Mavzu: firma va kompaniyalarda sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarish tarnnarxning tahlili

2.2 Ishlab chiqarish xarajatlarining omilli tahlili
Kolbasa sexi uchun omil tahlilini o'tkazish uchun kolbasaning ma'lum turlarini tanlash kerak. Kompleksda kolbasalarning ikkita asosiy guruhi ishlab chiqariladi: qaynatilgan va xom dudlangan. Tahlil qilish uchun men xom dudlangan kolbasa guruhini tanladim. Aniqroq qilib aytganda, quyidagi turlar: Madeyra s / c, Brunswick s / c, salami Moskva s / c, Sergeevskaya s / c va Prestige s / c. Tahlil qilinayotgan ikki yil davomida ishlab chiqarishning umumiy hajmida aynan shu mahsulot eng katta vaznni egallaydi (B ilova, 2.2-jadval va 2.3-jadvalga qarang). Besh turdagi dudlangan xom ashyoning yillik ishlab chiqarishdagi ulushi 2006 yilda 68,93 foizni, 2007 yilda esa 65,0 foizni tashkil etib, yuqori ko‘rsatkichga yetdi.

2.2-jadval - "MPK Saranskiy" YoAJning umumiy ishlab chiqarishida xom dudlangan mahsulotlarning asosiy turlarining ulushi.

Mahsulot turi	Chiqarish hajmi, kg			O'ziga xos tortishish, % da
	2006 yil	2007 yil	+,-	2006 yil	2007 yil	+,-
1	2	3	4	5	6	7
1. Madeyra s/c	38847	37647	-1200,00	25,46	22,8	-2,66
2. Braunschweig s / c	30385	28900	-1485,00	19,92	17,5	-2,42
3. Salami Moskva s / c	13753	15311	1558,00	9,01	9,3	0,29
4. Sergeevskaya s / c	13677	15096	1419,00	8,97	9,1	0,13
5. Prestij s / c	8490	10314	1824,00	5,57	6,2	0,63
6. Boshqa turdagi s / c kolbasa	47406	57851	10444	31,07	35,03	3,9

2.2-jadvalning davomi

Yil davomida jami ishlab chiqarish

152559

165120

12561

100,00

100,00

-

Jadvaldan quyidagicha. 2.1. 2006 yilda Madera s/k eng katta ulushni egallaydi, ishlab chiqarish umumiy hajmda 25,46% ni, 2007 yilda Madera S/k 22,8% ni tashkil etdi. Bu o'zgarish kolbasa yangi navlarini chiqarish (Anzhu, Pipperoni, Tatarskaya) tufayli s / c Madera talabi biroz pasayganligi sababli sodir bo'ldi. Braunshveyg stansiyasining ishlab chiqarish strukturasi 2,42 foizga (1485 kg) kamaydi, bu ham bozor talabi bilan bog'liq. Xom dudlangan kolbasaning boshqa turlari uchun tuzilmaning umumiy mahsulotdagi ulushi ko'rsatkichlari 9% gacha etadi. Shuning uchun yuqoridagi besh turdagi xom dudlangan mahsulotlarning umumiy ishlab chiqarishga ta'siri sezilarli.
2.3-jadval - 2006 va 2007 yillar uchun "MPK Saranskiy" YoAJning asosiy dudlangan xom ashyo turlarini ishlab chiqarish

Mahsulot turi	Chiqarish hajmi, kg				Maxsus vazn, %
	2006 yil	2007 yil	+,-	2006 yil		2007 yil	+,-
1	2	3	4	5		6	7
1. Madeyra s/c	38847	37647	-1200,00	36,9		35,1	-1,8
2. Braunschweig s / c	30385	28900	-1485,00	28,9		26,9	-2
3. Salami Moskva s / c	13753	15311	1558,00	13,1		14,3	1,2
4.Sergeevskaya s / c	13677	15096	1419,00	13,0		14,1	1,1

2.3-jadvalning davomi

5. Prestij s / c	8490	10314	1824,00	8,1	9,6	1,5
Jami	105152	107268	2116	100,00	100,00	-

Xarajatning omilli tahlilini o'tkazish uchun tannarxga ta'sir etuvchi omillar sonini aniqlash kerak. Ma'lumki, har bir omil tannarxga o'ziga xos tarzda ta'sir qiladi, omillarning ba'zilari to'g'ridan-to'g'ri, boshqalari esa bilvosita ta'sir qiladi, ammo har bir hodisani sabab va oqibat deb hisoblash mumkin. Demak, o’rganilayotgan iqtisodiy ko’rsatkichlar hajmiga omillarning ta’sirini o’rganish va o’lchash xo’jalik faoliyatini tahlil qilishda muhim masala hisoblanadi. Omillarni chuqur va har tomonlama o‘rganmasdan turib, faoliyat natijalari to‘g‘risida asosli xulosalar chiqarish, ishlab chiqarish zahiralarini aniqlash, rejalar va boshqaruv qarorlarini asoslab bo‘lmaydi.
Faktorli tahlil deganda omillarning samarali ko'rsatkichlar qiymatiga ta'sirini kompleks va tizimli o'rganish va o'lchash usuli tushuniladi.
Kolbasa mahsulotlarining umumiy tannarxi ishlab chiqarish hajmi, uning tuzilishi, ishlab chiqarish birligi tannarxiga qarab o'zgarishi mumkin:
S=VPxDixSi (1.1)
bu yerda, C - xarajat
VP - ishlab chiqarish hajmi
Di - xarajatlar tarkibi
Ci - ishlab chiqarish birligining tannarxi
O'z navbatida, mahsulot birligi tannarxi (Ci) resurslarning intensivligiga (Remk) - ichki omilga va resurslar narxiga (Ci) - tashqi omilga bog'liq:
Si = VpxDixRemk uchun xtsi (1.2)
bu yerda, Si - ishlab chiqarish birligi tannarxi
VP - Emissiya hajmi
Di - xarajatlar tarkibi
Remk - resurs intensivligi - ichki omil
Qi - resurs narxlari - tashqi omil
Xom dudlangan mahsulotlarning umumiy qiymati ishlab chiqarilgan mahsulot hajmining mahsulot birligining tannarxi bilan belgilanadi:
bu yerda X - ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi
Si - ishlab chiqarish birligining tannarxi
Mahsulot birligining tannarxi hisobot davridagi jami xarajatlarni shu uchun ishlab chiqarilgan miqdorga bo'lish yo'li bilan aniqlanadi.
ishlab chiqarish muddati va quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:
bu erda Ci - ishlab chiqarish birligining narxi, rub.
Z - pul ko'rinishida ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi, rub.