Mavzu: elektr qarshilik. Berk zanjiri uchun om qonuni reja: reja

MUSTAQIL ISH

• BAJARDI: SANJARBEK OMONOV
• TEKSHIRDI: SULTONOVA FERUZA

MAVZU: ELEKTR QARSHILIK. BERK ZANJIRI UCHUN OM QONUNI

REJA:

REJA:

• ELEKTR QARSHILIK
• BERK ZANJIRI UCHUN OM QONUNI
• MANBANING ICHKI QARSHILIGI

Elektr qarshilik — elektr zanjiri (yoki zanjir bir qismi)ning elektr tokka koʻrsatadigan aks taʼsirini ifodalaydigan fizik kattalik; omlarda oʻlchanadi. Elektr qarshilik elektr energiyasining boshqa tur energiyaga aylanishiga bogʻliq; elektr energiyasi oʻzgarmaydigan jarayondagi elektr qarshilikni aktiv qarshilik, tok manbai energiyasi elektr yoki magnit maydoniga uzatiladigan jarayonlardagi elektr qarshilikni reaktiv qarshilik deyiladi.

• Elektr qarshilik — elektr zanjiri (yoki zanjir bir qismi)ning elektr tokka koʻrsatadigan aks taʼsirini ifodalaydigan fizik kattalik; omlarda oʻlchanadi. Elektr qarshilik elektr energiyasining boshqa tur energiyaga aylanishiga bogʻliq; elektr energiyasi oʻzgarmaydigan jarayondagi elektr qarshilikni aktiv qarshilik, tok manbai energiyasi elektr yoki magnit maydoniga uzatiladigan jarayonlardagi elektr qarshilikni reaktiv qarshilik deyiladi.

 Elektr qarshilik, Om (Ω); U — Volt (V); I — Amper (A)

•  Elektr qarshilik, Om (Ω); U — Volt (V); I — Amper (A)
• Manbaning ichki qarshiligi Istalgan berk elektr zanjiri ichki va tashqi qismlardan iborat. Elektr zaryadlari berk zanjir bo'ylab o'tayotganda faqat tashqi qismida emas, balki ichki qismida ham qarshilikka uchraydilar. Buni quyidagi tajriba tasdiqlaydi.

 Elektrodlari orasidagi masofasi o'zgaradigan galvanik element olib, unga zanjirning tashqi qismini ulaymiz. Zanjirga ulangan ampermetr zanjirdagi tok kuchi elektrodlar orasidagi masofa kamaytirilganda ortishi va uzaytirilganda kamayishini ko'rsatadi. Bunda manba ichidagi elektrolit eritmasi ustunining uzunligi o'zgarganligidan, zanjirdagi tok kuchi o'zgarishi ichki uzunligi o'zgarganligidan, zanjirdagi tok kuchi o'zgarishi ichki qism qarshiligi o'zgarishi tufayli bo'ladi, deb xulosa chiqarish mumkin. Butun zanjirning qarshiligi tashqi qismining (R) va ichki qismining (r) qarshiliklari yig'indisiga teng.

•  Elektrodlari orasidagi masofasi o'zgaradigan galvanik element olib, unga zanjirning tashqi qismini ulaymiz. Zanjirga ulangan ampermetr zanjirdagi tok kuchi elektrodlar orasidagi masofa kamaytirilganda ortishi va uzaytirilganda kamayishini ko'rsatadi. Bunda manba ichidagi elektrolit eritmasi ustunining uzunligi o'zgarganligidan, zanjirdagi tok kuchi o'zgarishi ichki uzunligi o'zgarganligidan, zanjirdagi tok kuchi o'zgarishi ichki qism qarshiligi o'zgarishi tufayli bo'ladi, deb xulosa chiqarish mumkin. Butun zanjirning qarshiligi tashqi qismining (R) va ichki qismining (r) qarshiliklari yig'indisiga teng.