Gess qonuniga ko’ra ΔH1 = ΔH2 + ΔH3 + ΔH4 + ΔH5 bo’ladi. Gess qonuni termokimyoning asosiy qonuni bo’lib hisoblanadi. Izoxorik va izobarik issiklik effektlari farqini chiqaradigan bo’lsak, QP – QV = rΔV Ya’ni, reaksiya mahsuloti qaysi yo’l bilan olinmasin, har qaysi yo’l uchun issiqlik effektining yig’indisi bir xil bo’ladi. Masalan, metandan asetilen olish jarayonini qarab chiqaylik. Metandan - orqali asetilen olish mumkin:
Standart hosil bo’lish issiqliklari singari standart yonish issiqliklari ham bazis harorat – 298 K ga nisbatan olinadi. Bunday sharoitda yonish mahsulotlari CO2(g), H2O(s), SO2(g), N2(g) va h.k. Bo’lishi mumkin. 1-jadval. - Ayrim moddalarning gaz holatidagi standart hosil bo’lish va yonish issiqliklari qiymati.
Gess qonunining ikkinchi xulosasi amalda bajarib bo’lmaydigan reaksiyalarning ham issiqlik effektini aniq hisoblashga imkon beradi. Grafitning olmosga aylanish issiqlik effektini ularni yonish reaksiyalaridan Gess qonuni bo’yicha hisoblashni namuna sifatida qarab chiqaylik. C(garfit) C(olmos) Grafit va olmosning yonishida uglerod (IV) oksid hosil bo’ladi va tegishli miqdorda issiqlik ajraladi: C(grafit) + O2 CO2 + 393,51 kJ C(olmos) + O2 CO2 + 395,34 kJ C(grafit) C(olmos) = -1,83 kJ - Shunday qilib, grafitning olmosga aylanish jarayonida atigi 1,83 kJ issiqlik yutilar ekan.
3-Xulosa. Agar bir xil dastlabki holatdan turli oxirgi holatga olib keluvchi ikki reaksiya amalga oshirilsa, u holda bu reaksiyalar issiqlik effektlari orasidagi farq oxirgi bir holatdan ikkinchi holatga o’tish jarayoni issiqligiga teng bo’ladi. Masalan, vodorodning yonishidan 1 mol suvning hosil bo’lishi uning oxirgi fizik holatiga qarab quyidagi effektlarga ega bo’ladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
