Mavzu: Detallarga rezba tayyorlash Reja

4. Rezba nakatka qilish stanoklari
Rezba nakatka qilish stanoklari yassi va doiraviy plashkalarda ishlovchi turlarga bo'linadi. Yassi plashkali stanoklarning ish unumdorligi yuqori va aniq rezbalarni hosil qilish imkoniyatiga ega. Zagotovkalar bunkerdan ishlov berish zonasiga qo'zg'aluvchan va qo'zg'almas plashkalar orasiga kelib tushadi. Qo'zg'aluvchan yassi plashka elektr dvigatel, tasmali uzatma, tishli g'ildirak uzatmasi va krivoship shatunli mexanizm orqali ilgarilama qaytar harakat qiladi (15.8-rasm).
Yassi plashkalar yordamida diametri 2...25 mm va uzunligi 125 mm gacha bo'lgan sirtlarda rezba hosil qilinadi. Bu usulning ish unum­dorligi yuqori, lekin rezbaning aniqligi doiraviy plashkalar bilan na­katka qilishga qaraganda kamroq.
Doiraviy plashkali stanoklarda zagotovka qo'zg'aluvchan va qo'zg'almas doiraviy plashkalar (roliklar) orasidagi tayanchiqqa joylashadi. Qo'zg'aluvchan plashka tezda zagotovkaga yaqinlashib, uni qo'zg'almas rolikka bosadi, shu payt rezba yuzasi nakatka qilinadi, zagotovkaning bir necha aylanishlari natijasida to'la rezba hosil bo'ladi. Ikkala rolik bir elektr dvigateldan mexanik uzatma orqali aylanma hara­kat oladi. Qo'zg'aluvchan rolikning to'g'ri chiziqli surilishi gidroyuritma vositasida bajariladi (15.9-rasm). Bu usulda nakatka qilinadigan rezbaning diametri 100 mm gacha yetadi.
Nakatka qilish orqali detallarda silindrik va konussimon roliklar yordamida konussimon rezba hosil qilish ham mumkin.
Qadami 2...3 mm Ii ichki rezbalar raskatnik deb ataluvchi asbob yordamida hosil qilinadi.



Nakatka qilish usulining afzalliklari quyidagilardir:

1. 
   ish unumdorligining yuqoriligi;
   
2. 
   mahsulotlar tannarxining nisbatan past bo'lishi;
   
3. 
   kesib ishlangan rezbalarga qaraganda rezbali mahsulotlarning mustahkamligi va ishqalanishga chidamligi ancha yuqori.