Mavzu: Jahon turizm dinamikasi tahlili

1.2 Jahon turizmi rivojlanishi
Jahon turizmi rivojlanishi tarixi oldingi yuz yillarda boshqa sohalar bilan bir qatorda rivojlandi. Tarixiy ravishda, turizm faoliyati ko'pincha, xush kelibsizlik, atrofdagi tabiat va inson manzaralari, obro'li joylar va davlatlar o'rtasida savdo va masofaviy ko'ngilliklar shaklida bo'lib kelib, o'z vaqti o'zida rivojlandi.
Birinchi jahon urushi va keyingi yillar davomida, turizm faoliyati taxminan ularning barchasini rad etdi. Ammo, 20-asrning oxirida va 21-asrning boshida, jahon turizmi yana o'sdi.
Turizmning rivojlanishiga undan ularning ko'proq ko'chishiga olib keladigan boshqa sabablarga ham e'tibor berish kerak. Masalan, transport tizimi yaxshilanishi va osonlashishi, aviakompaniyalar, kruiz kompaniyalari va samarali tashish kompaniyalari kabi yangi turizm tadbirlari yuzaga kelgan. Shu bilan birga, jahon turizmi rivojlanishi davlatlar uchun ekonomik ravishda ham ahamiyat kasb etdi. Turizm sanoati, ko'p mamlakatlarda xaridorga qarshi boshqa xususiyatlarga nisbatan keng ko'rsatkichlarga ega. Shu bilan birga, turizmning yovuz ta'siridan ko'ra, davlatlar o'zlarining tabiiy manzaralari va madaniy yodgorliklari bilan tanishganligi uchun yorug'liklar oshirishadi. Bularning hammasi jahon turizmi rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo'ldi va shu kabi sabablarga ko'ra, jahon turizmi rivojlanishi keng rivojlandi va rivojlanmoqda.
Turizmning rivojlanishining o'zi ham mamlakatlarga muhim iqtisodiy manba sifatida xizmat qiladi. Turizmning rivojlanishi, biznes va sanoatning o'sishi bilan bir qatorda borib, turizm sanoati barcha sohalar bilan bir qatorda qog'oz qiladi. Bu esa, ekonomik rivojlanishning kuchli va samarali qo'llanilishi uchun turizmni muhim fursatlarni beradi. Turizmning o'sishi bilan bir qatorda, boshqa xizmat sohalari ham kengayadi. Turizm, restoran, tanlovlar va yarmarkalar, axborot va menejment kabi xizmatlar ko'p mamlakatlarda katta bozorda ro'yxatdan o'tadi.
Turizm sektori, kelajakka doir ijobiy g'oyalar bilan ham bog'liq. Ushbu sohada qancha kuch va samarali rivojlanish, keyingi yillarda esa qancha investitsiyalar kiritilishi, xalqaro hamjamiyatlar bilan qanday o'zaro aloqalar o'rnatilishi va qancha ish o'rinlari yaratilishi, jahon turizmi rivojlanishining katta paydo bo'ladigan sabablardan ba'zilari. Shuningdek, turizmning o'sishi ham, ko'p mamlakatlar uchun sariq zararli ta'sirlarni ham olib keladi. Mamlakatlarning iqtisodiy, ekologik, madaniy va sosial muammolari turizmning rivojlanishida tayyor va iqtidorli usullar yordamida hal qilinishi kerak. Jahon turizmi rivojlanishining shu kabi aspektlari bilan ham, turizmning ko'pchilikning iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va ekologik tarqalishida ahamiyatli o'rni bor. Bu tarqalish yordamida, mamlakatlar o'zlarining turizm potentsialini kengaytirish, o'zlarining tabiiy, madaniy va inson manzaralarini dunyoning boshqa joylaridan kelgan turistlarga namoyish etish orqali ko'proq daromad hosil qilishlari mumkin.
Turizmning tarixi, qadimgi davrlarda ko'plab davlatlarda turistlarning ko'ngil olishgan joylar va atraksionlar mavjud edi. Misol uchun, antik yunon va rim imperiyalari davrida Yunoniston va Italiyada ko'plab ko'ngil olishgan joylar va butun imperiyalar markazlari, islom davrida esa Osiyo, Afrika va Qimmatli To'g'ri Vodiylarda ko'ngil olishgan shaxsiy, madaniy va diniy ziyorat joylari bor edi. Davomida, tarixiy qatorlarga e'tibor berilgan davlatlar o'z tarihi va madaniyatiga qo'shimcha o'zgartirishlar qilishdi. Misol uchun, 17-18 asrlarda Avropa turizmi, qadimgi qit'alar madaniyatining bahosi sifatida boshqa davlatlar tomonidan ko'rilgan edi. Bunday joylarga borishni xohlaganlar, ziyorat joylaridagi bino va atraksionlarni ko'rishni xohlaganlar uchun tayyorlanadigan sayoxatlar ko'p bo'lgan edi.
20-asrning boshida, turizmning rivojlanishida aviatsiya va avtomobil transporti, shuningdek, telekomunikatsiya va axborot kommunikatsiyalari, sayoxatlar va boshqa turizmni o'zgartiruvchi ixtirochilar qo'shilgan. Keyinchalik turizmning o'sishi, axborot va kommunikatsiyalar, transport va sayoxatlar sohasidagi rivojlanishlar bilan bir qatorda ro'yxatdan o'tgan. Jahon turizmi tarixining shu kabi taraqqiyotlariga qaraganda, turizmning keyingi yillarda katta o'sishi kutilmoqda. Turizm sektoriga qaratilgan investitsiyalar, xalqaro hamjamiyatlar bilan tashkil etilgan aloqalar, yangi sayoxat va transport turlari, tarixiy va madaniy ob'ektlarni namoyish etish usullari va yuqori tezkorlikda aloqa tuzilgan axborot tizimlari kabi ko'rsatkichlar turizmning o'sishi bilan birga o'sadi.
Turizmning rivojlanishi hamda rivojlanishining sifati, qadimgi va yaxud joriy davrda ko'plab ko'rsatkichlarga bog'liq bo'lib, har birining o'ziga xos imkoniyatlari, kamchiliklari, ularning joriy holati va mukofoti mavjud. Ushbu ko'rsatkichlar turizmni o'rganish va o'zgartirish uchun ilg'or tadqiqotlar va ilg'orliklar qilishni talab qiladi.
Turizmning rivojlanishining qaysi darajada bo'lishi kerakligi va qanday shaklda bo'lishi kerakligi hamda shu yo'nalishdagi so'nggi trendlari bilish ham turizm sohasidagi mutaxassislar uchun juda muhimdir. Shu bilan birga, turizmni rivojlantirishga hamda uning qulay vaqt va yerlardagi o'zgarishlarga mos keladigan boshqa iqtisodiy sohalarni o'rganish ham juda muhimdir. Turizmning dunyoda rivojlanishi, shu jumladan, ko'plab davlatlar va mintaqalarda iqtisodiy rivojlanishning yirik muhim ahamiyatli omili bo'lib, bu sohada rivojlanishning yuqori darajasini yo'qotmaydi. Turizmning rivojlanishi va ularning barcha aspektlari va mutaxassislik sohasidagi yangiliklar va yangi texnologiyalar, turizm sektoriga qaratilgan investitsiyalar va yuqori sifatli xizmatlar tashkil etish uchun mutlaqo kerakli bo'lgan. Shuningdek, turizmning rivojlanishining yirik o'zgarishlari jahon iqtisodiy tizimida turizm sohasidagi ishlab chiqarishni, kasb-hunar va turizm sohasidagi qulay xizmatlarini oshiradi. Bundan tashqari, turizm mintaqalarda jobir iqtisodiy tashqi soliqni oshiradi va turizmni rivojlantirish mamlakatlar va mintaqalar uchun yangi ish imkoniyatlari va investitsiyalarni jalb qiladi. Turizmning rivojlanishi aynan shuningdek, madaniyat, insonlarning bilimlari, san'at va madaniy axborotlar o'rtasida o'zaro aloqalar rivojlanishi uchun ham muhim ahamiyatga ega. Turizmning rivojlanishining jahon iqtisodiy tizimida yirik o'zgarishlarga olib kelishi, uning xususiyatlari va yanada rivojlanishi davlatlar va mintaqalar uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.
Turizm sohasidagi o'zgarishlar tarixda turli sabablarga tegishli bo'lishi mumkin. Bunday sabablarga turli ijtimoiy, siyosiy, iqtisodiy, va madaniy-tarixiy omillar kirishi mumkin. Misol uchun, tarixiy ko'rsatkichlar turizmning o'zgarishiga ta'sir qilgan sabablardan biridir. Turizmning yo'nalishi, uskunalari va shakllari o'z vaqtida o'zgarishi tariqasini ajratib ko'rsatadi. 20-asrning boshlarida turizm mashhur davlatlardagi aristokratlar yoki zamonaviy mehnat bilan band qilingan odamlar uchun mahsus bo'lib, turli ko'rsatkichlar bo'yicha kuzatilganidan ko'ra, turizm sohasidagi o'sish 60-yillarning oxiriga kelib chiqishiga qadar belgilanadi. Bu davrda avtomobillar, aviakompaniyalar va boshqa turizm tadbirlari ko'proq aholi uchun ishonchli, samarali va qulay bo'lishi sababli o'sdi.
Siyosiy o'zgarishlar ham turizmning o'sishi va rivojlanishiga ta'sir qilgan sabablardan biridir. Turizmning rivojlanishi, boshqa mamlakatlardan turistlar va investitsiyalar kashfiyotlari bilan bog'liq bo'lib, shuningdek, o'z mamlakatida to'g'ridan-to'g'ri turizmning ko'plab sohalariga investitsiya kiritish bo'lishi mumkin. Siyosiy o'zgarishlar va xalqaro muzokaralar joriy yillarda turizmning rivojlanishi va o'sishi bo'yicha ko'pchilik tomonidan qabul qilingan, chunki turizm sohasidagi islohotlar va rivojlanish qo'llanmalari, shuningdek, xalqaro muzokaralar asosida amalga oshiriladi.
Iqtisodiy o'zgarishlar ham turizm sohasidagi o'sish va rivojlanishning sabablari bo'lishi mumkin. Turizm mamlakatlarning iqtisodiyotiga katta ta'sir ko'rsatishi mumkin, chunki turizm mahsulotlarini, xizmatlari va ko'plab tovarlarni sotib olish uchun yirik miqdorda valyutani mamlakatga keltirib chiqarishga imkon beradi. Turizm turli xil ish o'rinlari yaratadi va xaridorlar, menejerlar, mehmonxona va restoran ishchilari, vaqtlariga ko'ra va sezonal holatiga qarab to'liq ish bilan ta'minlanishi mumkin.
Turizm tarixi doimiy ravishda shakllanib, o'zgarib bormoqda, chunki turizm sanoati rivojlanib, turli madaniyatlar o'rtasidagi sayohatlar ko'paymoqda. Shuning uchun turizm tarixi juda dinamik va rang-barangdir. Bugungi kunda turizm iqtisodiy o'sish, madaniy almashinuv va ijtimoiy o'zaro ta'sir kabi turli maqsadlarga ega odamlarni jalb qilish uchun foydalaniladigan muhim vositadir. Turizm sanoati butun dunyo bo'ylab millionlab odamlarga ish o'rinlarini taqdim etsa-da, sayyohlar turli mamlakatlarni kashf qilish va yangi tajribalarga ega bo'lish uchun sayohat qilishadi.
Turizm tarihi, turizm sohasi rivojlanib, farqli madaniyatlarning o'rtasida sayohatlar ko'payishi bilan doimiy ravishda shakllanib o'zgartiriladi. Shuning uchun, turizm tarixi juda dinamik va ko'pgina turlarga ega. Bugungi kunda turizm, iqtisodiy o'sish, madaniy almashish va ijtimoiy ta'sir ko'rsatish kabi farqli maqsadlarga ega bo'lgan odamlarni jalb etish uchun muhim vosita sifatida ishlatiladi. Turizm sohasi dunyo bo'ylab millionlab odamlarga ish imkoniyatlari taqdim etishni o'z ichiga oladi, shuningdek, sayohatchilar farqli mamlakatlarni kashf qilish va yangi tajribalar yashash uchun sayohat qilishadi.
Jahon turizmi butun dunyoda milliardlab odamlar uchun muhim soha hisoblanadi. Ushbu sektor turli mamlakatlarni kashf qilishni va yangi tajribaga ega bo'lishni xohlaydigan sayyohlar tomonidan qo'llab-quvvatlanadi. Turizm mamlakatning iqtisodiy o'sishiga hissa qo'shishi mumkin va shuningdek, madaniy almashinuv va ijtimoiy o'zaro ta'sir kabi turli maqsadlarda odamlarni jalb qilish uchun ishlatilishi mumkin.
Jahon turizmi turli yo'nalishlarga ega. Bularga shahar turizmi, madaniy turizm, tabiat turizmi, sarguzasht turizmi, sog'lomlashtirish turizmi, diniy turizm va gastronomik turizm kabi turli turlar kiradi. Turizmning har bir turi turli qiziqish va ehtiyojlarga ega bo'lgan turistlar uchun mo'ljallangan.
Shahar turizmi turistlarning turli shaharlarni kashf qilish, madaniy va tarixiy joylarga sayohat qilishlarini o'z ichiga oladi. Madaniy turizm turistlarning turli madaniyatlar bilan tanishish va mahalliy urf-odatlar bilan tanishish uchun sayohat qilishni o'z ichiga oladi. Tabiat turizmi sayyohlarning tabiiy go'zallikni o'rganish va ochiq havoda sayr qilishlarini o'z ichiga oladi. Sarguzasht turizmi sayyohlarni adrenalin bilan to'la tadbirlarni amalga oshirish uchun sayohat qilishni o'z ichiga oladi.
Jahon tourism yo'nalishlari turizm industriyasining turli jihatlarini nazarda tutadi. Shu nuqtai nazardan, turistlarni turistik sayohatlari davomida qiziqtirishi mumkin bo'lgan turli mavzular va tadbirlar mavjud. Bular orasida madaniy turizm, tabiat turizmi, dengiz turizmi, sog'lomlashtirish turizmi, konventsiya turizmi, sarguzasht turizmi, gastronomiya turizmi, e'tiqod turizmi, sport turizmi va eko turizm kabi turizm turlari mavjud. Har bir sayyohlik zichligi turistlarning sayohat maqsadi va kutishlariga qarab turli xizmatlarni taklif qiladi.
Turizm sektori turistik faoliyatning turli turlarini o'z ichiga oladi. Bu faoliyat turistlarning qiziqishlari, afzalliklari va maqsadlariga qarab farq qilishi mumkin. Masalan, tabiat turizmi, madaniy turizm, gastronomik turizm, sport turizmi, sog'lomlashtirish turizmi, sarguzasht turizmi, dengiz turizmi, kongress turizmi kabi ko'plab turizm turlari mavjud. Turizmning bu turlari turizm sektorining turli tarmoqlari va kichik tarmoqlarini tashkil qiladi.
Dunyoning turli hududlarida turizm sohasi rivojlanmoqda va turizmning ko'plab turlari mavjud. Bularga quyidagilar kiradi:
1. Madaniy turizm: Bu sayyohlarga turli madaniyatlarni boshdan kechirish va kashf qilish imkonini beruvchi turizm turidir.
2. Tabiat turizmi: Bu sayyohlar tabiat bilan uyg'unlikda tabiat go'zalliklari, sayr qilish, lager, alpinizm va shunga o'xshash tadbirlarni o'rganishni xohlaydigan turizm turidir.
3. Sog'liqni saqlash turizmi: Bu turistlar sog'liqni saqlash xizmatlarini olish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turi tibbiy muolajalar, termal suvlar va shunga o'xshash sog'liqni saqlash xizmatlari uchun amalga oshiriladi.
4. Diniy turizm: Turistlar turli dinlarga mansub joylarga tashrif buyuradigan turizm turidir. Masalan, nasroniylar Istanbuldagi Ayasofiyani, musulmonlar Makkani, yahudiylar Quddusni ziyorat qilishadi.
5. Sarguzasht turizmi: Bu sayyohlar turli sarguzasht tadbirlarini amalga oshirish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turi rafting, tog 'velosipedi, serfing, parashyutdan sakrash, qoyaga ko'tarilish kabi faoliyatni o'z ichiga oladi.
6. Ishbilarmonlik va kongress turizmi: Bu sayyohlar tomonidan xizmat safarlari, uchrashuvlar va kongresslar kabi maqsadlarda sayohat qiluvchi turistlar tomonidan yaratilgan turizm turidir.
7. Dengiz turizmi: Bu sayyohlar dengiz, qum va quyoshdan bahramand bo'lish uchun dengiz bo'yidagi kurortlarga tashrif buyuradigan turizm turidir.
8. Gastronomiya turizmi: Bu turistlar turli madaniyatlarning taomlarini tatib ko'rish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning ushbu turi mahalliy taomlarni tatib ko'rish sayohatlari, pazandachilik kurslari va gurme festivallari kabi tadbirlarni o'z ichiga oladi.
9. San'at va madaniy turizm: Bu turistlar turli xil san'at asarlari va madaniy tadbirlarni boshdan kechirish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning ushbu turi muzeylarga tashrif buyurish, teatr tomoshalari, kontsertlar va ko'rgazmalar kabi tadbirlarni o'z ichiga oladi.

Jahon turizmi yo'nalishlaridan yana biri shahar turizmidir. Shahar turizmi shaharlarning tarixiy, madaniy va meʼmoriy xususiyatlarini oʻrganish uchun sayohat qilishni oʻz ichiga oladi. Sayyohlar ko'pincha shahar markazlaridagi tarixiy binolar, muzeylar, san'at galereyalari, restoranlar va savdo markazlariga tashrif buyurishadi. Shahar turizmi madaniy turizm bilan birgalikda shaharlarning madaniy merosini saqlash va rivojlantirish vositasi sifatida ham foydalanish mumkin.

Turizm sohasida, ayniqsa, keyingi yillarda barqaror turizm tushunchasi ahamiyat kasb etmoqda. Barqaror turizm - bu tabiiy, madaniy va ijtimoiy resurslarni muhofaza qilish, turizm faoliyatining mahalliy iqtisodiyotga qo'shadigan hissasi va turistlarning ushbu resurslarni himoya qilish ongli ravishda harakat qilishlari kabi omillarni hisobga oladigan turizm yondashuvidir. Barqaror turizm turizm sektorining ekologik, iqtisodiy va ijtimoiy barqarorligini taʼminlash uchun ishlab chiqilgan strategiya va amaliyotlarni oʻz ichiga oladi. Ushbu tushuncha turizm faoliyatining atrof-muhitga, madaniy merosga va mahalliy jamoalarga salbiy ta'sirini minimallashtirish va turizmning uzoq muddatda davom etishini ta'minlashga qaratilgan.
Jahon turizmi yo'nalishlari odatda ikki guruhga bo'linadi: mass turizm va individual turizm. Mass turizm, bir necha kishi toifasiga bir xil xizmat ko'rsatiladigan keng tarqalgan turizm shaklidir. Bu turizm shakli ko'p odamlar tomonidan qabul qilinadi va ko'pgina nazoratli to'xtash joylari, restoranlar va ko'p yulduzlilarga ega bo'lgan mehmonxonalar kabi bog'chalarda joylashgan. Boshqa taraftan, individual turizm, bir kishi yoki bir oila toifasining shaxsiy talablari va talablari bo'yicha rejalashtirilgan turizm shaklidir. Bu turizm shakli, turistlarga ko'proq erkinlik va shaxsiy xizmatlarni taklif qiladi va ko'pincha ko'plab sayohat agentliklari tomonidan boshqariladi.
Boshqa turizm yo'nalishlari shularni o'z ichiga oladi:
- Adventure turizmi, sayohatlar va jarayonlar ustida ajoyib hissiyotlar va adrenalin chiqaradigan jiddiy aktivliklarni o'z ichiga oladi.
- Seyahat-tibbiyot turizmi, yurt tashqi davlatlarda tibbiyot xizmatlarini olishni o'z ichiga oladi.
- Tarixiy turizm, tarixiy joylarni va ko'plab tarixiy turlika ob'ektlarini ko'rishga qiziqishni o'z ichiga oladi.
- Turli mamlakatlarda o'qish, turli tillarda o'rganish va boshqa malaka va bilimlarni oshirish uchun ta'lim turizmi.
- Halqaro kurash va qiziqarli sport turizmi, jahonning har qanday qismida turistlar uchun ko'proq shaxsiy sport va qiziqish joylari taklif qilinadi.
- Bu qatorga boshqa turizm yo'nalishlari ham kiradi, masalan, meditatsiya va yogaga tegishli turizm, ishlab chiqarishga yordam beradigan turizm, ekstremal turizm va boshqalar.
Turizmning tabiatiga ko'ra, turizm sektori mavsumiy o'zgaruvchan bo'lishi mumkin, chunki turizmning intensivligi va talabi turli fasllarda turli mintaqalarga o'tadi. Shu sababli, turizm sohasida faoliyat yurituvchi korxonalar odatda mavsumiy ishlaydi va turizm mavsumidan tashqarida biznes yuritishda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Bu turizm sohasida barqaror biznes uchun rejalashtirish va boshqarish ko'nikmalarining muhimligini ta'kidlaydi.
Turizmning sport va sarguzashtga yo'naltirilgan jihati ham bor. Turizmning ushbu turida sayyohlar ochiq havoda sport bilan shug'ullanish yoki ekstremal harakatlar qilish orqali adrenalin bilan to'lgan tajribalarni boshdan kechirishlari mumkin. Turizmning bu turiga alpinizm, tog 'velosipedi, rafting, sho'ng'in, kanoeda eshkak eshish, serfing, paraplanda uchish, chang'i va snoubord kabi sport turlari misol bo'la oladi. Turizmning bu turi tabiiy go‘zalliklar va geografiyalarni o‘rganmoqchi bo‘lgan sarguzashtchilarning e’tiborini tortadi.
Turizmning rivojlanishi va tarqalishi bilan turizmning turli turlari paydo bo'ldi. Ular orasida madaniy turizm, tabiat turizmi, sog'lomlashtirish turizmi, gastronomik turizm, sport turizmi, sarguzasht turizmi, diniy turizm, dengiz turizmi, qishki turizm kabi turli sohalar mavjud. Turizmning bu turlari turli qiziqishlarga ega turistlarning turli ehtiyojlarini qondirish uchun ishlab chiqilgan. Shu tariqa turizm sohasi diversifikatsiya qilindi va yanada rivojlandi.
Turizm sohasi doimo o'zgarib, rivojlanib bormoqda. Kelgusida turizm sektori barqaror turizm, raqamli turizm, sog'lomlashtirish turizmi, madaniy turizm, gastronomiya turizmi, sarguzasht turizmi, sport turizmi, qishloq turizmi va ekoturizm kabi turli sohalarda rivojlanadi. Shu bilan birga, sayyohlik tajribasi va xizmatlarini yaxshilash uchun sayohat texnologiyalari, ijtimoiy media, virtual reallik va sun’iy intellekt kabi yangi texnologiyalar qo‘llaniladi. Shu bilan birga, turizm sanoati ekologik muammolar, madaniy nizolar va turizmdan ortiqcha foydalanish kabi ba'zi muammolarga duch kelmoqda va bu muammolarni hal qilish uchun harakat qilish kerak.
Jahon turizmi turli maqsadlarga xizmat qiluvchi turli turizm turlariga ega. Turizmning bu turlari turistlarning ehtiyojlari va qiziqishlariga qarab farqlanadi.
1. Madaniy turizm: Madaniy turizm turistlar turli madaniyatlarni kashf qilish va madaniy tajribaga ega bo'lish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turi tarixiy joylarga tashrif buyurish, muzeylarga tashrif buyurish, an'anaviy festivallarda qatnashish va mahalliy taomlardan tatib ko'rish kabi tadbirlarni o'z ichiga oladi.
2. Sog'liqni saqlash turizmi: Sog'liqni saqlash turizmi - bu turistlar o'zlarining sog'lig'i muammolariga yechim topish yoki sog'lig'ini saqlash uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turi kurort va sog'lomlashtirish markazlariga tashrif buyurish, muqobil tibbiyot muolajalarini olish, sog'lom ovqat iste'mol qilish va jismoniy mashqlar kabi faoliyatni o'z ichiga oladi.
3. Sarguzasht turizmi: Sarguzasht turizmi sayyohlar adrenalin bilan to'la tajribalarni o'tkazish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turiga alpinizm, toqqa chiqish, suv sporti, kemping, serfing, paraplan kabi xavfli faoliyat turlari kiradi.
4. Dam olish va hordiq chiqarish turizmi: dam olish va hordiq chiqarish turizmi turistlar stressni bartaraf etish, dam olish va dam olish uchun sayohat qiladigan turizm turidir. Turizmning bu turi kurortlar, plyajlar, tematik parklar, tungi klublar, kontsertlar, kinoteatrlar va xarid qilish kabi faoliyatni o'z ichiga oladi.
5. Ishbilarmonlik va kongress turizmi: Ishbilarmonlik va kongress turizmi biznes maqsadlarida sayohat qiluvchi turistlarni o'z ichiga olgan turizm turidir. Turizmning bu turiga biznes uchrashuvlari, kongresslar, yarmarkalar va ko'rgazmalar kabi tadbirlar kiradi. Turizmning bu turlari turli mamlakatlarda turlicha rivojlanish darajasiga ega. Ba'zi mamlakatlar turizmning ayrim turlariga ko'proq sarmoya kiritsa, boshqalari turizmning barcha turlarini qo'llab-quvvatlaydi. Biroq, turizmning barcha turlari mamlakatlar o'rtasidagi madaniy, iqtisodiy va ijtimoiy hamkorlikni oshiradi va dunyo tinchligiga hissa qo'shadi.
“Jahon turizmi” shiddat bilan rivojlanayotgan turizm sohasida faol boʻlgan koʻplab mamlakatlar va mintaqalarning turizm siyosatida faol ishtirok etmoqda. Ba'zi turistlarning eng ko'p sevdiyi joylarga çatmoq uchun turizmni rivojlantirishga yordam beradi, ba'zilarini yanada ko'proq turistik tajribalari va xizmatlar taklifi turli xil turistiklarni jalb qiladi. Jahon turizmi yoʻnalishlari orasida fuqarolik turizmi, qirgʻoq turizmi, sanoat turizmi, zamonaviy turizm, dam olish turizmi, ekoturizm, sport turizmi, diniy turizm, plyaj turizmi, ishbilarmonlik turizmi va kruiz turizmi kabi turli yoʻnalishlar mavjud.
Fuqarolik turizmi - bu odamlar mamlakatning fuqarolik poygasini boshdan kechirish uchun sayohat qiladigan turizm turi. Ushbu turizm tumani sayyohlarga madaniy boyliklar, tarixiy joylar, muzeylar va milliy tadbirlarni taqdim etadi.
Bu sayyohlik, chidamlilik va qulaylik maqsadida sayohat qilayotgan turistlar uchun yodda tutiladi. Ushbu turizm tumani tibbiy va tibbiy turizm kichik bo'limlariga bo'lingan. Ta'lim turizmi ta'lim va talabalarning mamlakatga sayohatini ko'rishni xohlaydiganlar uchun yodda tutiladi. Ushbu turizm markazi ta'lim muassasalari, til kurslari, konferentsiyalar va seminarlardan foyda oladi. Rivojlangan shahar va boshqa sayyohlik joylarida sayohat qilishni yaxshi ko'radiganlar uchun zamonaviy turizm e'tiborga olingan.
1. Madaniy turizm: turizmning bu turi mintaqaning madaniyati va tarixini oʻrganishni xohlovchilar uchun moʻljallangan. Madaniy turizmga tarixiy binolar, muzeylar, festivallar, badiiy galereyalar, teatrlar va boshqa madaniy tadbirlar kiradi.
2. Ekoturizm: Turizmning bu turi tabiiy hududlar va atrof-muhitni muhofaza qilishga mo‘ljallangan. Ekoturizm tabiatda sayr qilish, o‘rmonda sayr qilish, alpinizm, suvga sho‘ng‘ish, qushlarni kuzatish va boshqa tabiat tadbirlarini o‘z ichiga oladi.
3. Sarguzasht turizmi: turizmning bu turi hayajonni qidiradigan odamlar uchun mo'ljallangan. Sarguzasht turizmi alpinizm, rafting, baydarka, serfing, bungi-sakrash, parashyutda sakrash, safari va boshqa shu kabi sport turlarini o'z ichiga oladi.
4. Tibbiyot turizmi: Turizmning bu turi sog'liq muammolarini hal qilish uchun sayohat qiladigan odamlar uchun mo'ljallangan. Sog'lomlashtirish turizmi estetik operatsiyalar, stomatologik muolajalar, muqobil tibbiyot usullari, termal suvlar va kurortlar kabi davolash usullarini o'z ichiga oladi.
5. Sport turizmi: turizmning bu turi sportchilar, jamoalar va muxlislar uchun mo‘ljallangan. Sport turizmiga futbol, ​​basketbol, ​​golf, tennis, formula poygalari va boshqa sport tadbirlari kiradi.
6. Ishbilarmonlik va konferentsiya turizmi: turizmning bu turi xizmat safari yoki konferentsiya uchun sayohat qiluvchi odamlar uchun mo'ljallangan. Ishbilarmonlik va konventsiya turizmi yig'ilishlar, seminarlar, konferentsiyalar, yarmarkalar va shunga o'xshash biznes tadbirlarini o'z ichiga oladi.
7. Diniy turizm: Turizmning bu turi oʻz eʼtiqodlariga muvofiq muqaddas joylarni ziyorat qilishni xohlovchilar uchun moʻljallangan. Diniy turizmga ziyoratgohlar, ziyoratgohlar, monastirlar, ibodatxonalar, cherkovlar va shu kabi joylar kiradi.