Mavzu: Ko’makchi va yuklamaning Grammatik hususiyati

Mavzu:Ko’makchi va yuklamaning Grammatik hususiyati

• Reja:

• So’z turkumlari
• haqida
• ma’lumot.

• Ko’makchilar va
• ularning
• turlari.

• Ko’makchilar va
• qo’shimchalar
• ma’nodoshligi.

• Ko‘makchi (ism qo‘shg‘onishi): Odatda, ko‘makchilar keladi. Ular o‘zlarini asosiy ismga qo‘shib, yordam berish uchun ishlatiladilar. Ko‘makchilar odatda birinchi, ikkinchi yoki uchinchi larni yoritadi. Misol uchun:
• Ali o‘qituvchiga kitobni olib keldi. (O‘qituvchi - asosiy ism, Ali - ko‘makchi)
• Sizga hat yozdim. (Siz - asosiy ism, hat - ko‘makchi)
• Ko‘makchilar odatda asosiy ismdan keyin keladi va asosiy ism bilan jins, kasr, raqam kabi hususiyatlarni ham almashadi. Ammo ularning so‘roq, manfiy, plural va boshqalar kabi asosiy grammatik hususiyatlari mavjud.

• Yuklamaning grammatik hususiyatlari: Yuklamaning grammatik hususiyatlari, yuklam shaklini, shaxs tartibini, jinsini, raqamini va boshqalarini ifodalaydi. Bu hususiyatlar kelib chiqqanda yuklamning to'g'ri shakl va ma'noda bo'lishi uchun muhimdir.
• Misol uchun, birinchi shaxs singular shaklda keladigan kelishuvda "s" qo‘shish kerak bo‘ladi:
• (Men ishlayman).
• (U ishlaydi).
• Yuklamning jinsiga qarab, kelishuvlarda o‘zgarishlar bo‘lishi mumkin:
• (U yuradi).
• (U yuradi).
• Yuklamning raqami ham o‘zgarishlarni ta'sir etishi mumkin:
• (Ular ishlaydilar).
• (U ishlaydi).
• Yuklamning boshqa grammatik hususiyatlari ham mavjud bo‘lishi mumkin, masalan, zamon, shakl, shart va boshqalar. Ular dastlabki savolingizning batafsil javobini ta'minlash uchun ko‘proq ma'lumot talab qiladi.

So’zlar ma’lum so’roqqa javob bo’lishi yoki bo’lmasligi, atash ma’nosining mavjudligi yoki mavjud emasligiga, gapda ma’lum gap bo’lagi vazifasida kelish-kelmasligiga ko’ra mustaqil va yordamchi so’zlarga bo’linadi.

• So’zlar ma’lum so’roqqa javob bo’lishi yoki bo’lmasligi, atash ma’nosining mavjudligi yoki mavjud emasligiga, gapda ma’lum gap bo’lagi vazifasida kelish-kelmasligiga ko’ra mustaqil va yordamchi so’zlarga bo’linadi.

• Atash ma’noli so’zlar yoki ular
• o’rnida qo’llanilib,ma’lum
• so’roqlarga javob bo’luvchi va
• gapda ma’lum gap bo’lagi
• Vazifasida keluvchi so’zlar
• mustaqil so’zlar sanaladi.

• Atash ma’nosiga
• ega
• Bo’lmagan, ma’lum
• so’roqqa javob
• bo’lmaydigan,gap
• bo’lagi vazifasida
• Kelmydigan so’zlar
• yordamchi so’zlar
• hisoblanadi.