Mavzu: bola shaxsi, vazifalari reja: I. Kirish II. Asosiy qism

Tarbiyada o‘quvchilarning yosh va shaxsiy xususiyatlarini hisobga olish prinsipi: tarbiya murakkab jarayon bo‘lib, pedagog bu jarayonda har bir o‘quvchining nafaqat yoshi, balki uning shaxsiy xususiyatlariga ham e’tibor qaratishi joiz. Bu borada pedagog o‘quvchini tarbiya jarayonining faol ishtirokchisi ekanligini unutmasligi kerak. Pedagogdan o‘quvchi bilan muloqatga kirishishdan oldin uning biologik, fiziologik, psixik rivojlanish xususiyatlarini o‘rganishni talab qiladi.
Bola shaxsini hurmat qilish va talabchanlik prinsipi: Bola shaxsi hurmat qilinsagina u pedagogik ta’sir o‘tkazishga ochiq va moyil bo‘ladi. O‘qituvchini o‘ziga qabul qiladi. O‘qituvchiga nisbatan mehr uyg‘onadi. Undagi bor yaxshi fazilatlarni o‘zlashtiradi va bilim olish samarasi oshadi. Natijada komil inson bo‘lib tarbiyalanishiga zamin yaratadi. Bu borada pedagog o‘quvchini hurmat qilibgina qolmay, talabchan bo‘lishi ham lozim. Talabchanlik o‘quvchilarda tartiblilik, o‘z ishini rejalashtira olish, umumiy vazifa ichidan o‘ziga tegishlisini ajratib olish, ma’suliyatlilik, har ishning me’yorini bilish, ko‘zlagan maqsadga erishish uchun kurasha olish kabi xususiyatlarni shakllantiradi.
Mustaqillik, havaskorlik va tashabbuskorlikni o‘stirish prinsipi: O‘quvchilarda yoshlikdan mustaqil fikrlash, mustaqil faoliyat ko‘rsata olishni shakllantirish lozim. SHunga ko‘ra har bir o‘quvchining qiziqishi va intilishini qo‘llab quvvatlash lozim, ularni o‘zlari qiziqqan kasb-hunarni egallashlariga to‘g‘ri yo‘naltirish lozim. «Ta’lim to‘g‘risida» gi qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» da bu xaqda batafsil bayon qilingan. Jumladan, «Kamolot», «Umid» singari jamg‘armalar yoshlarda tashabbuskorlik, havaskorlik mustaqillik kabi hislatlarni rag‘batlantirishda, qo‘llab quvvatlashda o‘z hissasini qo‘shmoqda.
Har bir o‘qituvchi-tarbiyachi bolalar nimalar ta’sirida, qaysi sharoitlarda, muhitlarda kamolga etishishi, uni amalga oshirishda qanday qoidalarga amal qilish lozimligini, qanday ta’sir ko‘rsatish vosita va yo‘llarini yaxshi bilmog‘i lozim.
O‘zbek xalqi bola tarbiyasi sohasida ulkan boy tajribaga ega. SHu bilan birga ilmiy pedagogikamiz undagi va fandagi yutuqlarga tayangan holda tarbiya usullari xaqida ma’lum to‘xtamlarga kelgan. Unga ko‘ra «metod» so‘zi grekchadan olingan bo‘lib, yo‘l, usul, ma’nosini beradi. SHuning uchun ham ilmiy adabiyotlarda «tarbiya metodlari», «tarbiya usullari» kabi tushunchalar tez-tez uchrab turadi.

4.