Mavzu: basketbol o’ynida to’p bilan bajariladigan harakatlar texnikasiga o’rgatishning samarali yo’llari reja: kirish

O’z maydonidagi faol himoya. Bu sistemada jamoa harakatlarining zichlanish va taqoqo prinsplari birlashadi, shu bilan birga qarshi harakatlarning struktira va intensivligi o’yinchining shchit va maydonning to’p bo’lgan tomonga, yoki to’psiz tomonga nisbatan egallagan pozisiyaga bog’liq ravishda farqlanadi. To’p turgan tomonga to’p bilan bolgan o’yinchiga qattiq va doymiy ta’sir ko’rsatiladi, qolgan sheriklari to’pni uzatilishgi mumkin bo’lgan yo’nalishlarda raqibni zich ta’qib qiladi: markaziy o’yinchi – oldidan yoki yonidan, kanot hujumchisi – to’pni olish imkonini bermaslik va raqib burilib mo’ljallovchi aloqani yoqotmasdan orqaga o’yib olganda, uning orqasidan yugurib ulgurish uchun yo’piq turishda (yuzma-yuz) turishi kerak.
Shaxsiy zonali pressing. Jamoali himoyaning intensivligini oshirish uchun aralash shaxsiy-zonali pressingni qo’llab erishish mumkin.
Musobaqa amaliyotida ba’zida bir to’pni o’ynab maqsadga erishish uchun o’yinchilarni almashib pressing qilish qo’llaniladi; jamoa o’z oldiga maydonning o’rta qismini yaxshi berkitish, 1x2 tuzog’ini qo’yish vazifasini qo’yib, sof zonali pressing bilan boshlaydi; tuzoq ishga tushganda jamoa aralash pressing va hihoyat, o’z maydonida faol shaxsiy himoyaga o’tadi.
Shuni e’tiborga olish kerakki, maydon o’rta qismini to’sish uchun 2-2-1 zona pressingini ochiqdan-ochiq juda toraytirib yuborish raqibga yon chiziq bo’ylab o’tib himoyani yo’rib kirishiga imkon yaratishi mumkin.
Keyin barcha himoyachilarning tuzoq hosil qilish uchun yo’n chiziqlardan biriga harakat qilganda, raqibning to’pni qarama-qarshi kanotga uzatishi himoyachilarni qiyin ahvolga solib qo’yishi mumkin.
Shiddatli hujumga qarshi himoya. Shiddatli hujum qilishni yaxshi egallab olgan jamoaga qarshi o’yinda raqib uchun qulay bo’lgan o’yin sur’atini pasaytirishga harakat qilish kerak. Buning uchun pozitsion hujumni odatdagidan sekinroq o’tkazish bilan o’ynash, qaltis to’p uzatish va tayyorlanmasdan to’pni savatga otishdan saqlanish kerak. O’zining orqa zonasini kamida ikki o’yinchi kuchi bilan juda ham etiborlik bilan straxovka qilish kerak. Shchitdab sapchigan to’p uchun kurashda yoki boshqa paytda to’pni egallab olgan o’yinchini himoyani yorib o’tish maqsadida birinchi to’pni uzatishiga halaqit berishi uchun unga qurmasdan hujum qilish kerak. Raqibning ijobiy natijali to’p otgandan so’ng hujumchilar vaqti-vaqti bilan maydon bo’ylab ta’qib qilish va yana o’zining jarima to’pi otish maydonchasiga qaytib kelish kerak.
XULOSA
Jisimoniy tarbiya soxasi bo’yicha juda katta o’zgarishlar hamda turli xil sharoitlar yaratilib kelinyapti. Jismoniy tarbiya darslari bilan bog`liq masalalarning eng muhimi uni qanday tuzish masalasidir. Darsni tuzilish qonuniyatlari haqidagi gapirishdan avval uni qanday strukturaviy birliklardan tashkil topishini belgilab olish va aniqlash kerak buladi. Avvalgi dars haqida fikr bildira etib, uni tarkibiga kiritilgan jismoniy mashqlar, ularni ketma-ketligi va davomiyligiga qarab «dars sxemasi» atamasi qo`llanila boshlandi. Keyinchalik darsga quyilgan vazifalar va ularni hal qilish uchun tanlangan jismoniy mashqlar ularning meyori (dozasi)ga qarab «dars rejasi» degan atamalar qo`llaniladi.
Jismoniy tarbiyada pedagogik jarayonning natijalari jismoniy tarbiya darslarida olib boriladigan o‘quv - tarbiyaviy ishlarning sifatiga boliq. Bunga xar bir dars zamiridagi qator vazifalarni xal etish bilan erishiladi. Jismoniy tarbiya darslari taolim berish (o‘qitish), tarbiyalash va solomlashtirishdek jismoniy tarbiya jarayoni-
ning umumiy vazifalaridan kelib chiqib, xar bir dars uchun aniq “ Tanishtirish”, “O‘zlashtirish”, “Mustaxkamlash’’, “ Tako-millashtirish’’dek mazmunga ega bo‘lgan xususiy vazifalarni qo‘yish va uni xal qilishni nazarda tutadi. Ta’lim berish vazifalari bolalarni jismoniy tarbiya dasturda tavsiya qilingan mashqlarni bajarishga,o‘rganilgan mashqlarni mustaxkamlash va takomillashtirishga, shuningdek, malaka va ko‘nikmalarni rivojlantirishga xamda o‘rganilgan mashqlarni turli sharoitda amalyotda qo’llashga o’rgatishga yo’naltiriladi. Yuqorida takidlab o’tilganidek jismoniy tarbiya soxasining xususiyatlari hamda vazifalar mavjud. Ular ta’limiy, tarbiyaviy hamda sog’lomlashtiruvchi hisoblanadi.Talimiy vazifasiga ko’ra albatda jismoniy tarbiya fanini amaliy o’rganishdan ham tashqari nazariy jihat ham a’lo darajada bolmasa bu albatta salbiy holatlarga olib kelishi mumkun. Bolaning tarbiyaviy holati ham shunday ta’lim hamda tarbiya bir biriga uzviy bo’liq hisoblanadi. Albatta ta’limning yuksak choqqisiga erishishda tarbiyaning o’rni juda katta. Shuning uchun ham jismoniy tarbiyaning vazifasi sifatida kiritilgan tarbiya.