Mavzu Kuchsiz vodorod bog’lanish

Vodorod bog'lanish sistemalari infraqizil yutilish va kombinatsion sochilish bo'yicha to'plangan katta materiallar asosida tebranish spektriga qarab vodorod bog'lanishning hosil bo'lishini aniqlash imkonini beravchi bir qator belgilari. Aniqlangan. A-H···B tipdagi vodorod bog'lanish hosil qilganda ham, A-H bog'lanishning ham В guruhlarining chastotalari o'zgaradi. A-H Bunda quyidagi tebranishlar kuzatiladi

• Vodorod bog'lanish sistemalari infraqizil yutilish va kombinatsion sochilish bo'yicha to'plangan katta materiallar asosida tebranish spektriga qarab vodorod bog'lanishning hosil bo'lishini aniqlash imkonini beravchi bir qator belgilari. Aniqlangan. A-H···B tipdagi vodorod bog'lanish hosil qilganda ham, A-H bog'lanishning ham В guruhlarining chastotalari o'zgaradi. A-H Bunda quyidagi tebranishlar kuzatiladi
• Vodorod bog’lanish tebranish spektrida quyidagicha namoyon bo’ladi.
• 1. A-H tebranishning polosasi past chastotaga tomon siljiydi. Bu siljish bog’lanish energiyasiga qarab o’ta kuchsiz vodorod bog’lanishli komplekslarda bir necha sm-1 dan o’ta kuchli vodorod bog’lanishli komplekslarda 1000 sm-1 gacha bo’lishi mumkin.
• 2. A-H tebranish polosasinnig formasi kuchli vodorod bog’lanishli komplekslarda tubdan o’zgarib ketadi.
• 3. A-H polosaning intensivligi IQ yutilish spektrida keskin ortadi.

IQ spektri butun molekulaning o'ziga xos xususiyati bo'lsada, ma'lum bo'ladiki, atomlarning ayrim guruhlari, molekulaning qolgan tuzilishidan qat'i nazar, ma'lum chastotada yutilish tasmalariga ega.
Metrdan katta bo’lgan elektromagnit to’lqinlarni radio asboblar, undan qisqaroqlarini mikroto’lqinli spektroskopiya usullari o’rganadi. Birnecha millimetrdan 3-106 mgacha bo’lgan sohada issiqlik to’lqinlari bo’ladi. Bir necha millimetrdan 2,5*10-5 mgacha bo’lgan soha uzoq infraqizil soha;
2,5*10-5 mdan 7,5*10-7 mgacha bo’lgan soha yaqin infraqizil soha deb yuritiladi. 7,5* 10-7 m (qizil) dan 4*10-7 m (binafsha) gacha bo’lgan sohani ko’z bilan ko’rish mumkin bo’lganligi uchun ko’rinadigan soha hisoblanadi.
4*10*7 mdan 3*10-7 mgacha bo’lgan soha yaqin ultrabinafsha sohadir.
So’ngra uzoq ultrabinafsha (3*10-7 m — 2*10-7 m) va vacuum ultrabinafsha (2*10-7 m - 2*10-9 m) sohalar joylashgan.
Spektrning infraqizil, ko’rinadigan va ultrabinafsha sohalarini tekshirish usullari optik spektroskopiya deb ataladi. Spektroskopik tekshirishlar 1666-yilda Nyuton tomonidan quyoshnurlarini prizma bilan tekshirishdan boshlangan.
Infraqizil spektr ikki sohadan iborat:
1) 1500 sm dan yuqorida funktsional guruhlarga tayinlanishi mumkin bo'lgan spektral yutilish tasmalari mavjud;
2) 1500 sm dan pastroqdagi hududda molekulani tavsiflovchi ko'plab spektral diapazonlar mavjud. Bu joy "barmoq izlari" maydoni deb ataladi. Bu maydon mos yozuvlar namunasi bo'lgan moddaning identifikatorini aniqlash uchun ishlatiladi.
IQ spektri butun molekulaning o'ziga xos xususiyati bo'lsa -da, ma'lum bo'ladiki, atomlarning ayrim guruhlari, molekulaning qolgan tuzilishidan qat'i nazar, ma'lum chastotada yutilish tasmalariga ega. Xarakterli tasmalar deb ataladigan bu tasmalar molekulaning tuzilish elementlari haqida ma'lumotga ega.
Xarakterli chastotalar jadvallari mavjud, ular uchun IQ spektrining ko'plab diapazonlari molekulani tashkil etuvchi ma'lum funktsional guruhlar bilan bog'lanishi mumkin (Ilova). Yengil vodorod atomi bo'lgan guruhlarning tebranishi (C - H, O - H, N - H), bir nechta bog'langan guruhlarning tebranishi (C = C, C = N, C = O) va boshqalar xarakterli bo'ladi. Bunday funktsional guruhlar 4000 dan 1600 sm gacha bo'lgan diapazonda paydo bo'ladi.
1300 dan 625 sm - 1 gacha bo'lgan spektr zonasi "barmoq izi" deb nomlanadi. Bunga C - C, C - O, C - N guruhlarining tebranishlariga mos keladigan yutilish tasmalari, shuningdek egilish tebranishlari kiradi.