Vaqti- vaqti bilan takrorlanadigfan krizislar siklning takrorlanish muddatiga ko’ra: Qisqa, O’rta va uzoq sikllarga bo’linadi.
Vaqti- vaqti bilan takrorlanadigfan krizislar siklning takrorlanish muddatiga ko’ra: Qisqa, O’rta va uzoq sikllarga bo’linadi.
Qisqa muddatli sikl ( 2-4 yil)
- narxlar darajasi kam o’zgaradi, kopchilik firmalar o’z xaridorlarini yo’qotmasligi uchun tovarlar narxini uzoq vaqt (yilda bir marta o’zgartirmaslikka harakat qiladilar. -Ish bilan bandlike ham nisbatan barqaror, tebranish kichkina, asosan, alohida korxona va tarmoqlarda ish haqi o’zgarishiga bog’liq.
-Foyda normasi ham bu davr mobaynida kam o’zgaradi.
-Qisqa muddatli davr uchun miqdoriy o’zgarishlar kam o’zgaradi.
O’ta muddatli sikl (7-12 yil )tebranishlar katta, bu esa muvozanatning chuqur buzilganini ko’rsatadi.
- Jamiyatda iqtisodiyotgina emas, balki iqtisodiy soxada ham barqarorlik buzuladi.
-Iqtisodiy o’sish tushkinlik ilan almashadi.
Uzoq muddatli sikl (40-60 yil)
Uzoq muddatli siklning 5ta to’lqini mavjud:1) 1772-1783-yillardagi depressiyadan 1812-1825-yilgadi beqarorlikkagacha; 2) 1825-1838-yillardagi depressiyada 1866-1873-yillarda beqarorlikkagacha; 3) 1873-1885-uillardagi depressiyadan 1913-1929-yillardagi beqarorlikkagacha;4) 1929-1938-yillardagi depressiyadan 1966-1974-yillardagi beqarorlikkagacha;5) 1974-1982-yillardagi depressiyadan boshlangan.
4. Ko’plab mamlakatlarni qamrab jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi O’zbekistonga ham o’z ta’sirini o’tkazdi.
4. Ko’plab mamlakatlarni qamrab jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi O’zbekistonga ham o’z ta’sirini o’tkazdi.
O’zbekistonda jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining oqibatlarini oldini olish va yumshatish imkonini beradigan omillar quyidagilardan iborat:
* Tijorat banklarining likvidligi va kapitallashish darajasini oshirishga qaratilgan siyosatning 2005-yildan boshlab izchillik bilan amalga oshirilgani.
* Puxta o’ylangan pul-kredit siyosatining amalga oshirishi natijasida inflatsiyaning prognoz ko’rsatkichlari chegaralarini saqlab qolayotganligi.
*Oqilona budjet-soliq siyosatining olib borganligi natijasida Davlat budjeti profistit bilan bajarilmoqda, soliq yukining pasayib borish tendendiyasi kuzatilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |