13-mavzu. Magnezial bog’lovchi moddalar reja

Qurilish materiallari va buyumlari

13-MAVZU. MAGNEZIAL BOG’LOVCHI MODDALAR


Reja:

1. 
   Umumiy ma’lumotlar.
   
2. 
   Havoyi bog‘lovchilar
   
3. 
   Gips tarkibi va xossalari.
   
4. 
   Magnezial bog‘lovchilar.
   
5. 
   Suyuq shisha va kislotabardosh sement
   
6. 
   Gidravlik ohak
   

Magnezial bog‘lovchilar
Magnezial bog‘lovchi moddalar tarkibida magniy oksidi (MgO) bo‘lib, kaustik magnezit va kaustik dolomit turlariga bo‘linadi. Magnezial bog‘lovchilar kukuni magniy xlorid Yoki magniy sulfatning suvli eritmalarida qorilganda qattiq sun’iy toshga aylanadi. Magnezial bog‘lovchilar 750-850⁰S haroratda magnezitni (dolomitni) kuydirib olinadi:
MgCO₃MgOCO₂
Kaustik magnezitning quyuqlanish davri 20 minutdan keyin boshlanishi va qotish oxiri 6 soatgacha bo‘lishi shart. Kaustik magnezit 400, 500 va 600 (kg/sm²) markalarda ishlab chiqariladi. Siqilishdagi mustahkamligi 1000 kg/sm² bo‘lishi mumkin. Kaustik dolomit tabiiy dolomit toshini (SaSO₃^.MgCO₃) kuydirib olinadi. Tarkibida erkin holda SaSO₃ bo‘lishi tufayli kaustik dolomit sifati kaustik magnezitga nisbatan pastroq bo‘ladi. Kaustik dolomit 100, 150, 200 va 300 markalarda ishlab chiqariladi.
Magnezial bog‘lovchilar organik to‘ldirgichlar-Yog‘och qipiqlari va payraxalari, kanop va g‘o‘za poyalari va boshqalar bilan yaxshi Yopishadi. SHu sababli magnezial bog‘lovchilar asosida fibrolit, ksilolit va arbolit singari issiqlik izolyasiyasi kompozitsion qurilish materiallari hamda edirilishga bardoshli ksilolit pollar, zinapoya qoplama buyumlari tayyorlash mumkin.
3. Suyuq shisha va kislotabardosh sement
Suyuq shisha. Suyuq shisha natriy silikat (Na₂O^.nSiO₂) Yoki kaliy silikat (K₂O^.nSiO₂) larning suvli kolloid eritmasi bo‘lib, sariq Yoki jigar rangida bo‘ladi, 50-70% suvli aralashmasi zichligi 1,3-1,5 g/sm³.
Suyuq shisha maydalangan sof kvars qumi va soda (Na₂CO₃) Yoki potash (K₂SO₃) aralashmasini 1300-1400⁰S haroratda suyuqlantirib olinadi. Eritma tez sovutilsa va 0,4-0,6 MPa bosimli bug‘ ta’sirida (avtoklavda) qayta ishlansa sarg‘ish va ko‘kimtir ranglardagi suyuq shisha havoyi bog‘lovchisi hosil bo‘ladi.
Suyuq shishaning qotishini natriy kremneftorid (Na₂SiF₆) kabi katalizatorlar qo‘shib tezlashtirish mumkin. Suyuq shisha kislotaga va yuqori haroratga bardoshli betonlar, silikat bo‘Yoqlar, gruntlarni zichlashtiruvchi kompozitsiyalar tayyorlashda ishlatiladi.