Mavzu: Ishlab chiqarishda havfli va zararli xodisalar. Reja: Jismoniy xavf va zararli ishlab chiqarish omillari Ish muhitining kimyoviy omillari

Ish muhitining kimyoviy omillari
Agar biz tabiiy moddalar haqida gapiradigan bo'lsak, ular tanaga havo, oziq-ovqat yoki ichimlik bilan osongina kiradiganlardir. Bunga quyidagilar kiradi: aminokislotalar, oqsillar, yog'lar, uglevodlar, vitaminlar, iz elementlari va boshqa moddalar.
Antropogen omillarga kimyoviy guruh kiradi:

• 
  Ishlab chiqarishda gaz ifloslanishining ko'payishi.
  
• 
  Odamning toksik moddalarga ta'sir qilishi.
  
• 
  Benzol va toluol bug'lari bilan aloqa qilish.
  
• 
  Oltingugurt va azot oksidlari.
  
• 
  Ishqor yoki kislotalar kabi korroziyali suyuqliklar.
  

Kimyoviy zararli omillarni inson organizmiga ta'sir xususiyatiga qarab guruhlarga bo'lish mumkin:

1. 
   Umumiy toksik, organizmning zaharlanishiga olib keladi. Masalan, uglerod oksidi, simob, qo'rg'oshin.
   
2. 
   Zerikarli. Ular nafas olish tizimining organlarida harakat qilishadi, yo'talni, hapşırmayı qo'zg'atadilar. Bularga xlor, ammiak kiradi.
   
3. 
   Sensizatsiyalash. Allergik reaktsiyalarga olib kelishi mumkin. Ko'pincha bu formaldegidlar, nitro birikmalariga asoslangan laklardir.
   
4. 
   Kanserogen. Ular o'smalarning rivojlanishiga sabab bo'ladi. Bunga quyidagilar kiradi: nikel, xrom birikmalari, ominlar, asbest.
   
5. 
   Mutagen. Ular, ayniqsa, jinsiy hujayralardagi mutatsiyalar xavfini oshiradi, bu albatta naslga ta'sir qiladi. Simob, stirol, magniy provakator bo'lishi mumkin.
   

Xavfli ishlab chiqarish omillari, xavfli darajasiga ko'ra, bir necha sinflarga bo'linishi mumkin:

1. 
   Juda xavfli.
   
2. 
   Juda xavfli moddalar.
   
3. 
   O'rtacha xavfli.
   
4. 
   Kam xavfli.
   

Odatda, qayta ishlash uchun xom ashyo, asbob-uskuna uchun ehtiyot qismlar yoki tayyor mahsulotning o'zi sanoat binolarini xavfli kimyoviy moddalar bilan ifloslanish manbaiga aylanadi.