Mavzu: Investitsiya loyihalari bo'yicha texnik-iqtisodiy asosnomani (tia) tuzish va uning o'ziga xos xususiyatlar

Mavzu: Investitsiya loyihalari bo'yicha texnik-iqtisodiy asosnomani (TIA) tuzish va uning o'ziga xos xususiyatlar

Bajardi: Qosimov Abduqodir

IB-3 guruh magistranti

Reja:

• 1.Investitsiya loyihalari bo'yicha texnik-iqtisodiy asoslashning mazmun-mohiyati.
• Investitsiya loyihasini texnik-iqtisodiy asoslashning zarurligi va o’ziga xos xususiyatlari.
• Investitsiya loyihalarini texnik-iqtisodiy asoslashdagi muammolar.

1.Investitsiya loyihalari bo'yicha texnik-iqtisodiy asoslashning mazmun-mohiyati.

• TIA tushunchasi iqtisodchi-olimlar tomonidan turlicha talqin qilinadi. Fikrimizcha, eng avvalo, «loyihani asoslash» tushunchasini anglab olish lozim. Keng ma’noda loyihani asoslash besh asosiy jihatni tahlil qilish va baholash bilan tavsiflanadi: texnik; institutsional; moliyaviy; iqtisodiy va ijtimoiy.
• Loyihani texnik asoslash texnik nuqtai nazardan qabul qilingan maqbul qaror iqtisodiy jihatdan maqbul bo’lmasligi mumkin. Bu shu bilan bog’liqki, turli texnik qarorlar o’zi bilan birga turli xarajatlar va samaralarga ega bo’ladi va ular taqqoslangandan keyingina qaysi qaror maqbul ekanligini aytish mumkin.

Loyihaning iqtisodiy asoslanishi esa uning cheklangan resurslarni ishlatish nuqtai nazaridan butunligicha milliy iqtisodiyotga qanday sof foyda berishi bilan aniqlanadi. Barcha resurslar u yoki bu darajada cheklangan va ularning barchasini bir emas, bir qancha usullar bilan ishlatish mumkin. Masala shundaki, mazkur loyiha mavjud resurslarni samarali ishlatishni ta’minlaydimi? Loyihani iqtisodiy asoslashda undagi xarajatlar va daromadlar hisob-kitob qilinadi, ya’ni baholanadi.

• Loyihaning iqtisodiy asoslanishi esa uning cheklangan resurslarni ishlatish nuqtai nazaridan butunligicha milliy iqtisodiyotga qanday sof foyda berishi bilan aniqlanadi. Barcha resurslar u yoki bu darajada cheklangan va ularning barchasini bir emas, bir qancha usullar bilan ishlatish mumkin. Masala shundaki, mazkur loyiha mavjud resurslarni samarali ishlatishni ta’minlaydimi? Loyihani iqtisodiy asoslashda undagi xarajatlar va daromadlar hisob-kitob qilinadi, ya’ni baholanadi.