Mavzu: G’ildirak juftligi ta’mirlash Reja: G’ildirak juftligi ta’miri

Mavzu: G’ildirak juftligi ta’mirlash
Reja:

1. 
   G’ildirak juftligi ta’miri
   
2. 
   G’ildirak juftligi defektlari tasnifi
   

3.G’ildirak juftligini tashqil qilish

G’ildirak juftliliga ekspluatatsiya davrida quyiladigan talablar G’ildirak juftligi ish davrida vagon ostida eyiladi va shikastlanadi. Yeyilish va shikastlanish ro`y berib harakat xavfsizligiga xavf soladigan darajaga etsa g’ildirak juftligi ekspluatatsiyadan tuxtatiladi va jihozlar tarkibidan chiqariladi. O`zbekiston Respublikasi temir yo`l texnik ekspluatatsiyasi qoidalarining 154 - punktiga binoan harakatdagi vagonlarda g’ildirak juftligining istalgan erida yoriq yoki darz qancha, shuningdek boshqa erlarda ham bunday xollar yuz beridagan bo`lib, u harakat xavfsizligiga putur yetkazadigan qancha bunday poyezd vagonlari ekspluatatsiyadan tuxtatiladi. Bunday yeyilish va shikastlanishga quyidagilar kiritiladi: keragidan ortiq va kam bo`lgan o`lchamlardagi g’ildiraklarni ishlatish; taroqsimon kesma va o`tkir uchli to`sin, visherbinlar va sirpanish yuzalardagi rakovinalar; g’ildirak chambaragi tashqi qismining yuza ajraluvi. Ekspluatatsiyaga yana shunday g’ildirak juftliklari qo`yilmaydiki, qaysiki g’ildirak yon qismining istalgan erida darz qancha, bo`yincha va tirsaklarida tirnalgan va rijimlangan qismlar qancha, o`qning o`rta qismida eyilgan va ishqalangan erlari qancha; badanida payvand sachratqilari va sim koldiklari qancha; ichki belbog’ o`lchovlari namunadagidan katta yoki kichik qancha; g’ildirak gupchagi (stupitsasi) siljigan yoki bo`shashgan bo`lgan.

G’ildirak juftligi defektlari tasnifi
Yo`l va harakat tarkibi o`zaro ta’siri natijasida g’ildirakning rels bilan kontaktda bo`ladigan joylarida kontakt kuchlanishi hosil bo`ladi. Oqibatda g’ildirak harakati davomida relsda tabiiy ravishda yeyilish vujudga keladi. SHuningdek, egiluvchan plastik deformatsiya va charchov tufayli parchalanishlar hosil bo`ladi. 56 G’ildirak juftligi o`qi katta qiymatdagi statik va dinamik yuklamalar ta’sirida ishlab, ishorasi o`zgaruvchan egiluvchi kuchlanishlar ta’sirida bo`ladi. O`q qo`shimcha kuchlanishlarni presslangan ulamalarning g’ildirak bilan birlashgan erlarida “xis” etib, izlardan keladigan zarbaviy kuchlarga bardosh beradi. Agarda g’ildirak rels bilan birlashgan yuzalar - joylarda defektlar qancha - bu harakat uchun xavfli bo`lgan xodisalarni keltirib chiqaradi. Natijada o`qda maxalliy o`ta kuchlanishlar hosil bo`lib, metallardan charchash xodisalari tufayli xarxil darzlanishlarni keltirib chiqaradi. G’ildirak juftligi defektlari (nosozliklar) ikki belgi o`nli tizimi bilan tasniflanadi