Mavzu: Kanada Bajardi

2. Tabiiy sharoiti va resurslari.

Kanada tabiiy sharoitiga ko'ra, shimoliy hududlarning kattaligiga ko'ra Rossiya Federasiyasi bilan o'xshashlik tomonlarga ega. Bu yerda iqlimning noqulayligi sababli inson tomonidan kam o'zlashtirilgan va umuman o'zlashtirilmagan ko'pgina hududlar ham bor. Mamlakat shimoldan janubga 5 ming km ga cho'zilgan bo'lib, unda akrtika cho'llaridan dashtlargacha bo'lgan ko'plab tabiat zonalari joylashgan.

Kanada relyefi xilma-xil bo'lib, mamlakatning o'rta qismini tekisliklar egallasa, g'arbiy qismida baland Kordilyera tizmalari joylashgan. (Eng baland nuqtasi Logan tog'i balandligi 6045 m). Mamlakatning janubi-sharqiy qismida o'rtacha balandlikdagi, Appalachi tog' tizma-tarmoqlari joylashgan. Kanada hududining deyarli yarmini qadimgi Kanada qalqoni egallaydi va materik qismi hisoblangan- Lavrentiy yassi tog'ligi iqlimi noqulay bo'lgani uchun bu yerlar kam o'zlashtirilgan.

Kanada barcha foydali qazilma turlariga boy. Mamlakat temir rudalari, rangli va qimmatbaho metallar, uran,neft va tabiiy gaz, kaliy tuzi va ko'mirning katta zahiralariga ega. Kanadaning Kordilyera tog'larida rangli va nodir metallar, bundan tashqari ko'mir va suv resurslarining katta zahiralari joylashgan. Mamlakatning Lavrentiy yassi tog'ligida turli metall rudalari, suv resurslari ichki tekisliklarda esa ko'mir,neft, tabiiy gaz va kaliy tuzlarining katta zahiralari topilgan. Appalachi rayonda esa rangli va nodir metallar, xromit, asbest, ko'mir va suvresurslarining zaxiralari joylashgan. Mamlakatning Kanada Arktika arxipelagida ham ko'pgina foydali qazilma (neft,tabiiy gaz,temir rudasi,polimetall rudalari, mis nikel,) turlari topiladi. Biroq tabiati qattiq bo'lgan shimoliy rayonida ushbu foydali qazilma turlarini o'zlashtirilishda katta qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.

Kanada hududining deyarli yarmini o'rmonlar tashkil etadi. YOg'och zaxiralarining ko'pligiga ko'ra Kanada faqat Rossiya va Braziliyadan keyinda turadi.

Mamlakatda ko'p sonli daryo ko'llar bo'lib, bu Buyuk Kanada ko'llar-Katta Ayiq, Katta Qullar, Atabaska, Vinnipeg bundan tashqari Makkenzi, Atabaska, Soskachevan kabi ko'plab daryolarni misol keltirishimiz mumkin.

Kanada qirg'oq bo'yi suvlari baliqlarga boy.