Mavzu: Ekologiya fani va uning bo’limlari, uslublari va vazifalari Reja: Ekologiyaning asosiy bo’limlari: autoekologiya, demekologiya, eydekologiya, sinekologiya haqida tushuncha

Azotning aylanishi. Ekosistemada azotning aylanishi uglerod aylanishidan farq qiladi: 1) Ko’pchilik organizmlar azotni assimilyatsiya qilmaydi.

2). Organizmlar nafas olib, energiya ajratish jarayonida azot to’g’ridan-to’g’ri qatnashmaydi. Uning neorganik birikmalari erigan holda bo’lib, azotdan o’simliklarning foydalanishi yengillashadi. Havo taxminan 80% ga azot bilan to’yingan Uning ekosistemalardagi aktiv fondining 3% i tirik organizmlar to’qimalarida bo’ladi, qolgan qismi tuproq yoki okeanlardagi chirindi va nitratlar o’rtasidadir.

O’simliklar yiliga 8610¹⁴ g azot (uni aktiv fondining 1% i) ni assimilyatsiya qiladi. Azotning tabiatda aylanish vaqti 300 yildan ortiqdir.

Ayrim ko’k- yashil suvo’tlar, bakteriyalar molekulyar azotni qabul qilib, o’z tanalaridan azotni organic birikmalarini hosil qiladi. Yiliga biotik ekosistemalarda o’zlashtirilgan azotning 80% i yangi azot sifatida atmosferaga qaytariladi.