Mavzu: Axborot tizimlarini loyixalash bo’yicha standartlar Reja

Mavzu: Axborot tizimlarini loyixalash bo’yicha standartlar
Reja:

• Axborot tizimlari
• Axborot tizimlarini loyixalash

Axborot tizimi – tegishli tashkilotlar (ob`ektlar)da faoliyat ko`rsatuvchi va turlicha tuziluvchi axborotlar uning axborot tizimini tashkil etadi.
Axborot tizimlarining asosiy vazifasi – barcha resurslarni samarali boshqarish uchun tashkilotlarga kerakli bo`lgan axborotlarni ishlab chiqish, tashkilotni boshqarish uchun axborot va texnikaviy muhitni yaratishdan iborat
Axborotlar tizimini loyihalash texnologiyalari deb AT loyihasini yaratish va yangilashga yo`naltirilgan loyihalash uslub va vositalari, tashkiliy usullari va foydalaniladigan texnik vositalar yig`indisiga aytiladi.
Loyihalash va ajratilgan zaxiralarning tegishli vositalaridan foydalanish sharoitida talab etiladigan iste`mol xususiyalarini qondiruvchi ma`lumotlarni qayta ishlab chiqishga yunaltirilgan mutaxassislar jamoasining faoliyati loyihalash texnologiyasining asosini tashkil etuvchi texnologik jarayoni hisoblanadi.
Axborot tizimlarini loyihalash har doim loyihaning maqsadini belgilashdan boshlanadi. Har qanday muvaffaqiyatli loyihaning asosiy vazifasi tizimni ishga tushirish vaqtida va uning butun faoliyati davomida quyidagilarni ta'minlashga imkon beradi:
· Tizimning zaruriy funktsionalligi va uning ishlashining o'zgaruvchan sharoitlariga moslashish darajasi;
· Tizimning kerakli o'tkazuvchanligi;
· So'rovga tizimning talab qilinadigan javob vaqti;
· Kerakli rejimda tizimning muammosiz ishlashi, boshqacha qilib aytganda - tizimning foydalanuvchi so'rovlarini qayta ishlashga tayyorligi va mavjudligi;
· Tizimning ishlash qulayligi va uni qo'llab-quvvatlash;
· Zarur xavfsizlik.
Ishlash tizim samaradorligining asosiy hal qiluvchi omilidir. Yaxshi dizayn yuqori samarali tizimning asosidir.
Axborot tizimlari dizayni uchta asosiy yo'nalishni o'z ichiga oladi:
· Ma'lumotlar bazasida amalga oshiriladigan ma'lumotlar ob'ektlarini loyihalash;
· Ma'lumotlarga so'rovlarning bajarilishini ta'minlaydigan dasturlarni, ekranlarni, hisobotlarni loyihalash;
· Muayyan muhit yoki texnologiyani hisobga olish, ya'ni: tarmoq topologiyasi, apparat konfiguratsiyasi, foydalanilgan arxitektura (fayl-server yoki mijoz-server), parallel ishlash, tarqatilgan ma'lumotlarni qayta ishlash va hk.
Zamonaviy metodologiyaga ko'ra, IPni yaratish jarayoni barcha bosqichlarda bir qator kelishilgan modellarni qurish va izchil o'zgartirish jarayonidir. hayot sikli (Umr aylanishi) IS. Hayotiy tsiklning har bir bosqichida o'ziga xos modellar yaratiladi - tashkilotlar, IS talablari, IS loyihasi, dastur talablari va boshqalar. Modellar loyiha jamoasining ishchi guruhlari tomonidan tuziladi, saqlanadi va loyiha omborida to'planadi. Modellarni yaratish, ularni boshqarish, o'zgartirish va jamoaviy foydalanishni ta'minlash maxsus dasturiy vositalar - CASE-vositalari yordamida amalga oshiriladi.
Loyihalash bosqichining yakuniy mahsulotlari:
· Ma'lumotlar bazasi sxemasi (tahlil bosqichida ishlab chiqilgan ER-modeli asosida);
· Tizim modullari uchun texnik xususiyatlar to'plami (ular funktsional modellarga asoslangan).
Bundan tashqari, dizayn bosqichida IP arxitekturasini ishlab chiqish, shu jumladan platforma (lar) ni tanlash va operatsion tizim (operatsion tizimlar).
• Qo'lda qo'llaniladigan axborot tizimlari axborotni qayta ishlashning zamonaviy texnik vositalarining yo'qligi va inson tomonidan barcha operatsiyalarni bajarishi bilan tavsiflanadi. Masalan, kompyuterlari bo'lmagan kompaniyadagi menejerning faoliyati to'g'risida biz uni qo'lda ishlaydigan IS bilan ishlaydi deb aytishimiz mumkin.
• Avtomatlashtirilgan axborot tizimlari (AIS) ISning eng mashhur sinfidir. Axborotni qayta ishlash jarayonida ham inson, ham texnik vositalar ishtirok etishi kerak, bunda asosiy rol kompyuterga yuklanadi.
• Qo'lda qo'llaniladigan axborot tizimlari axborotni qayta ishlashning zamonaviy texnik vositalarining yo'qligi va inson tomonidan barcha operatsiyalarni bajarishi bilan tavsiflanadi. Masalan, kompyuterlari bo'lmagan kompaniyadagi menejerning faoliyati to'g'risida biz uni qo'lda ishlaydigan IS bilan ishlaydi deb aytishimiz mumkin.
• Avtomatlashtirilgan axborot tizimlari (AIS) ISning eng mashhur sinfidir. Axborotni qayta ishlash jarayonida ham inson, ham texnik vositalar ishtirok etishi kerak, bunda asosiy rol kompyuterga yuklanadi.