Mavzu: Guruhlardagi psixologik muhit va uni o’rganish


Download 81.04 Kb.
bet3/5
Sana17.06.2023
Hajmi81.04 Kb.
#1539787
1   2   3   4   5
Bog'liq
Murodullayev A.M2

Axloqiy munosabatlar tegishli marosimlar, urf-odatlar, urf-odatlar va odamlar hayotini etnik madaniy tashkil etishning boshqa shakllarida belgilanadi. Ushbu shakllar mavjud bo'lgan shaxslararo munosabatlar darajasidagi xulq-atvorning axloqiy normasini o'z ichiga oladi, bu odamlar ma'lum bir jamoasining axloqiy ongidan kelib chiqadi. Axloqiy munosabatlarning namoyon bo'lishida jamiyat hayot tarzidan kelib chiqadigan ko'plab madaniy va tarixiy konventsiyalar mavjud. Ushbu munosabatlarning markazida ichki qiymat sifatida qaraladigan shaxs turadi. Axloqiy munosabatlarning namoyon bo'lishiga ko'ra, inson "yaxshi - yomon", "yaxshi - yomon", "adolatli - adolatsiz" va boshqalar.
Diniy munosabatlar insonning hayot va o'limning umumbashariy jarayonlaridagi o'rni, psixikaning ideal xususiyatlari, ruhiy va axloqiy asoslar mavjudlik. Ushbu munosabatlar hissiyotlarga, sezgi va ishonchga asoslangan.
Siyosiy munosabatlar kuch muammosi atrofida jamlang. Kuch avtomatik ravishda unga ega bo'lganlarning ustunligiga va undan mahrum bo'lganlarning bo'ysunishiga olib keladi. Ijtimoiy munosabatlarni tashkil etish uchun mo'ljallangan kuch odamlar jamoalarida etakchilik funktsiyalari shaklida amalga oshiriladi. Uning absolutizatsiyasi, umuman yo'qligi singari, jamoalarning hayoti uchun zararli.
Estetik munosabatlar odamlarning bir-biri uchun hissiy va psixologik jozibadorligi va tashqi dunyoning moddiy ob'ektlarini estetik aks etishi asosida paydo bo'ladi. Ushbu munosabatlar katta sub'ektiv o'zgaruvchanlik bilan ajralib turadi. Biror kishi uchun jozibali bo'lishi mumkin bo'lgan narsa boshqasiga yoqmasligi mumkin. Estetik jozibadorlik me'yorlari inson ongining sub'ektiv tomoni bilan bog'liq bo'lgan psixobiologik asosga ega. Ular turli xil san'at turlari orqali madaniy ishlov berishga duchor bo'lgan va odamlar o'rtasidagi munosabatlarning ijtimoiy-tarixiy stereotiplariga singib ketgan etno-psixologik xatti-harakatlarida barqarorlikni qo'lga kiritadilar.
Psixologik munosabatlar shaxslar rivojlangan shaklda ob'ektiv voqelikning turli jihatlari bilan individual, tanlangan, ongli aloqalarining ajralmas tizimini ifodalaydi. Psixologik munosabatlarning ongi va o'zboshimchaliklari inson aqliy faoliyatining bilish funktsiyalariga asoslanadi. Kognitiv jarayonlar tufayli yoqimli - yoqimsiz ob'ektning ahamiyati tahlil qilinadi, bu bizning ushbu ob'ektni tanlash yoki rad etishda psixologik munosabatimizni oldindan belgilab beradi.
Ijtimoiy va psixologik munosabatlarning yangi sifati har doim o'zaro ta'sir, o'zaro bog'liqlik, o'zaro intilish, o'zaro ta'sir, o'zaro bilim, o'zaro ifoda, munosabatlar mahsulidir. Bularning barchasi "o'zaro" hamkorlikning guruh ta'siriga qo'shiladi - raqobat, do'stlik - adovat, sevgi - nafrat, yaxshilik - yomonlik, etakchilik - konformizm va boshqalar.

Download 81.04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling