Mavzu: Bo’g’in va urg’u. Takrorlash. Dars maqsadi

bo’g’in deyiladi.

Bo’g’in unli tovushlar asosida hosil bo’ladi.

• So’zning o’zak va qo’shimchalarga ajralishi bilan bo’g’inlarga ajralishi teng emas: go’sht-ni, barg-ga so’zlarida o’zak va qo’shimchalar bilan bo’g’inlar teng kelayotgan bo’lsa go’sh-ti,bar-gi so’zlarida teng emas.

• Bo’g’in

• Yopiq bo’g’in

• Ochiq bo’g’in

• Ochiq bo’g’in.
• Unli tovushlar bilan tugagan bo’g’inlar ochiq bo’g’inlardir. Masalan: o-na, o-ta.

• Yopiq bo’g’in.
• Undosh tovushlar bilan tugagan bo’g’inlar yopiq bo’g’inlardir. Masalan:
• kal-tak, zum-rad, gul-don.

• So’z bo’g’inlaridan yoki gapda ishtirok etayotgan so’zlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishiga urg’u deyiladi.

• Urg’u.

• So’z urg’usi.

• Gap urg’usi
• ( mantiqiy urg’u).

• So’z urg’usi.
• So’z bo’g’inlaridan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishi so’z urg’usi deyiladi.

• Tilimizda so’z urg’usi ko’pincha so’zlarning oxirgi bo’g’iniga tushadi.So’zdagi bo’g’inlar ko’payishi bilan urg’u ham oxirgi bo’g’inga ko’chib boradi.Yozuvda urg’u tushgan bo’g’in so’z tepasiga (‘)belgisi qo’yish bilan ifodalanadi.Masalan:dala’, dalala’r, dalalarga’.

• Gap urg’usi.
• Gapdagi so’zlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq talaffuz qilinishi