4-rasm. Issiqlikning ishchi jism orqali ishga aylanishi
Lekin abadiy ishlaydigan mashinalarning ikkinchi turi termodinamikaning ikkinchi qonuniga to‘g‘ri kelmaydi. Shuning uchun abadiy ishlaydigan mashinaning ikkinchi turini qurib bo‘lmaydi. Juda ko‘p yillar davomida muhandislar tomonidan abadiy ishlaydigan mashinalarning birinchi va ikkinchi turining loyihalari tavsiya etilgan va qurishga kirishishgan, lekin bu mashinalarning g‘oyalari termodinamika birinchi va ikkinchi qonuniga zid kelganligi uchun abadiy mashinalar ishlanmagan.
1.2.2. Karno sikli
Karno siklini tushuntirishda ishchi jism sifatida nafaqat ideal gaz, balki boshqa elastik moddadan ham foydalanish mumkin. Karno sikli quyidagicha asoslangan: Karno siklida ishlayotgan issiqlik majmuasi FIК mashinada ishlatilgan ishchi jismga bog‘liq bo‘lmaydi.
Umumiy harorati issiqlik beruvchi va harorati T7 bo‘lgan issiqlik qabul qiluvchi harakatlarga ega bo‘lgan va Karno siklida ishlayotgan ikkita bir-biriga biriktirilgan mashinalarni ko‘rib chiqamiz (5-rasm).
5-rasm. Karno siklining sxematik ko‘rinishi
Birinchi mashinada ishchi jism sifatida ideal gaz, ikkinchi mashinada esa har qanday elastik modda. Birinchi mashina issiqlik beruvchi mashinadan issiqlik miqdori qabul qilib, A ish bajaradi va issiqlik qabul qiluvchiga issiqlik miqdori beradi. Qaralayotgan jarayonni quyidagi shartga bo‘ysunadi deb, ya’ni mashinalar issiqlik beruvchidan bir xil issiqlik miqdori qabul qiladi:
Agar mashinalar bir xil ish bajarsa (A = A’) u holda termodinamika I qonuniga asosan mashinalarning foydali ish koeffitsiyenti (F 1 K) ham bir xil . Agar birinchi mashina F I К ikkinchisidan katta bo‘Isa, (1) shartni qanoatlantirgan holda
u holda,
Do'stlaringiz bilan baham: |
