Mavzu: Issiqlik energetikasi va uning atrof muhitga ta’siri

Energiya ob'ektlarining umumiy zararli ta'siri:
Energiya ob'ektlari inson salomatligiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan (normallashtirilgan elektromagnit maydon kuchi kuniga 10 minut uchun 20 kV / m), televidenie va radioeshittirishga xalaqit beradigan elektromagnit maydonlarning nurlanish manbalari. Masalan, 500 kV kuchlanishli elektr uzatish liniyasi ostida maydon kuchi 10 kV / m, 750 kV kuchlanish liniyasi ostida - 15 kV / m.
Elektr stansiyalari ham shovqin manbalari hisoblanadi.
Tabiiy resurslardan, yerdan va suvdan foydalanishdan chekinish.
Energiya tizimlarining atrof-muhitga salbiy ta'sirini kamaytirish bo'yicha chora-tadbirlar:
· Issiqlik elektr stansiyalari uchun - yoqilg'i yonish jarayonlarini takomillashtirish, yonish mahsulotlarini tozalash va ular atmosferaga chiqarilganda quvurlar balandligini oshirish.
· GESlar uchun – “qora suv” darajasi yuqori bo'lgan daryolarda qurilishni qisqartirish, baliqlarni himoya qilish inshootlarini yaratish, suv havzalari yuzasining “ko'zgularini” qisqartirish.
· Atom elektr stansiyalari uchun – energiya bloklari konstruksiyalarini, yadroviy chiqindilarni utilizatsiya qilish usullari va vositalarini takomillashtirish.
· Elektr energiyasidan radiatsiya olishning muqobil, ekologik toza va xavfsiz usullaridan foydalanish.
31.1. Issiqlik energetikasining ekologik muammolari.
31.2. Gidroenergetikaning ekologik muammolari.
31.3. Atom energetikasining ekologik muammolari.
31.4 Shamol stansiyalarining ekologik muammolari.
Hozirgi vaqtda energiyaga bo'lgan ehtiyoj, asosan, uch turdagi energiya resurslari: organik yoqilg'i, suv va atom yadrosi hisobiga qondiriladi.
Yonilg'i (shu jumladan o'tin va boshqa biologik resurslar) yoqish orqali hozirgi vaqtda elektr energiyasining 80-85% gacha ishlab chiqariladi. Shu bilan birga, sanoati rivojlangan mamlakatlarda neft va neft mahsulotlari asosan transport ehtiyojlarini qondirish uchun ishlatiladi.
Jahon miqyosida gidroresurslar elektr energiyasining taxminan 5-6% ni, atom energiyasi 15-18% elektr energiyasini beradi.
31.1. Issiqlik energetikasining ekologik muammolari
Yoqilg'i yonishi nafaqat energiyaning asosiy manbai, balki atrof-muhitni ifloslantiruvchi moddalarning eng muhim yetkazib beruvchisidir. Issiqlik elektr stantsiyalari o'sib borayotgan issiqxona effekti va kislotali yog'ingarchilik uchun eng "mas'ul" hisoblanadi. Ular transport bilan birgalikda atmosferani texnogen uglerodning asosiy ulushini (asosan CO 2 shaklida), oltingugurt dioksidining taxminan 50%, azot oksidlarining 35% va changning 35% ga yaqinini ta'minlaydi. Issiqlik elektr stansiyalari atrof-muhitni radioaktiv moddalar bilan bir xil quvvatdagi atom elektr stansiyalariga qaraganda 2-4 baravar ko'p ifloslantirayotgani haqida dalillar mavjud.
IES emissiyalarida katta miqdordagi metallar va ularning birikmalari mavjud. O‘limga olib keladigan dozalarga kelsak, quvvati 1 million kVt bo‘lgan IESlarning yillik chiqindilarida 100 million dozadan ortiq alyuminiy va uning birikmalari, 400 million doza temir va 1,5 million doza magniy mavjud. Ushbu ifloslantiruvchi moddalarning o'limga olib keladigan ta'siri faqat tanaga oz miqdorda tushganligi sababli paydo bo'lmaydi. Biroq, bu ularning suv, tuproq va ekotizimlarning boshqa qismlari orqali salbiy ta'sirini istisno etmaydi.
Issiqlik energiyasi atrof-muhitning deyarli barcha elementlariga, shuningdek, odamlarga, boshqa organizmlarga va ularning jamoalariga salbiy ta'sir ko'rsatadi deb taxmin qilish mumkin.
Foydalanish jarayonida atrof-muhitga ta'siri qattiq yoqilg'i:
1. Mayda kul zarralarining emissiyasi. Ukrainada qazib olinadigan ko'mir yuqori kul miqdori bilan ajralib turadi - 39,7 ... 39,9% (2011 yil ma'lumotlari). U qayta ishlash zavodlarida qayta ishlanadi, chunki energetiklarning talablariga ko'ra, ko'mirning kul miqdori 27% dan oshmasligi kerak. Buyuk Britaniyada ko'mirning kul tarkibi qonunga muvofiq 22%, AQShda - 9% ni tashkil qiladi.
2. Ko'mir issiqlik elektr stansiyalari chiqindilarida kremniy va alyuminiy oksidlari ham mavjud. Ushbu abraziv materiallar o'pka to'qimasini yo'q qilishi va konchilar ilgari aziyat chekadigan silikoz kabi kasalliklarni keltirib chiqarishi mumkin. Hozirda ko'mir issiqlik elektr stansiyalari yaqinida yashovchi bolalarda silikoz kasalligi qayd etilmoqda.
3. Emissiyalar CO 2- issiqxona gazlari.
4. Emissiyalar SO2.
5. Azot oksidlarining emissiyasi YO'Q x.
SO X va NO 2 ning haddan tashqari kontsentratsiyasini oldini olish uchun stansiyalar joylashgan joylarda - 320 - 350 m gacha bo'lgan yuqori egzoz stendlari quriladi.
6. Kantserogen benzopirenning emissiyasi. Uning harakati onkologik kasalliklarning ko'payishi bilan bog'liq.
7. Kul va shlaklarni saqlash - kul chiqindilari. Buning uchun uzoq vaqtdan beri foydalanilmagan, shuningdek, og'ir metallarning to'planishi va radioaktivlikning kuchayishi markazlari bo'lgan katta maydonlar kerak. Og'ir metallar va radiatsiya atrof-muhitga havo yoki er osti suvlari orqali kiradi.
8. Issiqlik elektr stansiyalari suv omborlariga iliq suv quyish orqali ularni ifloslantiradi, buning natijasida zanjirli reaksiya yuzaga keladi, suv ombori suv o'tlari bilan to'lib ketadi, undagi kislorod balansi buziladi, bu esa o'z navbatida uning barcha aholisi hayotiga tahdid soladi.
Yonayotganda suyuq yoqilg'ilar(yonilg'i moyi) tutun gazlari, oltingugurt va oltingugurt angidridlari, azot oksidlari, yoqilg'ining to'liq bo'lmagan yonishining gazsimon va qattiq mahsulotlari, vanadiy birikmalari, natriy tuzlari, shuningdek, tozalash paytida qozonlarning yuzasidan chiqarilgan moddalar atmosfera havosiga kiradi.
Yonayotganda aza Azot oksidlari muhim havo ifloslantiruvchisi bo'lib qolmoqda.