kulolchilik juda keng rivojlanib, G’ijduvon, Panjikent, Samarkand,
Shahrisabz, Toshkent, Rishtonda kulolchilik markazlari paydo bo’ldi.
Ular sopol idishlarni sirlab bezatishning o’ziga xos uslublarini
vujudga keltirdilar. 1930 yilda Toshkentda eksperimental keramika va
Samarkandda keramika ustaxonalari ochildi. 1932 yilda Toshkentda
o’quv ishlab–chikarish ustaxonasi tashkil etilib, u mahalliy xalq
amaliy san’at ustalari, shu katori kulollar tayyorlaydigan kurslar
tashkil etildi. 1943 yili Shahrisabzda o’quv ishlab–chikarish badiiy
korxonasi ishga tushirildi1.
Kulolchilik sir-asrorlarini mashhur kulollar yoshlarga sidqidildan
o’rgatdilar. Hozirgi kunda kulolchilik faniga yanada e’tibor
kuchaymokda. O’zbekiston badiiy akademiyasiga karashli Respublika
kolledjida, K.Behzod nomli rassomchilik va dizayn institutida,
Nizomiy nomli TDPU BGFning amaliy san’at kafedrasida bu fan
yaxshi yo’lga qo’yilgan. Hademay bu ustalar yaratgan kulolchilik
san’at asarlari xam muzeylardan joy olishiga ishonchimiz komildir.
Rishton O’zbekistondagi sirlangan sopol buyumlari ishlanadigan
eng mashhur va kadimiy markazlardan biri. XIX asr oxiri XX asr
boshlarida axolisining deyarli hammasi kulollardan iborat edi. Fargona
vodiysidagi barcha kulolchilik markazlari azaldan Rishton kulolchilik
ta’siri ostida bo’lgan. Ushbu tumanda har kanday turdagi buyumlarni yasash uchun yaroqli bo’lgan, aloxida navli kulolchilik gilining
mavjudligi bunga asos bo’la oladi.
Qizgish-sargish rangli ajoyib gil Rishtonning deyarli butun
xududida 1–1,5 m chukurlikda katlam bulib joylashgan. Gilning
yaxshi sifatliligi maxalliy ustalarning uni O’zbekistonning boshka
tumanlaridagi kulollardan farkli ravishda oldindan tozalab boshka
Do'stlaringiz bilan baham: |
