Mavzu: aqshda

5-Amaliy mashg’ulot

Mavzu: AQSHda sifatni boshqarish tajribasi. Yaponiya sifat menejmenti tajribasi.

Sanoat revolyutsiyasi Amerikada hunarmandchilik faoliyatini nihoyasiga yetkazdi. Hunarmand ishlab chiqarish jarayonining boshlanishidan oxirigacha nazorat qilgan. U sifat bo‘yicha inspek- tor ham bo‘lgan va xom-ashyoni o‘zi xarid qilgan, savdo qilgan va boshqaruvchi vazifasini ham bajargan. Uning uchun ish mag‘- rurlanish vositasiga, undan tashqari yakuniy mahsulot ustidan nazoratni ham amalga oshirish mumkin edi. XIX asrda mahsulot ishlab chiqari seriyali ishlab chiqarishga o‘tish natijasida yangi turdagi ishchilarga zaruriyat paydo bo‘1di. Fabrikalar uchun ma'1um bo‘1gan oddiy qaytariluvchi opeTatsiyalarga mos ravishda ishchilar zaruriyati yuzaga keldi. Bunday ishchilarga kasbiy maho- rat va yuqori darajada tayyorgarlik talab etilmagan. Boshqaruv ish usuli qurilmalarni boshqarishni bilmaydigan va o‘z mehnatiga qiziqmaydigan ko‘nikmasiz ishchilami boshqarishga asoslangan. Bunda rahbariy tarkib va ishchilar o‘rtasida o‘zaro adovatli manosabatlar yuzaga kelgan. Ishchilar ularga nimani aytishsa shu ishni bajarishgan va agarda yomon ishchi bo‘1sa, ulami ishdan bo‘shatishgan.
Amerikada bu tizim yaxshi ishlagan, lekin kam xarajatlar bilan ko‘p mahsulot ishlab chiqarishga imkon bergan. Ikkinchi jahonurushidan keyin barcha mam1akatlarnj keng iste'mo1 tovarlariga keskin yetishmovchilik vaqtida global ishlab chiqarish potensiali- ning ko‘1ab qismi yo‘qotildi. Keyinchalik AQSH sanoati zudlik bilan chegaralanmagan miqdorda muzlatgichlar, televizorlar, avto- mobillar va radio qabul qilgichlami ishlab chiqarishga o‘tib ehti- yojlami qondirishga harakat qilingan. 1940-1950-yil1arda Ameri- kada ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifati past darajada bo‘1gan va asosiy masala ishlab chiqarish hajmini oshirish qaratilgan.
AQSH sanoati uchun past sifat darajasi oqibatida katta xarajat- lar muammosi jiddiy bo‘lib hisoblangan. AQSHlik ko‘plab mutaxassislar past sifat mahsulotlaming raqobatbardoshligi va ish- lab chiqarishniııg o‘sishiga to‘sqin1ik qilgan deb hisoblashgan. Amerika sanoati uchun sifatni oshirish yoki boyitishda boshqa muqobil holatlar mavjud bo‘1magan. AQSHda sifat muammosini hal etishda proteksion: tariflar, kvatalar, boj to‘1ov1ar, raqobatchi- lardan mahsulotni himoyalash chora-tadbirlar qidirib topishga harakat qilingan. Lekin mahsulot sifatini oshirish ikkinchi darajada qolavergan