Mavzu: Elektr mashinalari va transformatorlarni ishlab chiqarish texnalogiyasining umumiy masalalari

Elektr mashinalari va transformatorlarni qismlarini payvandlash
Katta quvvatli elektr mashinasi statorining korpusi payvandlangan listli prokatdan iborat bo’ladi. Mashinaning korpusi plitada yeg‘iladi va payvandlash ishlari amalga oshiriladi. Korpusni eig‘ishdan oldin tirsak devorlari yeig‘iladi. Egilgan devor va korpusning karkasi kukun sim yordamida yarim avtomat payvandlagich orqali payvandlanadi. Mashinaning korpusi plitada yeg‘iladi va payvandlash ishlari amalga oshiriladi. Korpusni eig‘ishdan oldin tirsak devorlari yeig‘iladi. Egilgan devor va korpusning karkasi kukun sim yordamida yarim avtomat payvandlagich orqali payvandlanadi.
O‘zgarmas tok mashinasini korpusi magnit o‘zak hisoblanadi va devorini qalinligi 60 mm gacha yetadi. Korpus temir po‘lati yoki quyma po‘latdan tayyorlanadi. Transformatorning metalldan tayyorlangan qismlarini 6 ta guruxga ajratish mumkin 1) Bak; 2)qopqoq: 3)yupqa listli xajmli qismlar; (kengaytirgich, filtrlar va boshqalar ) 4) sovutish tizimi; 5) yarmo balkasi , ko‘tarish xalqasi; 6) oyoqlari, aravacha va boshqalar. Transformatorning bunday qismlarini payvandlashda da ПШ-5, ПШ-54 tipli yarim avtomat va TС-17M, AДС-1000, AДФ-500 tipli avtomat payvandlash apparatlari qo‘llaniladi.
I-III gabaritli transformatorlarni seriyali va juda ko‘p ishlab chiqarish jarayonidagi payvandlash ishlari potokli liniyalarda amalga oshiriladi. Potokli liniyaning birinchi bosqichida baklar, ikkinchi bosqichida kengaytirgichlar, uchinchi bosqichida radiatorlar va to‘rtinchi bosqichida esa shpilkalarni bak qopqog‘iga payvandlash ishlari amalga oshiriladi.
2.4-rasm. Katta quvvatli o‘zgaruvchan tok mashinasi statorini payvandlangan korpusi: 1 va 3 – tirsak devori, 2- ko‘ndalang devor, bo’ylama devorga, 5, 7 va 8 –listli devorlar, 6 – oyoqlar
Payvandlash ishlari alohida tsex yoki maxsus uchastkalarda bajariladi. Bu ishlarni amalga oshirayotgan vaqtda texnika xafvsizligi, mehnat muxofasazi va sanitariya qoydalariga amal qilishdan tashqari payvandlash ishlarini bajariyotganda hosil bo‘lgan yorug’lik nurlanish manbayi hisoblanishini bilish va insonni ko‘rish qobiliyatiga salbiy ta’sir etishini esda tutish lozim. Yoyli payvandlash singari kontakt va boshqa turdagi payvandlash ishlarida ham tutun va gazlar ajralib chiqadi, shu sababli payvandlash joylarida kuchli ventilyatsiya bo’lishini ta’minlash lozim.