Mavzu: Ekologiya fani va uning bo’limlari, uslublari va vazifalari Reja: Ekologiyaning asosiy bo’limlari: autoekologiya, demekologiya, eydekologiya, sinekologiya haqida tushuncha

Uglerodning tabiatda aylanishi. Avtotrog organizmlar organik moddalarni sintez qilish uchin uglerodni o’zlashtiradi. Bu uglerod atmosfera tarkibida (0,03%) yoki suvda erigan holda bo’ladi. Fotosintez jarayonida o’simliklar tomonidan foydalanib, organik moddaga aylantiriladi, miqdori atmosferada o’zgarmaydi.

Uglerodning ekosistemalarda aylanishini quyidagi raqamlarda ko’rish mumkin: atmosferada CO₂ ning miqdori 700 mlrd. tonna, gidrosferada erigan CO₂ 50 mlrd. tonnani tashkil qiladi. Yillik umumiy fotosintez jarayonida Yer ustida 30 mlrd. tonna, suv havzalarida 150 mlrd. tooonna CO₂ tabiatda aylanadi. Bu yer usti ekosistemalarda yiliga CO₂ ning taxminan 12% i aylanib turadi. Atmosferadagi CO₂ ning o’tib turishi 8 yilga to’g’ri keladi.