Mavzu: «Erkaklar sorochkasini modellash» mavzu doirasidagi asosiy ma’lumotlar

3-rasm. Erkaklar sorochkasi texnik rasmi

Chap tomonida bitta qoplama cho’ntak tikilgan. Yengi kalta va manjetli yoqa chetlari, taqilma plankasi va manjet chetiga bezak choki tikilgan. 4, 5, 6-rasmlarda erkaklar sorochkasining old va ort bo’laklari model konstruktsiyasining chizmasi ko’rsatilgan.

4-rasm. Sorochka ort bo’lak model konstruktsiyasining chizmasi
a-taxlamasiz ort bo’lak; b-koketka ulash qirqimida taxlama modellash.





5-rasm. Erkaklar sorochkasi old bo’laklar model konstruktsiyasining chizmasi



6-rasm. Sorochka yengini modellash

ERKAKLAR SOROCHKASI UCHUN YOQA KONSTRUKSIYASINI CHIZISH

Yaxlit bichilgan yoqa konstruktsiyasini qurish tartibi (7-rasm).
Dastlabki ma’lumotlar: O_bo’yin = 41 sm, P_us. = 1,2 sm.
1-jadval.

Konstruktiv bo’lak belgisi.	Siljitish yo’nalishi	Hisob formulasi va hisoblar	Konstruktiv bo’lak qiymati, sm.
AV-tik yoqa balandligi	Vertikal bo’ylab yuqoriga.	AV = 1,0 m.	1,0
VV1	Vertikal bo’ylab yuqoriga.	VV1 = 2,5 . . . 3,5	2,5 . . . 3,5
V1V2 yoqa qaytarmasi kengligi	Vertikal bo’ylab yuqoriga.	VV1 + 0,5 = 3,0 . . . 4 sm.	3,0 . . . 4,0
AB	Gorizontal bo’ylab o’ngga.	AB = 0,5 Obo’yin+0,5 Pus + 0,2 = 0,5 x 41 +0,5 x 1,2 + 0,2 = 21,3	21,3
BB1	Vertikal bo’ylab yuqoriga.	BB1 = 1,0	1,0
B1B2 = bort kengligi.	Gorizontal bo’ylab o’ngga.	B1B2 = sorochka borti kengligi = 1,2 . . . 2,0 sm.	1,2 . . . 2,0
BB3	B nuqtadan chapga.	BB3 = 7,0	7,0
BB4	B nuqtadan chapga.	BB4 = 15,5	15,5
	V nuqtadan o’ngga.	V1 B40, B3, B2 nuqtalar egri chiziq bilan biriktiriladi.
B2B5	Perpendikulyar bo’yicha yuqoriga.	B2B5 = 1,5 . . . 2,0	1,5 . . . 2,0
B5 B50	Gorizontal bo’ylab chapga.	B5 B50 = 0,8	0,8
B50 B6	Gorizontal bo’ylab chapga	B50 B6 = bort kengligi + (0 . . . 0,8) = 1,5 + 0,5.	2
B41 B6		B41 va B6 nuqtalar to’g’ri chiziq bilan birlashtiriladi. V1 B41 B6 – yoqa ko’tarmasini (tik yoqani) bukish chizig’i.
BB7	B nuktadan yukoriga vertikal.	BB7  AB
B7 B70	O’ngga gorizontal bo’ylab.	B7 B70 =  (0 . . . 1,5).	0 . . . 1,5
B7 B8	B7 nuqtadan chapga.	B7 B8 = V2 B7
B6 B60		B6B60 model bo’yicha aniqlanadi.
		V2 B8 B60 – egri chiziq bilan birlashtiriladi.

«ERKAKLAR SOROCHKASINI MODELLASH» BO’YICHA
TEXNOLOGIK XARITA

T а exnologiya asosida faoliyat turlari	Tavsiya etiladigan moslama va uskunalar	Chizma	Standart asosida operatsiyani bajarish tartibi
Erkaklar sorochkasining texnik chizmasini (old va ort tomondan ko’rinishini) chizish	Qalam, qog’oz, jurnal.		Erkaklar sorochkasining tashqi ko’rinishini chizib olinadi.
Ko’ylak chizmasiga yozma tavsif berish.	Qalam, qog’oz, jurnal.		Misolga qaralsin.
Sorochkaning asos konstruktsiya-sini tayyorlash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, asos konstruk-tsiya.		Erkaklar sorochkasi asos konstruktsiyasining chizmasi T-42 moduldan olinadi. Buning uchun old va ort bo’laklardan alohida nusxa qilinadi. Chap va o’ng old bo’laklar ham alohida qilib tushiriladi.
Sorochka ort bo’lagini modellash.	Kalka qog’oz, asos konstruk tsiya.		Sorochka ort bo’lagi konstruktsiyasida koketka chizig’i ajratib, chizib olinadi. Sorochka uzunligi modelga muvofiq belgilanadi va model uchun xos uzunlik ort bo’yin o’mizidan o’rta chiziq bo’ylab qo’yiladi. Etak chizig’i chiziladi. (4, a-rasm). Sorochka ort bo’lagida koketka qirqimi bo’ylab taxlama loyihalansa, (4,b-rasm), ort bo’lak asos konstruktsiyasi o’rta chizig’i chap tomonga 2 sm. ga kengaytiriladi. (o’rta chiziq suriladi). Koketkani ulash qirqimida taxlama o’rni belgilanadi.
Chap old bo’lakda taqilmani modellash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Chap old bo’lakda taqilma plankasi modellanadi. Taqilma plankasi chap old bo’lak bilan yaxlit holda modellanadi. O’rta chiziqdan 6,5 sm o’lchab, planka chetki chizig’i chiziladi. Plankada chap va o’ng ziy chiziqlar o’rni, petlya o’rni belgilanadi. Planka chetidan o’ng ziygacha bo’lgan masofa 2,5 . . . 3,0 sm, chap ziygacha bo’lgan masofa 5,5 . . . 6,5 sm.
Chap old bo’lakda taqilma petlya (izma) o’rnini belgilash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Sorochka old bo’lagida petlyalar o’rni planka ziylari oralig’ida loyihalanadi. Buning uchun ziylar oralig’idagi masofaning o’rtasidan o’q chiziq o’tkaziladi. O’q chiziqda 6 ta izma vertikal holda belgilanadi. Petlya kattaligi tugma diametridan 0,3 . . 0,4 sm katta bo’lishi kerak.
Sorochka chap old bo’lagida cho’ntakni modellash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Chap old bo’lakda qoplama cho’ntak loyihalanadi. Cho’ntak o’lchamlari unifikatsiyalangandir. Cho’ntak o’lchamlari model bo’yicha aniqlanadi.
Sorochka o’ng bo’lagida taqilma haqqini belgilash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Sorochka o’ng old bo’lagi adip bilan yaxlit bichiladi. Adip o’rni o’rta chiziqdan chap tomonga 2,5-3,0 sm masofada belgilanadi. Adip konturi old bo’lak bilan yaxlit chizib olinadi.
Sorochka o’ng bo’lagida tugma o’rnini belgilash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Sorochka o’ng old bo’lagida 6 ta tugma o’rni belgilanadi.
Sorochka yeng asos konstruktsiya-sini tayyorlash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Sorochka yeng asos konstruktsiyasi T-42 modulda ishlab chiqilgan. O’quvchilar yeng chizmasini qog’ozga tushirib oladilar. Asosiy konstruktiv chiziqlar: okat chuqurligi, yeng cho’qqi nuqtasi, tirsak nuqtasi tirsak chizig’i ham albatta ko’chiriladi.
Sorochka yeng konstruktsiya-sini texnik modellash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Yeng chizmasida cho’qqidan yeng uzunligi o’lchab qo’yiladi. Yeng manjeti yaxlit bichilgani uchun yeng uzunligiga manjet kengligi ham qo’shiladi. Manjet chizmasida ziylar o’rni belgilanadi va to’g’ri chiziqlar bilan ko’rsatiladi. (6-rasm).
Sorochka yoqasi chizmasini qurish va texnik modellash.	Qalam, qog’oz, chizg’ich, tasma.		Sorochka yoqasi yaxlit bichilgan bo’lib, uning chizmasini chizish tartibi 7-rasmda va 1-jadvalda keltirilgan. Yoqa modeli misoldagidan farq qilishi ham mumkin. Bunday holda yoqa chizmasi mutaxassislik fanlaridan mavjud qo’llanmadan foydalanib chiziladi.
Sorochka bo’laklari konturlarini andoza uchun tayyorlash.			Sorochka bo’laklari model konstruktsiyasining chizmalari yana bir bor tekshiriladi. Taxlama, ziylar o’rnini belgilovchi kertiklar, cho’ntakni o’rnatish chiziqlari, izma va tugmalar o’rni yana bir bor tekshiriladi, tanda ipi yo’nalishi chiziladi. Bo’lak konturlari chizib chiqiladi va andozalar uchun tayyorlanadi.