Mavzu; havoda qotadigan bog’lovchi moddalar reja

Gipsli bog‘lovchi moddalar. Gipsli bog‟lovchilar CaSO4*2H2O ya‟ni tabiiy gipsni kuydirish yo‟li bilan olinadi. CaSO4*H2O- tabiiy gips bu tog‟ jinsidir. Gipsli bog‟lovchi moddalar qanday hosil qilganligiga qarab ikki xil bo‟ladi. 

a) Yarim suvli gips CaSO4*0,5H2O bu gipsni qurilishda binokorlik yoki qurilish gipsi deb ataladi. 

b) Angidridli gips CaSO4 - bu suvsiz gips deb ataladi.

Havoda qotadigan bog‘lovchi moddalar. Havodagina qotib o‟z mustahkamligini havoda saqlay oladigan moddalar havo bog‟lovchi moddalar deb ataladi. Bu moddalar suvda o‟z mustahkamligini tez yo‟qotadi, shuning uchun ularni nam sharoitda ishlatib bo‟lmaydi. Havo bog‟lovchi moddalarga quyidagilar kiradi: gipsli, ohak, magnezial va kislotabardosh sement kiradi. iz gips deb ataladi. Tabbiy gipsni ya‟ni CaSO4*2H2O - ni agarda 150 - 1800C da bosim ostida qizdirsak yarim molekula suvli binokorlik gipsi hosil bo‟ladi. Binokorlik gipsi binolarni pardozlashda, gips - beton plitalar, sun‟iy marmar, me‟morchilik buyumlari, shuningdek meditsinada ko‟p ishlatiladi. Binokorlik gipsning tez qotishi undan foydalanishni bir muncha qiyinlashtiradi, shuning uchun ishlab chiqarishda yarim suvli gipsning qotuvchanligini sekinlashtirish maqsadida unga 

duradgorlik yelimining suvdagi eritmasi, sulfatlar bilan spirt aralashmalari qo‟shiladi. Yarim suvli gipsning asosiy kamchiligi shundaki, u tez qotadi va suv ta‟siriga chidamsiz bo‟ladi. Havoiy bo’g’lovchilar: ohak, gipsli bog’lovchilar va kaustik, magnezit va hakozo.

duradgorlik yelimining suvdagi eritmasi, sulfatlar bilan spirt aralashmalari qo‟shiladi. Yarim suvli gipsning asosiy kamchiligi shundaki, u tez qotadi va suv ta‟siriga chidamsiz bo‟ladi. Havoiy bo’g’lovchilar: ohak, gipsli bog’lovchilar va kaustik, magnezit va hakozo.

Ohak — qurilish materiali. Ohaktosh, boʻr va boshqa karbonatli jinslarni 900° dan 1100 °C temperaturada kuydirib, ishlov berib olinadi: CaCO3 <=t CaO + CO2 T. Kalsiy oksid CaO — soʻndirilmagan Ohak, kalsiy gidroksid Ca(OH)2 esa soʻndirilgan ohak deb yuritiladi (qarang Kalsiy). Ohak qadimdan qovushqoq material sifatida ishlatib kelingan. Mil. av. 3000—2500-yildayoq Ohakning qum va suv bilan qorishmasidan turli inshootlar qurishda, tosh va gʻishtni biriktirishda, devorlarni suvashda hamda boʻyoq tayyorlashda foydalaniladi.