Al+O2= Al2O3
Reaksiya tuzilishidan ko‘rinadiki reaksiyadan oldin alyuminiyning oksidlanish darajasi nolga, reaksiyadan keyin esa +3 ga teng.Kislorodning oksidlanish darajasi esa noldan –2 gacha uzgardi.
O ksidlanish darajasining bu o‘zgarishini elektron tenglamalar bilan ifodalaymiz;
Al- 3e-= Al3+ 4 qaytaruvchi
O2+4e-=2O2- 3 oksidlovchi
Y o‘qotilgan va qabul qilib olingan elektronlar soni teng bo‘lishi uchun umumiy ko‘paytuvchini aniqlaymiz va elektronlar sonini tenglab, tarkibida oksidlanish darajasini uzgargan elementi bo‘lgan molekulalarni oldiga qo‘yamiz.
4Al+3O2=2Al2O3
I kkinchi misol fosforning nitrat kislota bilan oksidlanishi:
P + HNO = H3PO4 + NO
u chun elektron tenglama yozsak:
P0-5e = P5+ │3│qaytaruvchi
H5+3P+5HNO_3_=3H_3'>+3e = H2+│5│oksidlovchi
R eaksiyadagi oksidlovchi va qaytaruvchilar oldiga topilgan sonlarni yozamiz:
3P+5HNO3=3H3PO4+5NO
R eaksiyaning ung va chap tomonidagi atomlar sonini xisoblash tenglamaning chap tomonidan vodorod va kislorod atomlari o‘zaro teng emasligini ko‘rsatadi. Bu holda tenglamaning chap tomoniga suv molekulalari yoziladi va reaksiyaning tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
3P+5HNO3+2H2O=3H3PO4+5NO
B a’zi bir xollarda metall oksidlanganda tuz hosil bo‘ladi, bunday holda reaksiyaga kislota molekulasidan ortiqcha miqdorda olinadi. Masalan :
Do'stlaringiz bilan baham: |
