Mavzu: Generatorlar texnik holatini tekshirish

Laboratoriya ishi - №2

Mavzu: Generatorlar texnik holatini tekshirish.

I. Ish xajmi: Laboratoriya ishi 2 soat auditoriya vaqtiga va 2 soat mustaqil ishga mo‘ljallangan.
II. Ishni bajarishdan maqsad:

1. 
   O‘zgarmas tok generatorlari vazifasi, tuzilishi va ishlashini o‘rganish.
   
2. 
   O‘zgarmas tok generatorlariga TXK va nosozliklarni bartaraf etish bo‘yicha amaliy ko‘nikmalar hosil qilish.
   

III. Ishni bajarish uchun zarur bo‘lgan qisqacha nazariy ma’lumotlar
O‘zgarmas tok generatorining vazifasi, tuzilishi va ishlash uslubi. Ma’lumki, mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirib beruvchi elektr mashinani generator deb ataymiz. Generatorda elektr toki hosil qilish elektromagnit induksiyasiga asoslanadi.Avtomobillarda qo‘llaniladigan generatorlar muvoziy chulg‘amli o‘zgarmas tok generatoridir. Avtomobil generatori harakatni dvigatelning tirsakli validan shkiv orqali oladi. Tirsakli valning o‘rta va undan yuqori aylanishlarida generator ishlab chiqargan elektr energiya iste’molchi asbob va qurilmalarini bemalol ta’minlab, ortiqcha tokni bir vaqtning o‘zida akkumulyator batareyasiga yuboradi va uni zaryadlaydi.O‘zgarmas tok generatori (4.1-rasm) harakatlanuvchi va harakatlanmaydigan qismlardan iborat. Harakatlanuvchi qism yakor 5 va uning valiga shponka yordamida o‘rnatilgan shkivdan tashkil topgan. Generator yakorining valiga o‘rnatilgan shkiv tirsakli valning shkivi bilan tasma orqali tutashganligi sababli, dvigatel ishlaganda harakat generator yakoriga muttasil ravishda uzatiladi. Generator shkivida maxsus parrakchalar qilingan bo‘lib, bu parrakchalar generator ishlaganda uni havo oqimi bilan solitib turadi. Generatorning korpusi varaqali (listli) kamuglerodli po‘latdan yoki po‘lat trubalardan tayyorlanadi.




Yani elektr energiyasiga aylantirib elektr mashinani generator deb ataymiz. Generatorda Avtomobillarda 4.1-rasm. O‘zgarmas tok generatori:
a-buylama qirqimi, b-detallari:
1-shkiv, 2 va 15-qopqoqlar, 3-moydonlar, 4 va 12-sharsimon podshipniklar,
5-yakor, 6-kollektor, 11 va 13-cho‘tka tutgichlar, 14 -himoya lenta (tizma)
q