Mavzu: Jahon savdo tashkilotining global savdo tizimidagi roli Kirish I bob. Jst jahon savdo tashkiloti

JSTning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat:
- Urugvay raundining hujjatlar paketi kelishuvlari va kelishuvlarining bajarilishini nazorat qilish;
- manfaatdor a'zo davlatlar o'rtasida ko'p tomonlama savdo muzokaralarini olib borish;
- savdo nizolarini hal etish;
- a'zo davlatlarning milliy savdo siyosatini monitoring qilish;
- JST vakolatlari doirasida rivojlanayotgan davlatlarga texnik yordam ko'rsatish;
- xalqaro ixtisoslashgan tashkilotlar bilan hamkorlik.

JST ning asosiy vazifasi to'siqsiz xalqaro savdoni rivojlantirish, shu bilan birga suiiste'mollik va salbiy oqibatlarga yo'l qo'ymaslikdir. Ko'p hollarda bu savdodagi to'siqlarni olib tashlashni anglatadi. Bundan tashqari, yakka tartibdagi tadbirkorlar, korxonalar, idoraviy tashkilotlar xalqaro savdo qoidalarini yaxshi bilishlari, bu qoidalar birdaniga va ogohlantirmasdan o‘zgarmasligiga ishonch hosil qilishlari lozim.

JST tashabbusi bilan tashkil etilgan rivojlangan davlatlar iqtisodiy o'sish va odamlarning iqtisodiy farovonligini oshirishga yordam beradigan xalqaro savdodagi iqtisodiy erkinlik deb hisoblaydilar.
Hozirgi vaqtda jahon savdo tizimi quyidagi besh tamoyilga mos kelishi kerak, deb hisoblanmoqda.
1) Savdoda kamsitish yo'q.
Hech bir davlat tovarlarning eksporti va importiga cheklovlar qo'yish orqali boshqa birorta davlatga tajovuz qilmasligi kerak. V. Ideal holda, har qanday davlatning ichki bozorida xorijiy mahsulotlar va mahalliy mahsulotlar o'rtasida sotish nuqtai nazaridan farq bo'lmasligi kerak.
2) Savdo (protektsionistik) to'siqlarni kamaytirish.
Savdo to'siqlari har qanday davlatning ichki bozoriga xorijiy tovarlarning kirib borish imkoniyatini kamaytiradigan omillar deb ataladi. Bularga, birinchi navbatda, bojxona to'lovlari va import kvotalari (importning miqdoriy cheklovlari) kiradi. Xalqaro savdoga ma'muriy to'siqlar va valyuta siyosati ham ta'sir ko'rsatadi.
3) Savdo shartlarining barqarorligi va prognozliligi.
Xorijiy kompaniyalar, investorlar va hukumatlar savdo shartlari (tarif va tarifsiz to'siqlar) birdaniga va o'zboshimchalik bilan o'zgartirilmasligiga ishonch hosil qilishlari kerak.