Mavzu: Issiqlik energiyasini tejash Peja

Mavzu: Issiqlik energiyasini tejash
Peja:

1. 
   Issiklik generatorlar sinflari
   
2. 
   Issiklik generatorlaridan kurlish kurilmalaridan foydalanish
   
3. 
   Ichki va tashki dvigatellari tugrisida tushuncha
   
4. 
   Issiklik elektr stansiyalar turisida tushuncha
   

Issiq almashinuvi qurilmalar va issiq tashuvchi qurilmalar issiqlik generatorlari deb ataladi. Qurilish materiallari va buyumlari ishlab chiqarishda gaz holatidagi issiqlik tashuv- chi bo‘lib qizdirilgan havo yoki texnologik Yonilg`ining havo bilan aralashmasi hisoblanadi.

Tutun gazlar va ularni aralashmasi issiqlik tashuvchi bo‘lib hisoblanganda Yonilg`i sifa- tida tabiiy gaz ishlatiladi.
Issiqlik manbaidan olinishiga ko‘ra issiqlik generatorlari donador Yonilg`i, kumir chan- gi, suyuq Yonilg`i, gaz holatidagi Yonilg`i, elektroenergiya, suv bug‘i turlariga bo‘linadi.
Issiqlik tashuvchi – qizdirilgan havo bo‘lgandagi issiqlik generatorining tizimi (sxe- masi) quyidagicha bo‘ladi.
Yonilg`ining (1) havo (2) bilan aralashmasi forsunka (3) orqali ustoxonaga yuboriladi (8), bu erda yonish protsessi bo‘lib utadi. YOnishdan hosil bo‘lgan issiqlik (4) quvurlar orqali utadi va ular qiziydi. Ishlatilgan yonish mahsulotlari (7) quvurdan qozonga utadi va uni isitadi. SHamollatgich 6 orqali sovuq havo (5) quvur bo‘yicha haydaladi va quvurlar 8 oraligidan o‘tadi va quvurlardan issiqlik olib 9 quvur orqali issiqlik qurilmasiga uzatiladi, masalan qurilish agregatiga.
4
6
8

1-Yonilg`i; 2-havo; 3-forsunka; 4-quvur; 5-quvur; 6-ventelyator; 7-quvur; 8-quvurlar orali-

gi; 9-quvur; Issiqlik miqdori quyidagicha hisoblanadi:
Q_u=V_nC_v (T_o-T_b)

Bu erda: V_n - isitilgan havo hajmi C_v - havoning issiqlik sig‘imi

T_ovaT_b - havoning oxirgi va boshlang‘ich harorati
Issiqlik generatorlaridan hosil bo‘lgan issiqlikni qurilish qurilmasiga ishlatish ju- da kulaydir.
Issiqlik tashuvchi sifatida qizdirilgan havoni issiqlik generatorlaridan olishda Yonilg`ini yoqish uchun kamerali va qatlamli ustoxonalardan foydalaniladi.
Donador qattiq Yonilg`ini yoqishda qatlamli ustoxonadan foydalaniladi.

1-o‘txona; 2-kolosnikli panjara; 3-kanal; 4-kolosnik tagi kengligi; 5-kanal; 6-tuynuk; Yonilg`ini yonish jarayonini shartli ravishda uch boskichga bo‘lish mumkin.

Birinchi bosqich- Yonilg`ini quritish va isitish. Ikkinchi bosqich termik parchalanish, ya’ni Yonilg`i yonuvchan uchuvchi moddaga va qattiq koldik-koksga parchalanadi. Uchinchi bosqich - uchuvchan moddaning utxonada va qattiq koldikning kolosnikli panjarada yopishi. Utxonani hajmi uchuv- chan modda miqdoriga qarab belgilanadi.
Bunday utxonalarning asosiy kamchiligi Yonilg`i yonishdan xosl bo‘lgan haroratning keskin o‘zgarishidir.
Kamerali utxona. Kamerali ustoxonalarssiklonli ( aylanma) va alangali turlarga bo‘linadi. Alangali utxonalarda Yonilg`i sifatidaqattiq, suyuq va gaz moddalarni ishlatish mum- kin. Qattiq Yonilg`ilar ishlatilganda ular mayin qilib maydalanadi (o‘lchamlari 100-200 mkm). Yonilg`i changi havo bilan aralashtirilib yoqishga beriladi. Suyuq Yonilg`i ishlatilganda esa for- sunkalardan foydalaniladi.
Forsunka ishlash sxemasi juda oddiy.
Issiqlik generatorlarini ishlatish uchun bosimi 0,1-0,5 MPa bo‘lgan suv bug‘i ham ishla-
tidadi.
Yonilg`ini yonish mahsuloti issiqlik tashuvchi bo‘lganda bu qurilmalar iktisodiy tijamli bo‘ladi. Bunda Yonilg`i sifatida tabiiy gaz ishlatiladi. Tabiiy gazni yonishi issiqlik genera- torlarida forsunkalar orqali amalga oshiriladi. Forsunkali yokkichlar kinetik, diffuzian- kinetik va diffuzion turlarga bo‘linadi.
Zamonaviy energetika issiqlik energiyasini mexanik ishga aylantirish vazifasini xal kilmokda.
Mashina va mexanizmlardan ma’lumki ichki yonish dvigatellari karbyuratorli va dizelli bo‘ladi. Buni tushuntirib berish kerak.
Tashqi yonish dvigatelining ichki yonish dvigateldan farqi shuki, tashqi yonishda issiqlik tashuvchi agent boshqa tashqi agregatdan olinadi. Masalan elektr energiyani elektr stansiyalarda olish uchun bug‘ trubinalari, suv trubinalari ishlatiladi.