Oltingugurtning aylanishi. Oltingugurtning asosiy fondi tuproq, cho’kmalar, va ozroq atmosferadadir. Oltringugurt fondining almashinib turishida asosiy rolni mazsus mikroorganizmlar bajaradi. Ularning har bir turi oksidlanish yoki tiklanish jarayonida o’tadi. Oltingugurt fondining doimiyligidan geoximik va metrologik jarayonlar hamjihatlikda o’tadi. Undan tashqari, havo, suv va tuproqning birlikdagi harakati oltingugurtning katta masshtabda aylanishiga yordam beradi.
Biogen elementlarining aylanishi. Ekosistemalarda tirik organizmlar va neorganik tabiat o’rtasida biogen elementlarning aylanib turishi doimiy hamda bir-biriga tengdir. Ekosistemada CO2 va O2 aylanishi fotosintez, nafas olish jarayonlarini ta’minlasa, azot, fosfor, oltingugurt ekosistemada murakkab yo’lni o’taydi.
O’simliklar yaratadigan birlamchi mahsulot hosil bo’lishidagi asosiy komponentlar uglerod, kislorod, azot, fosfor, oltingugurt va suvning aylanib turishidir. Lekin hayvonlar faoliyati uchun natriy, kaliy, kalsiy kabi elementlar zarur bo’lib, ularni hayvonlar ichadigan suv orqali oladi. Tirik organizmlar biomassadagi uglerod, azot, fosfor kabilar o’lik qoldiqlar bilan chirinda fondiga mikroorganizmlar ta’sirida parchalanib, minerallashib, neorganik moddalar hisobiga o’tadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
