Mavzu: Dunyo kartografiyasi va gat

BMT xalqaro millionli karta bo‘yicha 1962 yilda bo‘lib o‘tgan konferensiyasida qabul qilingan yangi dasturga ko‘ra hamma hududlar uchun 1:1 mln. masshtabli karta mazmuni ishlab chiqilib, shu asosda yuqorida ko‘rsatilgan masshtabda 1980 yilga kelib bu ish nihoyasiga etkazilib, hozirgi vaqtda Er yuzasini quruqlik qismi deyarlik millionli karta bilan ta’minlangan. BMT ning qarori bilan 1:2,5 mln. masshtabli kartasini tuzishga kirishilib, hozirgi vaqtda butunlay Er yuzasi 1:2,5 mln. masshtabli karta bilai ta’minlangan (9.1-rasm). Bu ma’lumotlar tarixiy ma’lumotlardir.

• 
  BMT xalqaro millionli karta bo‘yicha 1962 yilda bo‘lib o‘tgan konferensiyasida qabul qilingan yangi dasturga ko‘ra hamma hududlar uchun 1:1 mln. masshtabli karta mazmuni ishlab chiqilib, shu asosda yuqorida ko‘rsatilgan masshtabda 1980 yilga kelib bu ish nihoyasiga etkazilib, hozirgi vaqtda Er yuzasini quruqlik qismi deyarlik millionli karta bilan ta’minlangan. BMT ning qarori bilan 1:2,5 mln. masshtabli kartasini tuzishga kirishilib, hozirgi vaqtda butunlay Er yuzasi 1:2,5 mln. masshtabli karta bilai ta’minlangan (9.1-rasm). Bu ma’lumotlar tarixiy ma’lumotlardir.
  

Xulosa

• 
  Dunyo bo‘yicha nashr qilingan kartalarning mazmuni, masshtabi, proeksiyasi, shartli belgilari har xil bo‘lgani uchun ulardan foydalanish qiyinchilik tug‘dirar edi. SHuning uchun prof. A.Penk taklifiga asosan 1891 yilda Bern shahrida bo‘lib o‘tgan Xalqaro geografik kongressda bir xil masshtabda, bir xil shartli belgida va bir xil proeksiyada Xalqaro 1:1 mln. masshtabli karta yaratishga kelishildi. Bu karta xalqaro million masshtabli karta deyilib, uning dasturi maxsus chaqirilgan konferensiyada (1909-1913) tasdiqlanib, Birinchi Jahon urushidan so‘ng uni tuzishga kirishildi. Unda parallellar orasi 4°, meridianlar orasi 6° bo‘lib, xalqaro nomenklatura bo‘yicha lotin alfavitini bosh harflari bilan belgilangan.
  

http://fayllar.org