Mavzu: banklarda lizing va faktoring operatsiyalarining buxgalterya hisobi bajardi: boxodirov abdumalik tekshirdi: boyqobilova I

97000000,0 90966 – “Sotib olingan debitorlik qarzlari – Faktoring”

Sotib oluvchi faktoring shartnomasida ko’zda tutilgan muddatda to’lovni to’lay olmadi.
a).Faktoring sumasi muddati o’tgan faktoring hisobvarag’iga o’tkaziladi:
Debet 11103–“Muddati o’tgan sotib olingan debitorlik qarzlari – Faktoring”
97000000,0 Kredit 11101 –“Sotib olingan debitorlik qarzlari –Faktoring”
b). Bank faktoring operatsiyasi hisobidan yo’qotishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplash bo’yicha zaxira shakllantirdi. Zaxira Markaziy bankning aktivlarni tasniflash bo’yicha joriy etilgan tegishli yo’riqnomasi asosida shakllantiriladi:
Debet 56814–“Sotib olingan debitorlik qarzlari – Faktoring bo’yicha ko’rilishi mumkin bo’lgan zararlarni baholash”
Kredit 11199–“Sotib olingan debitorlik qarzlari – Faktoring bo’yicha ko’rilishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplash zaxirasi”
b). Bank faktoring summasini zararlarni qoplash bo’yicha shakllantirilgan
zaxira hisobidan qopladi:
Debet 11199 – “Sotib olingan debitorlik qarzlari – Faktoring bo’yicha ko’rilishi mumkin bo’lgan zararlarni qoplash zaxirasi”
Kredit 11103 – “Muddati o’tgan sotib olingan debitorlik qarzlari –Faktoring”
Banklarda muddati o’tgan yoki to’lovchining moliyaviy beqarorlik holatiga tushib qolishi natijasida vujudga kelgan zararlar bank boshqaruv kengashining qarori asosida zararlarni qoplash hisobidan yopiladi va ushbu summa kelgusida undirib olish maqsadida bankning tegishli ko’zda tutilmagan hisobvaraqlarida hisobga olib boriladi.
2.2 ATB “Kapitalbank” da Lizing va Faktoring operatsiyalarining buxgalteriya hisobi.
"Kapitalbank" aksiyadorlik tijorat banki O'zbekistondagi birinchi xususiy tijorat banklaridan biridir. 2001-yil aprel oyidan boshlab Bank O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki litsenziyasi asosida muvaffaqiyatli faolyat yurita boshladi. 2004-yilda "Aviabank" (Toshkent sh.) aksiyadorlik tijorat banki bilan birlashgandan so'ng, Bank aksiyadorlik tijorat banki sifatida qayta ro'yxatdan o'tkazildi. 2008-yil dekabr oyida Bank o'zining to'liq -"Kapitalbank" ochiq aksiyadorlik tijorat banki nomi bilan yangi tahrirdagi Nizomni ro'yxatdan o'tkazdi. Bank Markaziy bankning 2014-yil 29-dekabrdagi 69-sonli bank operatsiyalarini oʻtkazish bo'yicha litsenziyasiga, shuningdek, 2014-yil 29-avgustdagi 64-sonli chet el valyutasida operatsiyalarni amalga oshirish uchun Bosh litsenziyasiga ega.
Tashkil etilganidan beri Bank yuqori sur'atlarda rivojlanib, korporativ mijozlarga xizmat ko'rsatish sohasida ham, chakana savdo segmentida ham yuqori o'sishni namoyish etdi.
Vaqt o'tishi bilan innovatsiyalarning qat'iy ro'yxati bankka yangi texnologiyalar hisobiga mahalliy bozorda yetakchi o'rinni egallashga imkon berdi, bu ko'plab mijozlarga sifatli xizmatlar ko'rsatish, xalqaro miqyosda tan olinishga va mamlakatdagi eng ishonchli va moliyaviy barqaror banklardan biri sifatida obro'-e'tibor qozonishga sabab boʻldi.
"Kapitalbank" Xalqaro faktoring assotsiatsiyasi - Factors Chain International (FCI) ga qo'shilgan birinchi mahalliy bank bo'ldi.
FCI - faktoring va faktoring bilan bog'liq moliyaviy xizmatlarni ko'rsatish orqali xalqaro savdoda hamkorlik qilishga qaratilgan faktoring kompaniyalarining xalqaro birlashmasi.
FCIga a'zolik bank uchun quyidagi imtiyozlarni beradi:
-90 dan ortiq mamlakatlardagi muxbirlar tarmog'iga darhol kirish;
-bitimlarni tuzish va bajarish jarayonida omillar o'rtasidagi aloqaning ixtisoslashgan EDIfactoring.com tizimiga kirish;
-muxbirlar bilan ziddiyatlar bo'lgan taqdirda eʼtirof etilgan hakamlik xizmatlaridan foydalanish imkoniyati;
-xalqaro faktoring (GRIF) sohasida yagona standartlardan foydalanish.
"Kapitalbank" ATB ga assotsiatsiyalangan FCI a'zosi maqomi berildi, bu bankga ikki omilli faktoring modelini bosqichma-bosqich amalga oshirish huquqini beradi. Ikki faktorli faktoring modeli eksport qiluvchiga chet elga jo'natilgan mahsulotlar uchun tezda daromad olish imkonini beradi. Importyorning afzalliklari, o'z navbatida, kreditorlik qarzlarini eng kech qaytarishi hisobiga aylanma mablag'lardan foydalanishni optimallashtirish bilan bog'liq.