Mavzu: Kartografik belgilar, kartada ro‘li
Download 20.42 Kb.
|
BOTIR TEGLMASIN
|
Mavzu: Kartografik belgilar, kartada ro‘li Reja Kartografik belgilar haqida ma’lumot Kartografik belgilarning turlari Belgilar usuli Kartalar biron bir manzara yoki joyning kichiraytirilgan shakli ekanligi sababli, aerofotosurat, surat, rasm va shunga o’xshash badiy ko’rinishidan farqli o’laroq, ob’ekt, voqea va hodisalarni haqiqiyligicha [ real] tasvirlashda shartli belgilardan foydalanishni taqozo etadi. Kartografik belgilar maxsus grafika simvollari bo’lib, kartada ob’yektning, ko’rinishi, joylashuvi va tarqalishidagi kengliklarni, ob’yekt va hodisalarni [ ularning sifati va miqdor ko’rsatkichlari haqida ma’lumot, ularning holati, aloqalari, dinamikasi [ o’sish va o’zgarishi ] va h.k] interpretatsiya [izohlash] qilish imkoni beradi. Kartografik belgilar kartaning shakllangan grafik tili bo’lib xizmat qiladi. Kartografik til xuddi boshqa sun’iy tillar kabi fikrni ifodalash va anglashda yordamchi qurol vazifasini o’taydi. Shartli belgilarning afzalliklarini shundan iboratki, ular faqatgina qisqa bayon etilmasdan, balki so’z bilan ifodalash qiyinroq bo’lgan zamon va makondagi aloqa va munosabatlarni ochiq oydin ko’rsatish imkonini beradi. Bu usulda kartalardagi hamma voqea va hodisalarning belgilar bilan ko’rsatiladi. Topografik va obzor topografik kartalarda esa bu belgilar faqat sifatni anglatadi, ammo miqdor ko’rsatkichlarini ifodalamaydi. Chunonchi topografik kartadaun zavodning binosiginashartli belgi bilan ifodalangan , xolos.Mavzuli kartalarda esa zavodning o’rniga emas , uning ishlab chiqaradigan mahsulot salmog’I [ tonna yoki pul hisobida ],undagi ishchilar soni , mahsulotining qayerlarga yuborilishi ham ko’rsatilishi mumkin . Ta’kidlaganimizgaizdek, mayda masshtabli mavzuli kartalaeda shakli va mazmuni jihatidan farq qiladi. Savollar
2 Harfli belgilar qanday ifodalaniladi ? 3 Agar masshtab asosida olingan belgi sig’may qolsa unda nimani olchamini olinadi ? 4 Kartografik belgilar nimaning tili bolib xizmat qiladi ? 5 Kartorafik til ni otaydi ? Download 20.42 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|