Mavzu: Filmlar va ommaviy madaniyat
Download 0.65 Mb.
|
Filmlar va ommaviy madaniyat
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ma’naviyat va ommaviy madaniyatning farqi
Mavzu: Filmlar va ommaviy madaniyat
«Ommaviy madaniyat» G‘arb dunyosida o‘tgan asrning ikkinchi yarmida shakllandi. Uni G‘arbda «populyar» yoki qisqartirilgan holda, «pop-kultura» (ya'ni «ommaviy madaniyat») deb atashadi. Garchi «madaniyat» deb atalsa-da, aslida, tub mazmun-ma'nosiga, maqsad-niyatiga ko‘ra «ommaviy madaniyat» chinakam madaniyatning kushandasidir. Mutaxassislar (faylasuf va sotsiolog olimlar)ning fikricha, hali ilm-fanda «antikultura» («g‘ayrimadaniyat») degan ilmiy tushuncha shakllanmaganligi uchun «Pop (ommaviy) madaniyat» tushunchasi, nochorlikdan qo‘llanilmoqda. Chunki, «ommaviy madaniyat», aslida madaniyatsizlik, ya'ni ma'naviyatsizlik va axloqsizlik sinonimidir. «Ommaviy madaniyat» shu boisdan, eng avvalo, yuksak iste'dod va o‘lmas ma'naviy-axloqiy g‘oyalar bayroqdori bo‘lgan mumtoz madaniyatga, san'atga, uning boyliklariga qarshi tish-tirnog‘i bilan kurashib, uni inkor etib kelyapti. G‘arb dunyosining o‘zidagi faylasuflar, sotsiolog olimlar, «Bizga «To‘qqizinchi simfoniya» (Betxoven) kerak emas!» yoki «Mona Liza»ni loyga qorishtiramiz!» kabi jaholatparastlikka asoslangan xitoblar «ommaviy madaniyat» tarafdorlari va muxlislarining dasturiy qarashlari negizini tashkil etadi, deb yozadilar.Ma’naviyat va ommaviy madaniyatning farqiMA’NAVIYATOmmaviy madaniyatOmmaviy madaniyat eng konsentrlangan shaklda badiiy madaniyatda, shuningdek, dam olish, aloqa, boshqaruv va iqtisodiyot sohasida namoyon bo'ladi. "Ommaviy madaniyat" atamasi birinchi marta 1941 yilda nemis professori M. Xorkxaymer va 1944 yilda amerikalik olim D. Makdonald tomonidan kiritilgan. Ushbu atamaning ma'nosi juda qarama-qarshidir. Bir tomondan, ommaviy madaniyat "madaniyat hamma uchun", boshqa tomondan, bu "To'liq madaniyat emas". Ommaviy madaniyatning ta'rifida ta'kidlanadi keng tarqalganma'naviy qadriyatlarning yaradorligi va umumiy foydalanish imkoniyati, shuningdek ularni o'zlashtirish qulayligi, bu maxsus rivojlangan did va idrokni talab qilmaydi. Omma - bu olomon. Miqdoriy va vizual nuqtai nazardan olomon to'plam, sotsiologiya nuqtai nazaridan esa to'plam ommaviydir. Massa - o'rtacha odam. Jamiyat hamisha ozchilik va ommaning harakatchan birligi bo‘lib kelgan. Ozchilik - bu alohida ajratilgan shaxslar yig'indisi, ommaviy - hech qanday tarzda ajratilmagan. Ortega xalq ommasining tarixda birinchi o‘ringa ko‘tarilishi sababini madaniyatning past sifatida, bu madaniyatga mansub kishining «boshqalardan farq qilmasligi va umumiy tipni takrorlashida» ko‘radi. Ommaviy va elita madaniyati tushunchalari zamonaviy jamiyat madaniyatining ikki turini belgilaydi, ular jamiyatda madaniyat mavjudligining o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq: uni ishlab chiqarish, ko'paytirish va jamiyatda tarqatish usullari, madaniyatning ijtimoiy hayotdagi tutgan o'rni. jamiyat tuzilishi, madaniyat va uning ijodkorlarining kundalik hayotga munosabati.odamlar hayoti va jamiyatning ijtimoiy-siyosiy muammolari. Elita madaniyati ommaviy madaniyatdan oldin paydo bo'ladi, ammo zamonaviy jamiyatda ular birgalikda mavjud va murakkab o'zaro ta'sirda. Zamonaviy ilmiy adabiyotlarda ommaviy madaniyatning turli ta'riflari mavjud. Ba'zilarida ommaviy madaniyat XX asrda yangi aloqa va reproduktiv tizimlarning (ommaviy matbuot va kitob nashr etish, audio va video yozuvlar, radio va televidenie, kserografiya, teleks va telefaks, sun'iy yo'ldosh aloqasi, kompyuter texnologiyalari) rivojlanishi bilan bog'liq. ilmiy-texnika inqilobi yutuqlari tufayli vujudga kelgan global axborot almashinuvi. Ommaviy madaniyatning boshqa ta'riflarida uning sanoat va postindustrial jamiyatning yangi turdagi ijtimoiy tuzilishining rivojlanishi bilan bog'liqligi ta'kidlanadi, bu esa ishlab chiqarishni tashkil etish va radioeshittirish madaniyatining yangi usulini yaratishga olib keldi. Ommaviy madaniyatning ikkinchi tushunchasi yanada to'liqroq va kengroqdir, chunki u nafaqat madaniy ijodning o'zgargan texnik va texnologik asoslarini o'z ichiga oladi, balki zamonaviy jamiyat madaniyatini o'zgartirishning ijtimoiy-tarixiy konteksti va tendentsiyalarini ham ko'rib chiqadi. ommaviy madaniyat Bu har kuni katta hajmda ishlab chiqariladigan mahsulot turi. Bu 20-asrning madaniy hodisalari va ommaviy iste'molga mo'ljallangan zamonaviy sanoat jamiyatida madaniy qadriyatlarni ishlab chiqarish xususiyatlari to'plami. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, bu turli xil kanallar, jumladan, ommaviy axborot vositalari va kommunikatsiyalar orqali ishlab chiqarish liniyasini ishlab chiqarishdir.Download 0.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling