Mavzu: Konstruksiyalash haqida umumiy ma’lumot va mashina yaratish tartibi

1.3-jadval
Materiallarning nomlanishi va shartli belgilari

Nomi		Shakli		Shartli belgisi
Val, o`q, valik, sterjen, shatun va boshqalar Sterjenning qo`zg`almas qilib mahkamlanishi Sterjenning bikr qilib birlashtirilishi Sterjenning sharnir yordamida birlashtirilishi Sterjenning shar yordamida birlashtirilishi Sterjen uchun tayanch (stoyka): a) qo`zg`almas b) qo`zg`aluvchi Sterjenning stoyka bilan ulanishi: a) sharnir yordamida b) shar sharnir yordamida
Silindr porshen bilan qo`shilganda: a) polzunning shatunga ulanishi b) polzunning shtokka ulanishi v) polzunning tebranma harakatlanishi Tirsakli valning shatun bilan ulanishi: a) bir tirsakli b) ko`p tirsakli Kardanli birikma Ilgarilanma harakatlanuvchi kulisali mexanizm Xrapovikli mexanizm diskli
Uzatmalar: 1. Tishli uzatmalar: a) silindrik (xillari aniqlanmay, umumiy belgilanishi) b) konussimon (xillari aniqlanmay, umumiy belgilanishi) v) reykali (xillari aniqlanmay, umumiy belgilanishi) g) ayqash (chervyakli, kirmakli) Harakat uzatuvchi vint Harakat uzatuvchi vintdagi gayka: a) ajralmas b) ajraluvchi 2. Tasmali uzatma 3. Zanjirli uzatma 4. Friksion uzatmalar: a) silindrik
Podshipniklar: a) sirpanish, radial b) sirpanish, tirak, bir tomonlama v) yumalash, radial g) yumalash, radial rolikli d) yumalash, radial o`zi o`rnashuvchi e) yumalash, radial rolikli o`zi o`rnashuvchi j) Yumalash radial tirak, bir tomonlama z) yumalash, tirak, sharikli, bir qatorli Tormozlar: a) Konussimon b) kolotkali v) lentali g) konussimon Elektrik dvigatel Nasoslar: a) shesternyali b) vintaviy v) markazdan qochma parrakli
1. Ilgarilanma harakat: a) bir tomonga yo`nalgan (shaklda ung tomonga) b) ikki yo`nalishda v) ilgarinma - qaytar g) to`xtab - to`xtab (shaklda ung tomonga) harakatlanish d) harakatni o`zgarish e) harakatni chegaralash j) ma’lum oraliqqa (shaklda 20 mm ga) siljish 2. Aylanma harakat: a) bir tomonga (shaklda - soat strelkasi bo`yicha) aylanish b) tebranma (burilma) v) to`xtab - to`xtab (shaklda soat strelkasi bo`yicha) g) ikki tomonga aylanish d) harakatni o`zgartirish e) harakatni chegaralash j) ma’lum burchakka (shaklda - 30ºC ga) burilish 3. Vintaviy harakat 4. Harakatlarni sozlash a) umumiy belgisi b) tekis harakat v) pog`onali (pog`onalar soni ko`rsatilmaganda) g) pog`onali (pog`onalar soni ko`rsatilganda - shaklda - pog`ona soni 4 ga teng) d) tasmali pog`onali uzatma (shaklda - 3 pog`onali)