Mavzu: burg‘ilash dastgohining ish unumdorligini

&_СД - tog‘ jinsining siljishga chidamlilik chegarasi, MPa (kuch qiya xolatda beriladi).
у - tog‘ jinsi zichligi, t/m³ .
Burg‘ilash ko‘rsatkichi П_Б bo‘yicha tog‘ jinsi sinflari aniqlanadi:

1. sinf - yengil burg‘ulanuvchi П_Б = 1^5;

   
   

2. sinf - o‘rtacha burg‘ulanuvchi tog‘ jinslari П_Б =5,1^ 10;

   
   

3. sinf - qiyin burg‘ulanuvchi tog‘ jinslari n=10,1 ^15,0;

   
   

4. sinf - juda qiyin burg‘ulanuvchi tog‘ jinslari П_Б=15,1^ 20,0;

   
   

5. sinf - haddan tashqari qiyin burg‘ulanuvchi tog‘ jinslari П_Б =20,1^ 25,0.

   
   

Demak, П_Б ko‘rsatkichni aniqlab, burg‘ulash dastgoxi turini, burg‘ulash

ko‘rinishini va mexanizatsiyalash usulini to‘g‘ri tanlash mumkin.
Berilgan qiymatlar (5.1.ilova) bo‘yicha SBSH turidagi burg‘ulash dastgoxining smenalik ish unumdorligi va burg‘ulashning texnik tezligini hisoblashni bajaring.
Ishni bajarish tartibi:

1. Berilgan а_СЖ,а_СД,у qiymatlar bo‘yicha tog‘ jinslarining burg‘ulash ko‘rsatkichi (n_s) aniqlanadi:

   
   

n_s = 0,07 ■ (а_Сж +&сд⁾ + ^0,7 У (6.1)
bu yerda: <г_сж - siqilishga chidamlilik chegarasi, Mpa;

СД
- siljishga chidamlilik chegarasi, Mpa;
у - tog‘ jinsi zichligi, t/m³.

2. Tog‘ jinsi burg‘ulash ko‘rsatkichi (П_Б) va berilgan dolota diametriga bog‘lik holda grafik bo‘yicha (6.3. ilova) burg‘ilash stavining aylanish chastotasi (n_B) aniqlanadi.

   
   

3. 0‘qqa beriladigan eng optimal kuch (p₀, kN) quyidagi ifoda bo‘yicha aniqlanadi:

   
   

^Р0^ ^к ■ ^ПБ ■^dД (6.2)
bu yerda: ё_Д - dolota diametri, sm;
П - tog‘ jinsining burg‘ulash ko‘rsatkichi;
к - burg‘ulash ko‘rsatkichiga bog‘lik bo‘lgan koeffitsiyent (6.2. ilova).

4. Burg‘ulashning texnik tezligi (^, m/s) hisoblanadi:

   
   

N_ec = ^V™ , (6.7) 5

^БС ЛБ • q_TM ^{, ( )} 5

bu yerda: Ро - о‘ qqa beriladigan optimal kuchlanish kN;

щ - burg‘ulash stavining optimal aylanish chastotasi, min ^-1;
П_Б - tog‘ jinsining burg‘ulanish ko‘rsatkichi; d_Д - dolota (koronka) diametri, sm.

5. Berilgan Т_СМ, Т_пз, Т_Р, Т_В kattaliklar va olingan Ub ko‘rsatkichi bilan dastgoxning smenalik unumdorligi (А™, m/smena) topiladi:

   
   

А™ = ^{Тсм -}^^ПЗ + ^Тр) (6.4)
+ ^Тв
bu yerda: Т_см - smena davomiyligi, s;
Т_ш - smena davomida ishni tayyorlash va tugatishga ketadigan vaqt, soat;
Т_Р - smena davomida remont uchun ketgan vaqt, soat;
Т_в - smena davomida yordamchi jarayonlar uchun ketgan vaqt, soat;
&_Б - burg‘ulashning texnik tezligi, m/soat.

6. Burg‘ulash dastgohining sutkalik unumdorligi (АС, m/sutka) topiladi:

   
   

АС = АС^М■ Псм (6.5)
bu yerda: n^ - dastgoxning sutkadagi ishlovchi smenalar soni (n^ =2^3).

7. Burg‘ulash dastgohining yillik ish unumdorligi (л^й_Б, m/yil) aniqlanadi:

   
   

^ЛБ = ^ЛБ + ^ПРДС ⁽⁶.⁶⁾
bu yerda: п_РДС - dastgohning bir yildagi ish kunlari soni. SBSH dastgoxi uchun:
п_РДС =230^280 kun.

8. Talab qilinayotgan ish hajmini bajarish uchun kerak bo‘ladigan dastgoxlarlar soni hisoblanadi ⁽ ^бс ^, dona):

   
   

N_ec = ^V™ , (6.7)
^БС ЛБ • q_TM ^{, ( )}
bu yerda: V_rM - burg‘ulangan kon massasining yillik hajmi, m³. (№3 amaliy ish natijasi bo‘yicha V_m=П_т qabul qilinadi). q_m - 1 p.m. skvajinadan chiqadigan portlatilgan kon massasi, m³/t.
Burg‘ilash dastgohining parki (N_EP, dona) hisoblanadi:
NБР = ^ , (6.8)
^КРЕЗ
bu yerda: Krez - burg‘ulash dastgoxining rezerv koeffitsiyenti:
Krez
^ПРДС
bu yerda: Т_й - karerdagi bir yildagi ish kunlari soni (т_й =350 kun).
6.9. Burg‘ulashning texnik tezligi ($₆, m/s) ni burg‘ulash ko‘rsatkichi (П_б) ga bog‘likligini aniqlang.
П_б ning 5 ta qiymati uchun 3₆ ni hisoblash amalga oshiriladi. Asosiy qiymat qilib №4 amaliy mashg‘ulotni bajarish natijasida olingan qiymat qabul qilinadi. Qadamlar oralig‘i П_б =0,5 ^ 1,5. П_б uchun olingan ikkita qiymat asosiy qiymatdan
katta va ikkita qiymat esa asosiy qiymatdan kichik bo‘lishi lozim. Burg‘ulash ko‘rsatkichining qadamlash muhiti esa 6 ^ П_б < 18 atrofida bo‘lishi lozim. $_б = (П_б) grafik tuziladi.
Mustaqil hisoblashni bajarish uchun qiymatlar ilovalarda keltirilgan.
Xisobot shakli. Mashg‘ulot natijalari bo‘yicha hisoblash formulalari, zarur hisoblashlar shuningdek &₆= f(П_б) bog‘liqlik grafigini millimetr qog‘oziga
tushirilgan holda xisobot topshiriladi.
NAMUNA.
Berilgan: d_d =320 mm; а_сж=145 Mpa;
a_cd=17 Mpa; у =3,7 t/m³;
Тм =8 s; т_е =0,03 s; (Т_пз + Т_р) =0,6 s.
YECHIM:

1. Portlovchi skvajinalami burg‘ulash tog‘ jinslari xususiyatlarini baxolash uchun nisbiy ko‘rsatkich «tog‘ jinslari burg‘ulanish kiyinchiligi» ko‘rsatkichi - n₆

   
   

quyidagicha aniqlanadi:

П_Б = 0,07 • (а_СЖ + а_СД) + 0,7 -у = 0,07 • (145 +17) + 0,7 • 3,7 = 6,9
II sinf - o‘rtacha burg‘ulanuvchi tog‘ jinslari П_Б =5,1^ 10;

2. Tog‘ jinsi burg‘ulash ko‘rsatkichi (П_Б) va berilgan dolota diametriga bog‘lik holda grafik bo‘yicha (5.2. ilova) burg‘ulash stavining aylanish chastotasi (n_B) aniqlanadi.

   
   

П_Б =6,9; d_d =320 mm; n_e =260 min^-1

3. 0‘qqa beriladigan eng optimal kuch (p₀ , kN) quyidagi ifoda bo‘yicha aniqlanadi: