Mavzu: Fuqarolik jamiyati Darsning maqsadi: Ta’limiy maqsad

1-yagona konstitutsiya
2-yagona armiya
3-yagona pul birligi
4-yagona fuqarolik
Abu Nasr Farobiyning qaysi asarida «Fuqarolik jamiyati haqida» fikr bildirilgan?
Fozil odamlar shahri asarida
“Yakka hokimlik” ma’nosini bildiruvchi davlat boshqaruvi ?
Monarxiya
O`zbekistonda necha partiya faoliyat ko`rsatmoqda?
5 ta
Unitar so`zining ma`nosi nima?
Oddiy va yagona
Deputatlarning vakolati muddati necha yil?
5yil
Asosiy qonun nima?
Konstitutsiya
O`zbekiston Respublikasi davlat hokimiyati vakolatlarining taqsimlanishi quyidagicha amalga oshiriladi?
Qonun chiqaruvchi ijro etuvchi va sud hokimiyatlari o`rtasida.
„Prezident“ so’zining ma’nosi ?
“oldinda turuvchi”
Har kim bepul ta’lim olish huquqiga egadir…
O’zb.Res.Kons.41-modda
O`zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining Oliy bosh qo`mondoni kim?
Prezident
O’zb.Res.Kons. necha bobdan iborat?

YANGI DARSNING BAYONI:
Fuqaro va fuqarolik haqidagi tasavvurlar paydo bo‘lgan davrlardan boshl ab fuqarolarning umumiy uyushmasi sifatida jamiyat tushunchasi yuzag a keldi. Bu tushuncha avvalo, Sharqda, jumladan, qadimgi Bobilda “Hammurapi qonunlari”, qadimgi Turonda “Avesto” siyosiy va huquqiyaxloq iy ta’limoti bilan bog‘liq otashparastlik, ya’ni zardushtiylik davrida, keyinc halik qadim Ellada va Rimda paydo bo‘ldi. Fuqarolik jamiyatini tasavvur qilishni osonlashtirish uchun uning asosiy bеlgi larini sanab o‘tish maqsadga muvofi qdir. Fuqarolik jamiyatining asosiy bеlgil ari quyidagilardan iboratdir: – turli mulkchilik shakllarining mavjudligi; – barcha mulkchilik shakllariga bir xilda munosabatda bo‘linishi, ya’ni mulkchilik shakllarining qonun doirasida tеngligi; – erkin mеhnat qilish va kasb tanlash imkoniyati; – tadbirkorlikka kеng imkoniyatlar yaratilganligi; – siyosiy erkinliklarning mavjudligi; – fikrlar xilma-xilligi va axborot erkinligining mavjudligi; – inson huquq va erkinliklarining kafolatlanganligi; – o‘zini-o‘zi boshqarish organlarining rivojlanganligi; – adolatli huquqiy hokimiyatning mavjudligi; – huquq ustuvorligining ta’minlanganligi.
Fuqarolik jamiyatining xususiyatlari quyidagilarda namoyon bo‘lad i: Iqtisodiy sohada: nodavlat notijorat tashkilotlarning, shirkatlarning, aksiyadorlik kompaniyalarining, korporatsiyalarning, firmalarning mavjudligi va ularning muvaffaqiyatli faoliyat ko‘r sa tishl ari uchun barcha sharoitlarning yaratilganligi. Ijtimoiy-siyosiy sohada: fuqarolar, oilalar, siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlari, ijtimoiy harakatlar, o‘zini-o‘zi boshqarish organlari, nodavlat ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy qarama-qarshiliklarni qonun doirasida yеchish imkoniyatlari, aholi fikrini o‘rganish, shakllantirish va ifoda etish uchun shart-sharoitlarning mavjudligi. Ma’naviy sohada: so‘z va fikr erkinligi, vijdon erkinligi, ijodiy uyushmalarning mustaqilligi, ilmiy uyushmalarning mustaqilligi, ma’naviy tahdidlardan himoyalanganlikning ta’minlanganligi. Hozirgi zamonda fuqarolik jamiyati sharoitidagi hayot huquqqa asoslang an hayot bo‘lmog‘i shartdir. Chunki, fuqarolik jamiyatida huquq yuksak daraj ada taraqqiy etgan bo‘lishi lozim. Shuning uchun ham fuqarolik jamiyati sharoitida shaxsning boshqa shaxs bilan yoki davlat bilan o‘zaro munosab atlari huquqiy normalarga asoslangan bo‘lishi, ya’ni ushbu munosabatlar huqu qiy maydonda amalga oshirilishi talab etiladi. Fuqarolik jamiyati, davlatning tazyiqisiz, qonun doirasida vujudga kel gan muayyan kishilik jamiyatining ixtiyoriy o‘zini-o‘zi boshqarishi deb tu shu niladi. Aynan fuqarolik jamiyatini rivojlantirish respublikamizda amalga oshiri l ayotgan islohotlarning bosh maqsadidir. O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatining quyidagi belgilari mavjud: 1. Siyosiy partiyalar va ijtimoiy-siyosiy harakatlar. 2. Jamoat tuzilmalari. 3. Nodavlat notijorat tashkilotlar. 4. Ta’lim-tarbiya muassasalari. 5. Diniy tashkilotlar. 6. Milliy-madaniy markazlar. 7. Jamoatchilik fi krini o‘rganish tashkilotlari. 8. Oila hamda uning manfaatlarini aks ettiruvchi maxsus tashkilotlar. 9. Fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari. 10. Ommaviy axborot vositalari
Bugungi kunga kelib mamlakatimizda fuqarolik institutlarining roli va ahamiyatini kuchaytirishga, fuqar ol ar n ing eng muhim ijtimoiy-iqtisodiy muammolarini hal etishga qaratilgan qonun hujjatlari qabul qilingani va qilinayotgani, minglab nodavlat notijorat tashkilotlarning faoliyat ko‘rsatib kelayotgani, jumladan, siyosiy partiyalar, kasaba uyushmalari, O‘zbekiston xotin-qizlar qo‘mit asi, “Sog‘lom avlod uchun”, “Nuroniy” jamg‘armalari, “Ijod” fondi, O‘zbekiston yoshlar ittifoqining faoliyati mamlakatimizda fuqarolik jamiyati rivojlanayotganligining yaqqol isbotidir. 2018- yil 1- iyul holatiga ko‘ra, mamlakatimizda Adliya vazirligining ro‘yxatidan o‘tgan fuqarolik jamiyati institutlari soni 9.478 tani tashkil etadi. O‘zbekistonda fuqarolarining o‘zini-o‘zi boshqarish tuzilmalari mavjud bo‘lib, bunda mahalla alohida ahamiyatga ega. Yashash joyidagi milliy o‘zin i-o‘zi boshqarishning o‘ziga xos modeli bo‘lgan mahalla, xalqimizning asr iy an’analari va urf-odatlariga tayanib, muhim tashkiliy-iqtisodiy va tarbi yaviy funksiyalarni bajaradi. Mamlakatimizda faoliyat ko‘rsatayotgan inson huquqlari bo‘yicha tash k ilotlar ham fuqarolik jamiyati institutlariga misol bo‘la oladi. Ular quyidagilardir: Ombudsman; Inson huquqlari bo‘yicha milliy markaz;
Huquqning ustuvorligi O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatini rivojlantirish ning muhim elementidir. Bag‘rikenglik va hamkorlikda ish olib borish o‘zbek xalqining mentaliteti ga xosdir. Umid bildirish mumkinki, O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatini rivojlantirishd a ayni mana shu xususiyatlar yetakchilik qiladi. O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatining taraqqiy topishini quyidagi asosiy yo‘nal ishlarda amalga oshirilishi maqsadga muvofi qdir: 1) Mulkni davlat tasarrufi dan chiqarish; 2) Ko‘ppartiyaviylik tizimini rivojlantirish; 3) Ishlab chiqarishni yuksaltirish; 4) Maqbul ijtimoiy dasturlar ishlab chiqish. O‘zbekistonda yoshlar fuqarolik jamiyati ijtimoiy negizining o‘zagini tashk il etishi lozim. Fuqarolik jamiyati sharoitida davlat va shaxs huquqning teng subyektlari sifat id a faoliyat yuritadilar. Bu esa, o‘z navbatida huquqiy demokratik davlat sharoitidagina yuz berishi mumkin bo‘lgan holatdir. Bundan xulosa qilish mumkinki, fuqarolik jamiyatida davlat tomonidan muay yan kafolatlar tizimi tashkil etilishi lozim. Hozirgi paytda O‘zbekiston Res publikasida qabul qilinayotgan qonun, farmon va farmoyishlar tizimi ana shunday tizimlarga misol bo‘la oladi. htt