Mavzu: Ilmiy prognozlashtirishning prinsiplari va prognozlarni ishlab chiqish bosqichlari, usulllari

S26-20 I guruh talabasi
Mashrabjonov Dilshodbek
Mavzu: Ilmiy prognozlashtirishning prinsiplari va prognozlarni ishlab chiqish bosqichlari, usulllari

• Indikativ rejalashtirish - bu iqtisodiy tizimni shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi parametrlar tizimini shakllantirish jarayoni hisoblanadi. Indikativ rejalashtirish strategik rejalashtirishni to’ldiradi va odatda iqtisodiyotni qisqa va o’rta muddatli rejalashtirishda qo’llaniladi. Indikativ rejalashtirish ko’rsatkichlari sifatida iqtisodiy samaradorlik, moliyaviy holat, pulning aylanishi, bandlik va hokazolar misol bo’lishi mumkin. Ushbu ko’rsatkichlardan foydalanishning asosiy maqsadi bozor ma’lum muammolarni hal qila olmagan holatda davlatning qayerga va qanday aralashishini aniqlab beradi

Strategik rejalashtirish - bu iqtisodiy maqsadlar va qadriyatlarni aniqlash jarayoni bo’lib, eng muhim sohalardagi ko'rsatkichlar mamlakatning iqtisodiy rivojlanishi (tarmoqlar, korxonalar va boshqalar) o'rta va uzoq muddatli amalga oshirish rejasini aks ettiradi. Taktik rejalashtirish belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish jarayonidir. Taktik rejalar asosan o'rta muddatli bo’ladi va umumiy ishlab chiqarish samaradorlikni oshirish rezervlarini asoslash va amalga oshirishga imkon beradi. Operatsion rejalashtirish qisqa muddatga tuzilib taktik rejaning kunbay amalga oshirilishini misol keltirish mumkin .
Prognozlarni ishlab chiqish to’rtta bosqichdan iborat bo’ladi .
Birinchi bosqichda tahliliy ishlar amalga oshiriladi, shu jumladan iqtisodiy va ijtimoiy sohalarni
har tomonlama tahlil qilishni talab qiladi. Bu bosqichda prognozlash usullari aniqlab olinadi .
Ikkinchi bosqichda Iqtisodiyot vazirligi boshqa organlar bilan birgalikda ijtimoiy iqtisodiy rivojlanish konsepsiyasini ishlab chiqadi. Bunda ijtimoiy iqtisodiy holat baholanadi, asosiy maqsadlar aniqlab olinadi, iqtisodiyotning rivojlanish ssenariylari taklif etiladi va iqtisodiy siyosatni to’g’rilash bo’yicha ko’rsatmalar beriladi .
Uchinchi bosqichda Iqtisodiyot vazirligi tomonidan prognoz rejasi ishlab chiqiladi, maqsadli ko’rsatkichlar aniqlanadi va boshqa organlarning mulohazalari inobatga olinib balanslashgan ko’rsatkichlar belgilab olinadi. Iqtisodiyot vazirligi Yaim hamda uning tuzilishi, narx indekslari, umuman, Davlat byudjetini shakllanishini aks ettiruvchi va asosiy pul kredit siyosatini belgilab beruvchi ko’rsatkichlarni hisoblaydi .
To’rtinchi bosqichda Iqtisodiyot vazirligi tomonidan tayyorlangan prognoz reja Vazirlar Mahkamasiga ko’rib chiqish uchun yuboriladi va alohida parametrlarni ko’rib chiqish bo’yicha Prezident hamda Oliy Majlisga ham yuboriladi. Ushbu bosqichda zarurat bo’lsa, prognoz rejaga o’zgartirish kiritiladi
E’tiboringiz uchun
rahmat