Мавзу: Электр ўзаро таъсир. Электр заряди ва унинг дискретлилиги. Кулон қонуни. Электр майдон кучланганлиги. Суперпозиция принципи

9-AMALIY MASHG’ULOT

1. 
   Uzunligi _=150 sm va Q₁=2∙10^-7 Kl zaryad miqdori tekis taqsimlangan to‘g‘ri simdan r=4 mm masofada zaryadi Q₂=-2∙10^-16 Kl bo‘lgan zarracha joylashgan. Shu zarrachaga ta’sir etuvchi kuch F topilsin.
   
2. 
   Radiusi r=10^-3 mm bo‘lgan zaryadlangan yog‘ tomchisi maydon kuchlanganligi E=7.85 kV/m ga teng bo‘lgan elektr maydonida muvozanatda turibdi. Yog‘ning zichligi =900 kg/m³. Yog‘ tomchisi zaryadi topilsin.
   
3. 
   Bir-biridan r=20 mm masofada turgan va zaryadlarning zichligi =3∙10^-5 Kl/m bo‘lgan cheksiz uzun parallel iplarning har bir uzunlik birligiga to‘g‘ri keladigan o‘zaro ta’siri topilsin.
   
4. 
   Zaryadlari miqdori Q₁=8 nKl va Q₂=-5.3 nKl bo‘lgan ikkita zaryadlar bir-biridan r=40 sm masofada joylashgan. Zaryadlar orasidagi masofani teng o‘rtasida elektr maydon kuchlanganligi E₁ topilsin. Agar ikkinchi zaryad Q₂ ning ishorasi musbat bo‘lsa, elektr maydon kuchlanganligi E₂ topilsin.
   
5. 
   Bir xil ishorali zaryad bilan zaryadlangan va yuza bo‘ylab zaryad tekis taqsimlangan ikkita cheksiz parallel plastinkalarning sirt zaryad zichligi 1 nKl/m² ga teng. Elektr maydon kuchlanganligi topilsin: 1) plstinkalar orasida; 2) plastinkalar tashqarisida.
   
6. 
   Ikkita doira shaklida va yuzasi S=100 sm² bo‘lgan plastinkalar bir-biriga parallel joylashgan. Plastinkalar birini zaryadi Q₁=100 nKl, ikkinchisiniki Q₂=-100 nKl. Ular orasidagi masofa r=2 sm. Plastinkalarning o‘zaro tortishuv kuchi topilsin.
   
7. 
   Nuqtaviy Q=1 mkKl zaryad cheksiz katta (zaryadi tekis taqsimlangan) plastinkaning markazidan ma’lum masofada joylashgan. Plastinka nuqtaviy zaryadga F=60 mN kuch bilan ta’sir etadi. Plastinkaning sirt zaryad zichligi topilsin.
   
8. 
   Sirti tekis zaryadlangan metall plastinka zaryadining sirt zichligi =10 nKl/m² . Plastinkaning unga yaqin joylashgan va zaryadi Q=100 nKl ga teng bo‘lgan nuqtaviy zaryadga tasir etuvchi kuchi topilsin.
   
9. 
   Yassi kondensatorning plastinkalari orasida nuqtaviy Q=30 nKl zaryad joylashgan. Unga kondensatorning elektr maydoni F=10 mN kuch bilan ta’sir etadi. Kondensator plastoinkalarining o‘zaro tortishuv kuchi F₂ topilsin. Plastinka yuzasi S=100 sm².
   
10. 
    Zaryadi Q₁=4∙10^-9 Kl ga teng bo‘lgan sharcha ipak ipda yassi plastinkalar orasida osib qo‘yilgan. Kondensator plastinkalari gorizontal holda joylashgan. Agar plastinkalarga Q₂=10^-6 Kl zaryad berilsa, ipning taranglik kuchi ikki barobar oshadi. Kondensator plastinkalarining yuzasi S= 100 sm². Sharchaning massasi topilsin. Ipning massasi hisobga olinmasin. Kondensator ichidagi maydon bir jinsli deb hisoblansin.
    
11. 
    Ipak ipga osilgan va zaryadi Q₁=2∙10^-9 Kl bo‘lgan sharcha vertikal holda joylashgan zaryadlangan kondensator plastinkalari orasiga tushirilgan. Kondensator plastinkalariga Q₂=0.9∙10^-6 Kl zaryad berilsa, sharcha osilgan ip tik holatdan =30⁰ ga og‘’adi. Kondensator plastinkalarining yuzasi S=30 sm², uning ichidagi maydonni bir jinsli deb qabul qilamiz. Ipni massasi hisobga olinmasin, sharchaning massasi topilsin.