Mavzu: Jismoniy mashqlarning xarakteristikasi. Jismoniy mashqlarning paydo bо‘lishi Reja: Jismoniy mashqlarning mazmuni. Jismoniy mashqlar texnikasi. Fazoviy xarakteristika dastlabki holat,gavda qismlarining holati traeketoriya

Shunga о‘xshash nishonga otadigan bо‘ldilar…Mashqlarni alohida bо‘linib, ajralib chiqishi endi kishilarni mehnatga, jismoniy tarbiya va sportga hamda harbiy ishga tayyorlay boshladi va bu ularni jismoniy va ruhiy rivojlanishlarini ta’minlaydi.Jismoniy harakatlar bu erkin harakatlardir. Ularni bajarish, tо‘xtatish, о‘zgartirish kishi ixtiyori bilan amalga oshiriladi. Harakat harakatlari bolaning harakatga bо‘lgan ehtiyojini qondirishga yordam beradi va shu bilan birga uni rivojlantiradi. Jismoniy mashqlar faqat jismoniy tarbiya vazifalarini amalga oshirishga qaratilgan va uning qonunlariga bо‘ysunadigan harakat harakatlar turlarini о‘z ichiga oladi. Jismoniy mashqlarning о‘ziga xos xususiyati bu ularning shakli va mazmunining jismoniy tarbiya mohiyatiga, unga muvofiq keladigan qonuniyatlarga muvofiqligi. Masalan, yurish, yugurish, uloqtirish, suzish va hokazo jismoniy tarbiya maqsadlarida ishlatilsa, u holda ular jismoniy tarbiya vositasining ma’nosini egallaydilar, ulardan foydalanish maqsadlari bilan oqlangan ratsional shakllar ularga berilgan. Ular organizmning funksional faolligini va samarali ta’limning psixofizik fazilatlarga muvofiqligini ta’minlaydi.

 Jismoniy mashqlar aniqlanmagan va ularni muayyan mehnat, kundalik mashg‘ulotlar bilan almashtirish mumkin emas.Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarida ishlatiladigan jismoniy mashqlar soni juda kо‘p va xilma-xildir. Ular bir-biridan shakli va mazmuni bilan farq qiladi, tarbiyachi jismoniy mashqlarni tanlashda buni hisobga oladi.

Jismoniy mashqlarining shakllari - Ertalabki gigienik gimnastika - ertalab tibbiy muassasalarda uyg'onganidan keyin, shuningdek mustaqil ravishda uyda o'tkaziladi. Ertalabki mashqlar yurak -qon tomir tizimi, nafas olish tizimini mustahkamlashga, metabolizmni yaxshilashga yordam beradi, shuningdek butun vujudga umumiy tonik ta'sir ko'rsatadi. Jismoniy mashqlar davomiyligi bemorning ahvoliga va mashg'ulot shartlariga bog'liq (palatada, toza havoda) va 10-20 minut.

Jismoniy mashqlar - kishining jismoniy taraqqiyot darajasini oshirish uchun maxsus tanlangan harakatlar. Muntazam va izchil bajariladigan jismoniy mashqlar jismoniy tarbiyaning asosini tashkil etadi. Jismoniy tarbiya amaliyotida tarkib topgan jismoniy mashqlar (odamning mehnat, turmush, harbiy faoliyatidan olingan harakat va amallar asosida — yugurish, sakrash, irgʻitish, tosh koʻtarish, suvda suzish va boshqalar) gimnastika, yengil atletika, ogʻir atletika, harakatli va sport oʻyinlari, sport turizmi va h.k.ni keltirib chiqardi. Ilmiy asosda tanlangan jismoniy mashqlar barcha harakat organlarining faoliyatini yaxshilaydi, mehnat qobiliyatini oshiradi.jismoniy mashqlar turlari toʻgʻri va aniq tasnif qilinishni taqozo etadi. Shunda ulardan koʻzlangan samaraga erishish mumkin. Jismoniy mashqlar - jismoniy tarbiyaning asosiy vositasi boʻlib, u tarixan gimnastika, oʻyinlar, sport va turizm tarzida guruhlarga ajratilib, tarbiya jarayonining vositasi sifatida foydalanib kelindi. Jismoniy mashq deb jismoniy tarbiya qonuniyatlari talablariga javob beruvchi, ongli ravishda bajariladigan ixtiyoriy harakat faoliyatlarining turli turkumi tushuniladi. Bunday harakat faoliyatlari gimnastika, oʻyinlar, sport, turizm mashqlari sifatida tarixan tizimlashtirildi, usuliyati toʻplandi va toʻldirildi. Jismoniy mashqni vujudga kelishi - tarixan qator darsliklarda (A.D. Novikov, B.A. Ashmarin va boshqalar, 1966, 1979) Ibtidoiy jamoa tizimi davriga toʻgʻri keladi deb koʻrsatiladi.