Mavzu: Genlarni xaritalash

Mavzu:Genlarni xaritalash

Mamadxo'jayev Nasimxon
Alfred Sturtevant (Morganning hamkasbi) bir xil xromosomada joylashgan genlar o'rtasida o'tish chastotasi genlar orasidagi masofani o'lchash uchun xizmat qilishi mumkin, deb taxmin qildi. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, o'zaro faoliyat chastotasi, o'zaro faoliyat shaxslar sonining umumiy shaxslar soniga nisbati sifatida ifodalangan bo'lib, genlar orasidagi masofaga to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir. Keyin chastotani kesib o'tish orqali genlarning nisbiy holatini va genlar orasidagi masofani aniqlash mumkin.
Genetik xaritalash - bu (kamida) boshqa ikkita genga nisbatan genning pozitsiyasini aniqlash. Muayyan genlar orasidagi o'tish foizining barqarorligi ularni lokalizatsiya qilishga imkon beradi. Genlar orasidagi masofa birligi 1% kesib o'tish; Morgan sharafiga ushbu birlik chaqirildi morganida (M) yoki santimorganid (CM).

Xaritalashning birinchi bosqichida genning bog'lanish guruhiga mansubligini aniqlash kerak. Berilgan turda qancha ko'p genlar ma'lum bo'lsa, xaritalash natijalari shunchalik aniq bo'ladi. Barcha genlar bog'lanish guruhlariga bo'linadi.

Xaritalashning birinchi bosqichida genning bog'lanish guruhiga mansubligini aniqlash kerak. Berilgan turda qancha ko'p genlar ma'lum bo'lsa, xaritalash natijalari shunchalik aniq bo'ladi. Barcha genlar bog'lanish guruhlariga bo'linadi.

Bog'lanish guruhlari soni xromosomalarning gaploid to'plamiga to'g'ri keladi. Masalan, ichida D. melanogaster 4 debriyaj guruhi, makkajo'xori 10, sichqonlar 20, odamlar 23 ta muftalar guruhlari. Agar jinsiy xromosomalar bo'lsa, ular qo'shimcha ravishda ko'rsatiladi (masalan, odamda 23 bog'lanish guruhi va Y xromosomasi mavjud).

Qoida tariqasida, bog'lanish guruhlaridagi genlar soni mos keladigan xromosomalarning chiziqli o'lchamlariga bog'liq. Shunday qilib, mevali chivin bitta (IV) nuqtaga ega (yorug'lik mikroskopida tahlil qilinganda) xromosoma. Shunga ko'ra, undagi genlar soni qolganlarga qaraganda bir necha baravar kam bo'lib, uning uzunligidan sezilarli darajada oshib ketadi. Shuni ham ta'kidlash joizki, xromosomalarning heteroxromatik hududlarida genlar yo'q yoki deyarli yo'q; shuning uchun konstruktiv heteroxromatinning kengaygan hududlari genlar sonining mutanosibligini va xromosoma uzunligini biroz o'zgartirishi mumkin.

Qoida tariqasida, bog'lanish guruhlaridagi genlar soni mos keladigan xromosomalarning chiziqli o'lchamlariga bog'liq. Shunday qilib, mevali chivin bitta (IV) nuqtaga ega (yorug'lik mikroskopida tahlil qilinganda) xromosoma. Shunga ko'ra, undagi genlar soni qolganlarga qaraganda bir necha baravar kam bo'lib, uning uzunligidan sezilarli darajada oshib ketadi. Shuni ham ta'kidlash joizki, xromosomalarning heteroxromatik hududlarida genlar yo'q yoki deyarli yo'q; shuning uchun konstruktiv heteroxromatinning kengaygan hududlari genlar sonining mutanosibligini va xromosoma uzunligini biroz o'zgartirishi mumkin.

Genetik xaritalash asosida genetik xaritalar tuziladi. Genetik xaritalarda ekstremal gen (ya'ni sentromeradan uzoqroq) nol (boshlang'ich) nuqtaga to'g'ri keladi. Genning nol nuqtadan uzoqligi morganidlarda ko'rsatilgan.

Genetik xaritalash asosida genetik xaritalar tuziladi. Genetik xaritalarda ekstremal gen (ya'ni sentromeradan uzoqroq) nol (boshlang'ich) nuqtaga to'g'ri keladi. Genning nol nuqtadan uzoqligi morganidlarda ko'rsatilgan.

Agar xromosomalar etarlicha uzoq bo'lsa, u holda genni nol nuqtadan olib tashlash 50 M dan oshishi mumkin - u holda xaritada belgilangan masofalar 50% dan oshib, yuqorida bayon qilingan pozitsiya o'rtasida qarama-qarshilik paydo bo'ladi, bunga ko'ra tajribada olingan krossoverlarning 50%, aslida, aloqaning yo'qligini anglatishi kerak. ya'ni e. turli xromosomalarda genlarni lokalizatsiyasi. Ushbu qarama-qarshilik genetik xaritalarni tuzishda ikkita eng yaqin genlar orasidagi masofalar yig'indisi, bu o'tishning tajribada kuzatilgan foizidan oshib ketishi bilan izohlanadi.

Agar xromosomalar etarlicha uzoq bo'lsa, u holda genni nol nuqtadan olib tashlash 50 M dan oshishi mumkin - u holda xaritada belgilangan masofalar 50% dan oshib, yuqorida bayon qilingan pozitsiya o'rtasida qarama-qarshilik paydo bo'ladi, bunga ko'ra tajribada olingan krossoverlarning 50%, aslida, aloqaning yo'qligini anglatishi kerak. ya'ni e. turli xromosomalarda genlarni lokalizatsiyasi. Ushbu qarama-qarshilik genetik xaritalarni tuzishda ikkita eng yaqin genlar orasidagi masofalar yig'indisi, bu o'tishning tajribada kuzatilgan foizidan oshib ketishi bilan izohlanadi.

E'tiboringiz uchun tashakkur!