Mavzu: Gidravlik uzatmalar Reja: Gidrodinamik uzatmalarning vazifasi Gidravlik uzatmalarning ishlash prinsipi Hajmiy gidrouzatmaning ishlash prinsipi Gidroilashgich yoki gidromuftalar Foydalanilgan adabiyotlar

Gidravlik uzatmalarning ishlash prinsipi va guruhlanishi Bular ishlash prinsipiga qarab hajmiy va gidrodinamik turlariga bo`linadi. Hajmiy gidravlik uzatmalar hajmiy nasoslar yordamida ishlaydi. Hajmiy uzatmalarda energiya suyuqlik orqali yetaklovchi valdan statik bosim sifatida uzatilib, dvigatelni ishga tushiradi. Gidrodinamik uzatmalarda parrakli gidromashinilar yordamida ishlaydi. Ya'ni ish g`ildiraklarining parraklari yordamida suyuqlikka berilgan dinamik bosim energiyasidan foydalaniladi. Bu xil uzatmalarni ayrim hollarda turbouzatma deb yuritiladi, bunday deb atalishining sababi ularda markazdan qochma nasos va gidravlik turbinalardan birgalikda foydalanishdir. Gidrodinamik uzatmalar bir oqimli va ikki oqimli bo`lishi mumkin. Bir oqimli gid­ro­dinamik uzatmalarda hamma quvvat gidravlik g`ildiraklar orqali uzatiladi. Ikki oqimlisida esa dvigatel quvvatining bir qismi gidravlik g`ildiraklar orqali, ikkinchi qismi esa mexanik yo`l bilan uzatiladi.

Gidravlik uzatmalarning ishlash prinsipi va guruhlanishi Bular ishlash prinsipiga qarab hajmiy va gidrodinamik turlariga bo`linadi. Hajmiy gidravlik uzatmalar hajmiy nasoslar yordamida ishlaydi. Hajmiy uzatmalarda energiya suyuqlik orqali yetaklovchi valdan statik bosim sifatida uzatilib, dvigatelni ishga tushiradi. Gidrodinamik uzatmalarda parrakli gidromashinilar yordamida ishlaydi. Ya'ni ish g`ildiraklarining parraklari yordamida suyuqlikka berilgan dinamik bosim energiyasidan foydalaniladi. Bu xil uzatmalarni ayrim hollarda turbouzatma deb yuritiladi, bunday deb atalishining sababi ularda markazdan qochma nasos va gidravlik turbinalardan birgalikda foydalanishdir. Gidrodinamik uzatmalar bir oqimli va ikki oqimli bo`lishi mumkin. Bir oqimli gid­ro­dinamik uzatmalarda hamma quvvat gidravlik g`ildiraklar orqali uzatiladi. Ikki oqimlisida esa dvigatel quvvatining bir qismi gidravlik g`ildiraklar orqali, ikkinchi qismi esa mexanik yo`l bilan uzatiladi.

Hajmiy gidrouzatmaning ishlash prinsipi Uzatma rotosion nasos 1, sovitgich 2, teskari klapon 3, turbinalar 4, reversiv taq­sim­­la­gich 5 va taqsimlash klaponi 6 dan iborat. Suyuqlik nasos 1 dan taqsimlash klapani 6 va reversiv taqsimlagich 5 orqali turbina 4 ning kuragiga o`tadi. Undan keyin suyuqlik turbinadan truba 7 orqali sovitgich 2 ga keladi va suyuqlik sovitilib yana nasos 1 ga keladi. Reversiv tasimlagichning holatini o`zgartish yo`li bilan operator suyuqlikni turbinalarning kuraklariga yuqoridan yoki pastdan yo`naltirib mashinaning harakat yunalishini o`zgartiradi. b) Gidrodinamik uzatmaning-ishlash prinsipi. Aylantirish momentining uzatish usullariga qarab gidrodinamik uzatmalar ikkiga bo`linadi.

• Hajmiy gidrouzatmaning ishlash prinsipi Uzatma rotosion nasos 1, sovitgich 2, teskari klapon 3, turbinalar 4, reversiv taq­sim­­la­gich 5 va taqsimlash klaponi 6 dan iborat. Suyuqlik nasos 1 dan taqsimlash klapani 6 va reversiv taqsimlagich 5 orqali turbina 4 ning kuragiga o`tadi. Undan keyin suyuqlik turbinadan truba 7 orqali sovitgich 2 ga keladi va suyuqlik sovitilib yana nasos 1 ga keladi. Reversiv tasimlagichning holatini o`zgartish yo`li bilan operator suyuqlikni turbinalarning kuraklariga yuqoridan yoki pastdan yo`naltirib mashinaning harakat yunalishini o`zgartiradi. b) Gidrodinamik uzatmaning-ishlash prinsipi. Aylantirish momentining uzatish usullariga qarab gidrodinamik uzatmalar ikkiga bo`linadi.