Cheksiz o‘nli davriy kasrlarni 10, 100, 1000 va h.k. larga ko‘paytirish amalini chekli o‘nli kasrlardagi kabi vergulni ko‘chirish bilan bajarish mumkin. Bundan foydalanib, har qanday davriy kasrni oddiy kasrga aylantirish mumkin. Masalan, x = 0,(348) = 0,348348348... davriy kasrni oddiy kasrga aylantiraylik. Davr uch raqamli bo‘lganligi uchun kasrni 1000 ga ko‘paytiramiz: 1000x = 348,348348... = 348 + x.
Bundan 999x = 348 yoki x=348/999=116/333
0,00(348) o‘nli kasr esa 0,(348) dan 100 marta kichik, shunga ko’ra 0,00(348)=348/99900 bo‘ladi.
0,96(348) kasrni esa 0,96 + 0,00(348) yig‘indi ko‘rinishida yozish mumkin.
Algebraik ifodalar Algebraik ifoda - algebraik amallar (qoʻshish, ayirish, koʻpaytirish, boʻlish, butun musbat darajaga koʻtarish va butun koʻrsatkichli ildiz chiqarish) ishoralari bilan biriktirilib, harf va sonlardan tuzilgan ifoda. Algebraik ifodada sonlar va harflarning ildiz ishoralari (radikallar) qatnashmasa, bunday ifoda ratsional algebraik ifoda agar radikallar qatnashsa, irratsional algebraik ifoda deyiladi. Algebraik ifodalar Agar ratsional algebraik ifodada harfli ifodaga boʻlish amali qatnashmasa, bunday algebraik ifoda butun, agar qatnashsa, kasrli algebraik ifoda deyiladi. Diqqat bilan eʻtibor kilsak shuni koʻramizki, f(x)=0 tenglamaning taqribiy echimlarini vatarlar va urinmalar usuli bilan topganda aniq echimga ikki chekkadan yaqinlashib kelinadi. Shuning uchun ikkala usulni bir vaktning oʻzida qoʻllash natijasida maqsadga tezrok erishish mumkin. Bu usulni kombinatsiyalangan usul deb ataydilar.. Algebraik ifodalar
Algebraik ifoda – bu sonlar va harflardan tuzilib, amallar belgilari bilan birlashtirilgan ifodalar.
Algebraik ifodalarga misollar:
2(m+п); 3a+2ab–1; (a–b)2; .
Algebraik ifodaning son qiymati – berilgan ifodadagi harflarni sonlar bilan almashtirilgandan keyin hisoblash natijasida hosil bo‘lgan son.
Masalan, 3а+2ab–1 ifodaning son qiymati a=2 va b=3 bo‘lganda 3·2+2·2·3–1=17 ga teng bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |