Mavzu: Fransiya soliq tizimining tuzilish asoslari reja

2.4-jadval Mulkka solinadigan soliq stavkalari

Mol-mulkni qiymati, frankda	Soliq stavkasi,%
4260000 gacha	0
4260001 dan 6920000 gacha	0,5
6920001 dan 13740000 gacha	0,7
13740001 dan 21320000 gacha	0,9
21320001 dan 41280000 gacha	1,2
41280000dan ortig’i	1,5

Shuni ko‘rsatib o‘tish kerakki darolad solig’i bilan mulkka solinadigan soliqni umumiy summasi halma daroladni 85% dan ortib ketmasligi kerak. Mulkka solinadigan soliq guruhiga ro'yhatga olish va gerb yig’imlari va bojlar kiradi.

Ushbu guruhga ish haqiga solinadigan ijtimoiy soliq hal kiradi. Fransiyada bu soliqni ish beruvchilar tolaydi. Soliq solinadigan ob’ekt sifatida pul va natura shaklidagi ish haqi (ish haqiga taaluqli majburiy yig’imlar qo'shilgan holda) olinadi. Soliq progressiv xususiyatga ega. Ish haqi fondi 35900 frank bolsa 4,5% va 35901 frankdan 71700 frankgacha bolsa 8,5% va ko‘rsatilgan summalardan yuqori bolsa 13,6% olinadi. Bundan tashqari ish beruvchilar kasbiy malumot olishga solinadigan soliqni hal tolaydilar. Bu soliqni maqsadi mallakatda kasbiy-texnik malumot olishni moliyalashtirishdan iborat. Soliqni stavkasi yillik ish haqi tolash fondini 0,5% hajmida belgilanib, unga 0,1% ustala hal qo‘shiladi. Agar korxonada 10 yoki undan ko‘p odal ishlasa, tadbirkor uning korxonasida ishlovchilali uzoq muhlatli kasbiy tayyorgarlik ko‘rishlarini alalga oshirishni moliyalashtiradi. Soliqni hajmi umumiy ish haqi summasini 1,2% tashkil qiladi. Vaqtincha ishchi kuchidan foydalanuvchi korxonalar 2% stavka bilan soliqni tolaydilar. Qo‘shimcha 0,3 hajmdagi yig’im yoshlali kasbiy tayyorlash uchun yo‘naltiriladi. Korxonasida 10 va undan ko‘p xodimlar ishlasa, tadbirkorlar bevosita va bilvosita uy-joy qurilishini moliyalashtirishda qatnashishlari kerak.
Д.Г.Черник, А.М.Починок, В.П.Морозов «Основы налоговой системы». М. «Финансы», иэд-во «ЮНИТИ» с. 104
Tadbirkorlar uy-joy qurilishiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri pul ajratishlari mumkin, yoki o‘zlarini xodimlariga zaem berishlari, yoki kerakli mablag‘ni davlat xazinasiga o'tqazishlari mumkin. Bu maqsadni alalga oshirish uchun qaysi shaklda qatnashishlaridan qat’iy nazar yillik ish haqi fondidan 0,65
% hajmda mablag1 ajratadilar.
Mulk solig’i guruhiga qarashli boshqa davlat yig’imlariga korxona va kolpaniyalali avtotransport vositalariga solinadigan soliq kiradi.
Soliqni o‘zini avtotransport vositalaridan foydalanganliklari uchun tolaydilar. Soliq stavkasi avtolobillali soni va mashina motorlarini quwatiga qarab belgilanadi. Shu guruh kredit muassasalari va sug'urta kolpaniyalarini umumiy harajatlaridan, olinadigan boj tolovlari hal kiradi.
Pul kapitallaridan olinadigan daroladni soliqqa tortish. Jismoniy shaxslali bu daroladlari ga quyidagilar kiradi: aktsiyalardan olinadigan darolad, kapitalni tayinlik darolad olish maqsadida joylashtirish (obligatsiyalarga, kredit majburiyatlariga, olonatlarga, kafillik (kafolat) bo'yicha daroladlar, joriy hisob raqalidagi mablag'lardan, har-xil turdagi bonlardan) va horijiy qimmatbaho qog'ozlardan.
Pul kapitalidan olinadigan jismoniy shaxslali daroladini Fransiyada soliqqa tortishni o'zini qator xususiyatlari bor. Bu xususiyatlari pul kapitalini turi yoki kapitalda qatnashish jismoniy shaxsga darolad keltiradi.
Jismoniy shaxslar (soliq tolovchilar Fransiyada dividenddan darolad oluvchilar, deklaratsiyada soliq solinadigan darolad hajmini belgilashda, uning hajmi ustiga 50% tolangan dividendlali qo'shadi. Soliq organlari bu holatda jismoniy shaxs tolonidan olingan dividend kolpaniyani sof daroladini 50% ini tashkil qiladi va shundan kelib chiqib kolpaniya davlatga aktsioner jaliyat foydasidan soliq beradi deb hisoblaydi. Soliq solinadigan dividendga o'zining soliq solinadigan daroladi sifatida soliq tolovchi 100% emas, faqat 50% unga berilgan dividendni qo'shadi.
Kolpaniyaga hisoblangan soliq summasidan 50% chiqazib, bu summa soliq to'lovchini haqiqiy olgan dividendiga qo'shiladi. Natijada dividendlardan keladigan foyda hosil boladi va bu ko'rsatkich jismoniy shaxslali soliq solinadigan daroladi hisoblanadi. Ushbu soliq ajratmasi (chiqaziladigan hajm) soliq avuari deb yuritiladi. Bu tartib Fransiyada faoliyat ko'rsatuvchi frantsuz va horijiy mallakat kolpaniyalari tolaydigan dividendlarga qollanadi. Fransiyada yashovchi chet ellik

jismoniy shaxslali daroladini tashkil qiladigan dividendlar chegirma (ajratma) tartibi faqat ikki davlat o‘rtasida. Ikki tolonlala soliq solish to'g'risida konventsiya tuzilgan taqdirdagina qollaniladi.

Soliq chegirmasi Fransiyada dividenddan hosil boladigan jismoniy
shaxslar daroladini soliqqa tortishda soliq engilligi hisoblanadi. Jismoniy shaxslali «tant’em» (aktsioner jaliyatlali boshqaruv xodimlali qo'shimcha mukofotlash) tariqasida olgan daroladlarini, shu mablag‘ni berish vaqtida soliqqa tortiladi. Lekin bu summa ish haqi tarkibiga qo‘shilmasa kelgusida tant’em tariqasida jismoniy shaxs olgan daroladini jismoniy shaxslar daroladini soliqqa tortish umumiy tartibida olib boriladi.
Moliyaviy operatsiyalarda qatnashish natijasida olingan har-xil foydalar jismoniy shaxs daroladi sifatida soliqqa kolpaniyada faqat Fransiyada bolib, foyda oluvchi shaxs Fransiyadan tashqarida yashagan taqdirdagina tortiladi.
Bu holatda Fransiya va jismoniy shaxs yashovchi davlatlar o'rtasida
jismoniy shaxslali daroladini soliqqa tortishda engilliklar berish to‘g‘risida konventsiya tuzilgan bolishi kerak.