443-guruh talabasi Ortiqova Go’zaloy
KARDIOMIOPATIYALAR • – bu miokardning birlamchi shikastlanishi bo’lib, yurakning funksiyasini buzadi, lekin toj arteriyalarining, klapan apparati, perikard kasalliklarining, arterial gipertenziyaning asorati bo’lmagan holda. • 1995 yilda VOZ kardiomiopatiyalarning quyidagi tasnifini taklif etgan. Kardiomiopatiyalar tasnifi (VOZ, 1995 y). • Funksional tasnif - Dilatasion kardiomiopatiya - Gipertrofik kardiomiopatiya - Restriktiv kardiomiopatiya - O’ng qorincha aritmogen kardiomiopatiyasi KARDIOMIOPATIYALAR TASNIFI Spesifik kardiomiopatiyalar - Ishemik kardiomiopatiya (YUIK tufayli)
- Yurak klapan nuksonlari tufayli
- Gipertonik kardiomiopatiya
- Yalliglanish kardiomiopatiyasi
- Metabolik kardiomiopatiya (endokrin, amiloidoz, avitaminoz va b.)
- Generalizasiyalangan sistemali kasalliklar
- Mushak distrofiyasi
- Neyromushak shikastlanish
- Allergik va toksik reaksiyalar
- Periportal kardiomiopatiya (homiladorlik vaqtida yoki tuggandan so’ng)
- Tasniflanmagan kardiomiopatiyalar (sababi no’malum) O’ng qorincha aritmogen kardiomiopatiyasi – O’ng qorincha miokardini ayrim qismining lipid yoki fibroz to’qimaga almashinishi. Klinikada kardiomiopatiyalarning funksional tasnifi qo’llaniladi.
Dilyatasion kardiomiopatiya - Dilyatasion kardiomiopatiya (DK) Yurak bo’lmachalari va qorinchalari kengayishining uning gipertrofiyasidan ustunligi va sistolik Yurak yetishmovchiligi bilan kechadi.
- Epidemiologiya. Dune bo’yicha 100000 kishiga 3-10 ta DK bilan kasallanganlar uchraydi. Erkaklar ayollarga nisbatan ko’proq kasallanadi.
- Etiologiyasi. DK rivojlanishida bir necha faktorlar o’zaro ta’siri ahamiyatga ega.
- Genetik faktorlar. 20-30% holda yaqqol uchraydi va kasallik rivojlanishida katta ahamiyat kasb etadi.
- Ekzogen faktorlar. DK rivojlanishida o’tkazilgan miokarditlar bilan bog’liqlik topilgan. 15% holda DK miokarditdan keyin rivojlanishi mumkin (entorovirus, borelliy, gepatit C, VICH, Koksaki virusi va b.). DK rivojlanishida alkogol ta’siri ham isbotlangan. Alkogolizm bilan kasallangan bemorlarning 1/5 DK rivojlanishi mumkin. Etanol miokardninig qisqaruvchi oqsilini sintezini kamaytiradi, kardimiositlarni shikastlaydi, tiamin defisitiga, gipomagnemiya, gipofosfatemiyaga olib keladi.
- Ekzogen faktorlar ta’sirida yurak oqsillari antigen хususiyatini oladi va yurakka qarshi antitelolar (yurak qisqaruvchi oqsillariga, miozinga, tropomiozinga, aktinga qarshi) ishlab chiqarilishiga olib keladi. DK da konda sitokinlar va T-limfositlar miqdori oshganligi kuzatiladi. • Patogenezi. Ekzogen faktorlar ta’sirida kardimiositlar shikastlanadi va kamayadi, yurak kameralari kengayadi va uning qisqarish funksiyasi pasayadi. Yurak yetishmovchiligi rivojlanadi.
- Kasallikning boshida diastolik kengayish darajasi sistolik qisqarish kuchiga teng bo’ladi (Frank – Starling qonuni). Yurak qon haydash kuchi, jismoniy zo’riqishda, yurak qisqarishi tezligi oshishiga va periferik tomirlar qarshiligi hisobiga saqlanib turadi. Lekin vaqt o’tishi bilan kompensator meхanizmlar buziladi: Yurak elastik kengayishi buziladi, sistolik disfunksiya rivojlanadi.
- Yurak minutlik va uruvchi hajmi kamayadi, chap qorincha yakuniy diastolik bosimi oshadi va yurak kengayishda davom etadi. Yurak uzuklari kengayishi tufayli nisbiy mitral va trikuspidal klapan yetishmovchiligi rivojlanadi. Bundan tashqari kompensator gipertrofiya rivojlanadi. Toj ariterialari perfuziyasi buzilib subendokardial ishemiya rivojlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
