Omofonlar – tovush jihatidan o‘xshash, ammo yozilishi va ma’nosi bilan farq qiladigan birliklar, masalan:
Addition:: edition
|
bawl:: ball
|
cheep:: cheap
|
by::buy::bye
|
accept::except
|
brake:: break
|
bury:: berry
|
Omograflar – imlo jihatidan bir xil, lekin ma’nosi va talaffuzi (tovush tarkibi va urg‘uning so‘zdagi o‘rni jihatidan) har xil bo‘lgan so‘zlar, masalan:
Complex [kempleks] adj.
|
complex [ka:mpleks] n.
|
Compound [‘ ka:mpaund] adj.n.
|
compound [ kempaund] v.
|
Dove [ d^v] n
|
dove [douv]
|
Live [ laiv] adj.
|
live [ liv] v.
|
I. Smirnitskiy omonimlarni ikkita katta sinfga ajratdi: to‘liq omonimlar va qisman omonimlardir. To‘liq leksik omonimlar – nutqning bir qismiga tegishli bo‘lgan va bir xil paradigmalarga ega bo‘lgan so‘zlar (match – match). I. Smirnitskiy fikriga ko‘ra qisman omonimlar uchta kichik guruhga bo‘linadi.83
a) oddiy leksik-grammatik (paradigmalari bitta shaklga ega bo‘lgan nutqning bir qismi): to found-found;
b) murakkab leksik-grammatik (nutqning turli qismlariga mansub va
paradigmalarida bir xil shaklga ega bo‘lgan birliklar): maid-made, bean-been;
c) leksik (nutqning bir qismidagi so‘zlar va faqat boshlang‘ich shaklda bir xil): can-can. Xulosa qilib shuni ta’kidlash kerakki, barcha tilshunoslar tomonidan tan olingan omonimlarning yagona ta’rifi hali ishlab chiqilmagan.
Til yuqori darajadagi omonimiya bilan ajralib turadi. Ingliz tili o‘zining rivojlanish tarixi davomida omonimiya hodisasi bilan bog‘liq lingvistik o‘zgarishlarni boshdan kechirdi.
Omonimlar lisoniy belgilar bo‘lib, ular bir xil ko‘rsatkichlarga ega bo‘lsa-da, bir-biridan farq qiladi.
Koʻp maʼnoning oʻzgarishi va boʻlinishi tilning ichki hayoti va omonimlarning tabiiy koʻrinishi sodir boʻladigan ikki yoʻldir.Omonimlarning leksik izolyatsiyasi ular o‘rtasidagi beqaror munosabatlar tizimi va ularning har birida mustaqil semantik markazning mavjudligi bilan qo‘llab-quvvatlanadi.
Omonim so‘zlarning ma’no jihatdan mos kelmasligining asosiy belgisi ularni bog‘lovchi yagona semantik komponentning yo‘qligi va uni lug‘atlar yordamida aniqlashning qiyinligidir.Omonimlar asosida hazil va latifalar yaratiladi. Omonimlar har qanday tilni boyitish va bezashga qodir, so‘zlarning o‘xshash tovushiga asoslangan ko‘p sonli so‘z birikmalarini yaratishga imkon beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |