Mavzu: Ideal gazlarning issiqlik sigimi

Masalalar

l. Hajmi 0,9 m ³ bo'lgan idishning ichida 1,5 kg CO gazi joylashgan. Shu gazning solishtirma hajmi va zichligini aniklang.
Berilgan:

V=0,9 m ³ , kg

Yechish. 0,6 m ³/kg
1 1
P kg/m ³
v 0,6

2. 
   Bug' qozonida bosim P= 0,04 MPa, barometrik bosim 725 mm sim.ust.ga teng bo'lganda mutlaq (absolyut) bosimni toping.
   

Javob: P = 136660 Pa.

2. 
   Bug' qozonidagi bug'ning harorati 350⁰ F ga teng. Bu haroratni ^oc da ifodalang.
   

Javob : t = 1 76,6 ⁰ C

2. 
   CO gazi berilgan bo'lib, uning bosjmi I bar ga, harorati 1 5 ⁰ C oa teng. Shu gazning zichligini toping. Berilgan: bar t=15 ⁰ C=288 K
   

Ycchish:
= O.85m3/kg
R 8314
= 297 J/kg • K
0,85

2. 
   I kg azot 70⁰ C harorat va 0,2 mPa bosimda qanday hajmni egallaydi? Javob: m ^g/kg.
   
3. 
   02 gazi berilgan bo'lib, uning bosimi 23 bar ga, harorati 280 ^oc ga teng. Kislorodning solishtirma hajmini hisoblang.
   

Javob: v =0,062 nr/kg
0,5)

5. 
   I kg azot 70⁰ C harorat va 0,2 mPa bosimda qanday hajmni egallaydi? Javob: m ³/kg.
   
6. 
   02 gazi berilgan bo'lib, uning bosimi 23 bar ga, harorati 280 ⁰C ga teng. Kislorodning solishtirma hajmini hisoblang.
   

Javob: v =0,062 nr/kg

5. 
   Bosimi 0,5 M Pa ga ega bo'lgan havo silindrda harakatlanadi, uning hajmi 0,8 rn ³ ga teng. Agar harorat o'zgarmaganda havoning bosimi 0,8 M Pa gacha oshirilsa hajm qanchaga o'zgaradi? Javob: V=0,5 m ³
   
6. 
   Havoning issiqlik sig'imi haroratga bog'liq emas deb hisoblab, uning doimiy bosimdagi va doimiy hajmdagi, massaviy va hajmiy issiqlik sig'imlarini aniqlang.
   

Javob: cĐ,722 kJ/kgK,• C -1,012 kJ/kgK,• kJ/kgK,• kJ/kgK.

5. 
   C=const deb hisoblab, kislorodning bosimi va hajmi o'zgarmagandagi hajmiy issiqlik sig'imini aniqlang. Yechish: Ikki atomlik gazlar uchun: kJ/kmol • K kJ/kmol K
   

2 0,93
Demak: C = 0.934 kJ/m3
P ¯ 02.4 22.4
29,31 c ¯ 22.4 22.4 = 1,308 kJ/m3 • K
P

5. 
   Uglerod oksid gazining hajmi o'zgarmaganda (gCpm) 0 =32, 192 kJ/kmol •gr bo'lgandagi 0*1200⁰ C haroratlar oralig'idagi o'rtacha massaviy va o'rtacha hajmiy issiqlik sig'imini aniqlang.
   

300
Yechish: kJ/kmol • gr ifodasidan klCv ni aniqlaymiz:
kJ/kmol gr

23.877

ycvm-0,8528 kJ/kg •gr

28

23,877
= 1,0659 kJ/m³ • gr
22,4

Nazorat savollari

l. Ideal va real gazlar haqida tushuncha bering.

2. 
   Ideal gazning holat tenglamasini yozib bering.
   
3. 
   Real gazning holat tenglamasini yozib bering.
   
4. 
   Ideal gaz aralashmasideb
   
5. 
   Ideal gaz aralashmalari qanday tarkibda beriladi?
   
6. 
   Issiqlik sig'imi nima uqhun ishlatilaď?
   
7. 
   Issiqlik sig'imi necha xil bo 'ladi?
   
8. 
   Mayer tenglamasini ayting.