Mavzu: Gipotezani shakllantirish vositalari

Mavzu:Gipotezani shakllantirish vositalari
Gipoteza (yunoncha: hypothesis — asos, taxmin) — hodisalarning qonuniy (sababli) bogʻlanishi toʻgʻrisidagi taxminan mulohaza, faraz. Gipoteza ilmiy bilishni rivojlantirish uchun asos boʻladi. Gipotezaning mantiqiy jihatdan tahlil qilish (taqqoslash, analiz va sintez, mavhumlashtirish va umumiylashtirish) asosida bevosita bilimga oʻtish, sababiy bogʻlanish asosida qonuniyatlarni ochish kabi bosqichlari bor. Umumiy gipoteza bir guruh hodisalar, jarayonlar xususiyati va sababi toʻgʻrisidagi, xususiy gipoteza alohida, yakka hodisalar, jarayonlar sababi toʻgʻrisidagi taxmindir. Har qanday gipoteza tekshirishni talab qiladi. Natijada uning ehtimolligi ortadi yoki kamayadi, haqiqatligi isbotlanadi yoki rad etiladi. Yangi faktlarni eski nazariyalar bilan izohlash mumkin boʻlmaganda, cheklangan miqdordagi faktlar va kuzatishlarni izohlashda gipotezaga ehtiyoj tugʻiladi. U keyingi bilimlarga, tekshirishlarga yoʻl ochadi, yangi nazariyalar esa yana boshqa gipotezani tugʻdiradi. Gipoteza bilish jarayonining ajralmas qismi sifatida muhim ahamiyatga egadir.
Gipotezani qanday shakllantirish mumkin?

Bu savol juda ko'p chalkashliklarni keltirib chiqaradi. Ba'zi abituriyentlar ularning vazifasi aql-idrokni namoyish qilish va tadqiqot natijalarini bashorat qilish deb hisoblashadi. Ular ma'lumotlar to'playdilar, ba'zi statistik aloqalarni topadilar va keyin ularning farazlari ushbu aloqalar mavjudligidan iborat deb yozadilar. Mutlaqo ma'nosiz voqea.

Ilmiy tadqiqotlarning maqsadi naqshlarni o'rnatishdir. Biz allaqachon mavjud bo'lgan nazariya asosida yoki kundalik g'oyalar asosida psixologik naqsh mavjudligini taxmin qilamiz. To'g'ri ishlab chiqilgan tadqiqotlar bizni "kuch uchun" taxminni sinab ko'rishimizga imkon berishi kerak - uni tasdiqlash yoki rad etish. Agar tadqiqot gipotezani rad etish imkoniyatini nazarda tutmasa - bu XATO rejalashtirilgan.
Gipotezalar bilan bog'liq bo'lgan yana bir tushunmovchilik - abituriyentlar statistik gipoteza va tadqiqot gipotezasini chalkashtirib yuborishidir. Albatta, psixologik tadqiqotda gipotezalar psixologik bo'lishi kerak. Bu shuni anglatadiki, namunalar orasidagi statistik jihatdan muhim farqlarni aniqlagan holda, siz ularni sifatli, psixologik jihatdan tavsiflashingiz va iloji bo'lsa, ularni vizualizatsiya vositalari - grafikalar va diagrammalar bilan tasvirlashingiz kerak.
HIPOTHESIS - nazariyani tuzishda yoki tajribani o'rnatishda qo'llaniladigan individual taxminlar yoki taxminlar. Gipotetik bilim ishonchli emas, balki ehtimoliydir va tekshirish va asoslashni talab qiladi. Gipotezalarni isbotlash jarayonida ularning ba'zilari haqiqiy nazariyaga aylanadi, boshqalari o'zgartiriladi, aniqlanadi va aniqlanadi, boshqalari xatolarga aylantiriladi va salbiy natija bo'lsa o'chiriladi.
gipoteza taxmindir
Gipoteza - aniqlangan yoki ehtimoliy hodisalar orasidagi ushbu yoki boshqa sababiy aloqalarning mavjudligini (yoki yo'qligini) tasdiqlashning to'g'riligini qo'shimcha tekshirish uchun Gipoteza quyidagicha:
U quyidagi qoidalarning ko'piga kiritilmasligi kerak: qoida tariqasida bitta asosiy, biroz ko'proq;
unda aniq ma'noga ega bo'lmagan, aniq o'rganilmagan tushunchalar va toifalarni kiritish mumkin emas;
gipotezalarni shakllantirishda qimmatli narsalardan qoching, gipoteza faktlarga mos kelishi, tekshirilishi va keng tarqalishi kerak;
Uzluksiz stilistik dizayn, mantiqiy soddalik va qoidalarga rioya qilish kerak.
Gipotezalarning quyidagi turlari ajratiladi:
tavsiflovchi - har qanday hodisaning (jarayonning) taxminiy tizimi;
tushuntirish - hodisa (jarayon) sabablarini ochib berish;
ixtiyoriy ravishda keng qamrovli.
Gipotezaning asosiy bosqichlari:
gipotezani kengaytirish. Gipotezaning kengayishi - bu yangi bilimdagi ob'ektiv ehtiyoj bilan bog'liq bo'lgan kundalik faoliyatning asosiy ko'rinishi. Shu bilan birga, ilgari surilgan gipoteza quyidagicha bo'lishi kerak: u ishonchli (oldingi bilimlarni esga soladi, kun haqiqatini e'tiborsiz qoldirmang); maqsad va maqsad bo'yicha mantiqiy kelishilgan; oldindan tushunish va talqin qilishdan oldin bo'lgan tushunchalarni o'z ichiga oladi; tergov predmetining dastlabki tavsifiga kiritilgan ma'lumotlarga nisbatan qo'llaniladi; Qisqa tutashuvni talab qiladigan bilishning batafsil usullari yordamida empirik tekshirish (tekshirish) imkoniyatini taqdim eting;Formula (rivojlanish) gipotezasi. Gipotezani ilgari surish uchun uni shakllantirish kerak. Formulaning to'g'riligi, aniqligi va aniqligidan farazlar uning yo'nalishi va tekshirish natijalariga bog'liq;
gipoteza testi. Gipotezaning mavjudligini isbotlash empirik tadqiqotning asosiy vazifasiga aylanadi. Tasdiqlangan farazlar nazariya va qonunga aylanadi va amaliyot uchun ishlatiladi. Noto'g'ri bo'lganlar yo'q qilinadi yoki muammoli vaziyatni o'rganishda yangi gipotezalar va yangi yo'nalishlarni ilgari surish uchun asos bo'ladi.
Javob berish juda qiyin. Bu tekshirilishi va isbotlanishi kerak bo'lgan taxmin.
Shamsu qisqa va aniq javob berdi, rahmat.
Gipoteza (yunoncha: hypothesis — asos, taxmin) — hodisalarning qonuniy (sababli) bogʻlanishi toʻgʻrisidagi taxminan mulohaza, faraz. Gipoteza ilmiy bilishni rivojlantirish uchun asos boʻladi. Gipotezaning mantiqiy jihatdan tahlil qilish (taqqoslash, analiz va sintez, mavhumlashtirish va umumiylashtirish) asosida bevosita bilimga oʻtish, sababiy bogʻlanish asosida qonuniyatlarni ochish kabi bosqichlari bor. Umumiy gipoteza bir guruh hodisalar, jarayonlar xususiyati va sababi toʻgʻrisidagi, xususiy gipoteza alohida, yakka hodisalar, jarayonlar sababi toʻgʻrisidagi taxmindir. Har qanday gipoteza tekshirishni talab qiladi. Natijada uning ehtimolligi ortadi yoki kamayadi, haqiqatligi isbotlanadi yoki rad etiladi. Yangi faktlarni eski nazariyalar bilan izohlash mumkin boʻlmaganda, cheklangan miqdordagi faktlar va kuzatishlarni izohlashda gipotezaga ehtiyoj tugʻiladi. U keyingi bilimlarga, tekshirishlarga yoʻl ochadi, yangi nazariyalar esa yana boshqa gipotezani tugʻdiradi. Gipoteza bilish jarayonining ajralmas qismi sifatida muhim ahamiyatga egadir.